Quả thật không ngoa khi ai đó bảo rằng Hội An ôm trọn mọi an bình, từ những con phố nhỏ cổ kính lung linh ánh lồng đèn cho đến các chùa, đình, nhà cổ,… ngay cả nắng vàng cũng như muốn lãng quên thời gian, mặc cho phố cứ thong thả trôi qua ngày gió hạ. Có lẽ, chính hơi nước từ dòng sông Hoài và sự thân thiện, cởi mở, thực lòng của con người nơi phố cổ đã tưới tắm cho những tia nắng nơi đây một màu vàng thêm rực rỡ, cứ neo vào lòng người nỗi nhớ mát lành.

Nhưng chừng ấy thôi vẫn chưa đủ, cả con đường nắng hướng về ngoại ô thành phố khá rộng rãi cũng đưa du khách về chốn bình yên ẩn mình trong màu xanh ruộng, vườn. Bao năm rồi, lũy tre già vẫn rợp nhánh đan vào nhau. Mùi cỏ, mùi thơm cây lúa, mùi bùn, mùi của nước phèn như cựa mình đón du khách. Và cả ngọn gió đồng mát rượi giữa nắng ban trưa đang mơn man như muốn giỡn đùa. Từ làng dừa Cẩm Thanh, làng mộc Cẩm Kim đến làng gốm Thanh Hà hay vườn rau Trà Quế đều tách khỏi phố như một bán đảo, tứ bề giáp sông, nhà cách nhà bởi hàng rào dây leo, lá mơ, mồng tơi hay chè tàu. Những nơi này, không có con hẻm nhỏ đầy rẫy hàng quán, quầy quà vặt như ở trong khu phố cổ Hội An. Càng không xô bồ, ồn ã so với những làng quê khác. Chỉ nghe văng vẳng thanh âm an bình của cuộc sống, đó là tiếng cười đùa trong trẻo của trẻ nhỏ, tiếng chim hót mỗi sớm mai, tiếng hò ví đánh trâu về sau một buổi ra đồng… Dưới nắng chói chang của những ngày hạ, không mũ, không ô vậy mà không gợi lên một tí nóng bức nào, thi thoảng lại gặp vài khách mắc võng, nằm nghe gió đung đưa…

Tuy nằm ngoài vùng di sản, nhưng mỗi làng quê bọc quanh phố Hội đều mang một nét duyên ngầm riêng, nên thu hút ngày càng nhiều bước chân lãng du của khách phương xa. Nơi bến đò phố cổ, chiếc thuyền gỗ nhẹ nhàng lướt sóng qua từng bãi bồi, nương dâu về phía bên kia sông Hoài thăm làng mộc Kim Bồng hay ngược lên hướng Tây đến làng gốm Thanh Hà ngày đêm nép mình bên bờ sông Thu Bồn hiền hòa. Cả hai làng nghề đã hơn 500 năm tuổi, trải qua bao thăng trầm nhưng sản phẩm vẫn đứng vững trên thị trường. Đi giữa làng nghề, được tận mắt chứng kiến hoặc trực tiếp tham gia, học hỏi từng công đoạn làm gốm, làm mộc mà du khách cứ ngỡ đang sống trong khung cảnh cách nay hàng thế kỷ.

Từ làng gốm Thành Hà, hướng ra biển An Bàng vài cây số đã có thể đặt chân vào làng Trà Quế. Làng rau như một cù lao được bao bọc bởi hai nhánh sông Đế Võng và Đầm Rong quanh năm ăm ắp nước tạo nên một sức sống xanh tươi trên vùng đất cát trắng. Một lần được chiêm ngưỡng các luống rau nõn nà, dài tít tắp để rồi khi xa lòng vấn vương mãi mùi hương nồng nồng, cay cay thấm đậm tình người Trà Quế. Cũng một màu xanh ngút ngàn, làng dừa Cẩm Thanh là nơi du khách còn được vẫy vùng sông nước, quăng chài, giăng lưới, cắm câu, chơi trò thuyền thúng, tát nước và thưởng thức các món hải sản thơm ngon. Cả một khoảng trời tuổi thơ trên bến sông quê ùa về, lòng người đã muốn neo lại xứ dừa Cẩm Thanh…

Những khoảnh khắc sâu thẳm của bình yên mộc mạc nơi làng quê ngoại ô phố Hội đã đủ để lòng lữ khách miên man vui cùng tháng năm phiêu bồng, rũ bỏ bao muộn phiền… Xin đừng tiếc nuối, hãy thử một lần đặt chân đến những nơi này, cho lòng yên an một nốt nhạc trầm bên đời.

PHAN THỊ THANH LY