(Cadn.com.vn) - Lầu Năm Góc đang đứng trước nguy cơ mất đi một trong những căn cứ quân sự lớn nhất ở nước ngoài, nguyên nhân xuất phát từ việc hợp đồng thuê đảo Diego Garcia làm căn cứ quân sự sắp hết hạn.

Một thỏa thuận được ký vào năm 1966 với Vương quốc Anh cho phép Bộ Quốc phòng Mỹ sử dụng Diego Garcia - đảo lớn nhất trong số 60 đảo nhỏ thuộc quần đảo Chagos Atchipelago ở Ấn Độ Dương - cho mục đích quân sự. Theo các nguồn tin bí mật, để có được quyền sử dụng đảo này, Mỹ đã chấp nhận chiết khấu 11 triệu USD cho Anh trong một thỏa thuận mua tên lửa đạn đạo từ tàu ngầm Polaris. Sau thỏa thuận bí mật giữa Thủ tướng Anh Harold Wilson và Tổng thống Mỹ Lyndon Johnson, nhiều cư dân bản địa ở quần đảo trên buộc phải rời đi. Khoảng 1.500 người trong tổng số này - được chuyển đi ngay lập tức, chủ yếu là đến Mauritius và Seychelles.

Những người này sau đó luôn tìm cách trở về quê hương nhưng bất thành. Năm 2000, Tòa án Tối cao ở London ra phán quyết rằng, việc di dời dân Chagos là bất hợp pháp và rằng dân bản địa có quyền trở lại các đảo, ngoại trừ Diego Garcia - nơi Mỹ đang đặt căn cứ quân sự. Tuy nhiên, 4 năm sau đó, chính phủ Anh sử dụng đặc quyền của Hoàng gia để ngăn chặn quyết định này. Nguyên nhân được cho là do chi phí của việc tái định cư cho người dân Chagos là quá đắt đỏ, dự kiến gần 100 triệu USD.

 Căn cứ quân sự ở Diego Garcia là một trong những cứ điểm có tầm quan trọng chiến lược do vị trí địa lý của nó. Trong nhiều năm qua, nó đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức nhiều hoạt động quân sự của Lầu Năm Góc, bao gồm cả những hoạt động ở Iraq và Afghanistan.  Tuy nhiên, hợp đồng thuê sẽ hết hạn vào tháng 12 tới, mặc dù có đưa ra lựa chọn mở rộng thêm 20 năm nữa. Hiện chưa rõ tương lai của căn cứ này vào cuối năm 2016 và không rõ liệu Mỹ có thể tiếp tục thuê căn cứ này hay không.

Nhưng theo các nguồn tin, Mỹ sẽ nhanh chóng thỏa thuận để tiếp tục sử dụng hòn đảo chiến lược này. Thực tế, vấn đề này được đưa ra bàn thảo trong chuyến thăm gần đây của Tổng thống Barack Obama đến Anh - nơi ông có cuộc hội đàm kéo dài với Thủ tướng David Cameron. Ông Obama sẽ rời Nhà Trắng vào tháng 1-2017 và Thủ tướng Cameron cũng không tìm kiếm việc tái tranh cử tại cuộc bầu cử tiếp theo. Điều này cho thấy nhiều khả năng cả hai  nhà lãnh đạo này sẽ tiếp tục ký kết một hợp đồng thuê dài hạn thêm 20 năm nữa, đánh dấu để lại một di sản tốt và cùng có lợi.

Thanh Văn