QL14D khởi đầu từ Bến Giằng (xã Cà Dy, huyện Nam Giang, Quảng Nam) đến cửa khẩu Quốc tế Nam Giang - Đắc Tà Oọc kết nối với nước bạn Lào, dài 74 km. Đây cũng là tuyến độc đạo từ trung tâm huyện Nam Giang đến 8 xã vùng cao của địa phương này. Dù là quốc lộ nhưng tuyến 14D chỉ rộng khoảng 6,5m, kể cả lề đường. Được đầu tư từ hơn 20 năm trước, cùng với việc gánh hàng ngàn lượt phương tiện lưu thông mỗi ngày nên đường đã hư hỏng, xuống cấp. Giữa năm 2023, đoàn xe chở quặng bauxite từ Lào quá cảnh về Việt Nam để xuất đi Trung Quốc lưu thông cả ngày lẫn đêm, với lưu lượng dày đặc đã cày xới, làm tuyến QL14D vốn dĩ đã xuống cấp nay càng tan nát hơn.

Qua ghi nhận thực tế, phần lớn tuyến đường này mặt đường nhựa đã bị bong tróc, trơ lớp đá dăm lởm chởm, ổ gà, ổ voi dày đặc. Bụi mịn dày 1-2cm bám trên mặt đường; cây cối, nhà cửa hai bên đường cũng phủ lớp bụi dày trắng xóa. Khi có gió hoặc ô-tô chạy qua, lớp bụi dưới đường bay lên, cả một không gian rộng mù mịt. Để đối phó với những làn bụi dày đặc trên, nhiều người di chuyển bằng phương tiện xe máy phải mặc áo mưa, dù thời tiết trên 37 độ C.

Đang tấp vào sát lề đường để tránh đoàn xe chở quặng, anh Bhnước Bin (trú xã Chà Vàl, huyện Nam Giang) cho hay, bà con ngán ngẩm với tình trạng nắng bụi, mưa lầy. Từ khi có đoàn xe chở quặng bauxite quá cảnh qua cửa khẩu, cuộc sống người dân địa phương đảo lộn hoàn toàn. "Khi có xe chạy qua, khói bụi bay mù mịt cả một khoảng không. Mỗi lần có việc chạy về trung tâm huyện, người đi xe máy phải nép sát lề, nhường đường cho xe chở quặng. Chỉ khi nào đường rộng mới cố gắng vượt qua chạy trước, vì đi phía sau thì tầm nhìn bị che khuất bởi bụi. Trước đây từ các xã vùng cao về trung tâm huyện mất khoảng 1 tiếng. Bây giờ, mặt đường hư hỏng, xe tải trọng lớn chạy dày đặc khiến thời gian đi lại kéo dài đến 2, thậm chí 3 tiếng đồng hồ", anh Bin chia sẻ.

Cùng tâm trạng, đang khoác bộ áo mưa trên người, chị Un Thị Lợi (trú xã Đắc Pre, huyện Nam Giang) lắc đầu ngán ngẩm khi phải di chuyển trên tuyến đường này. "Do phải xuống huyện họp nên tôi mới đi trên tuyến đường này. Biết trời nắng nóng nhưng vẫn phải mặc áo mưa. Nếu không mặc mình xuống đến huyện thì áo quần dơ bẩn hết. Thời gian này, cực chẳng đã, có việc quan trọng lắm mọi người mới di chuyển trên đường này. Chứ mỗi lần đi là như cực hình. Không biết đến khi nào đường mới được đầu tư sửa chữa cho người dân bớt khổ", chị Lợi nói.

Người đi đường đã vất vả, những hộ gia đình sống dọc hai bên QL14D thời gian qua cực khổ gấp bội phần. Không chịu nổi cảnh bụi bặm dày đặc, hầu hết những nhà này phải đóng cửa, lên nương rẫy sống, ngoại trừ những gia đình buôn bán. "Sống khổ quá. Xe chạy cả ngày lẫn đêm, bụi bay mù mịt nên nhà nào cũng đóng cửa cả ngày. Lo cho con cái ăn học xong thì mọi người đều lên nương rẫy để tránh bụi. Đến tối có việc thì về, còn không có việc thì ở qua đêm luôn trên đó. Không biết đến khi nào mới hết cảnh chạy bụi như bây chừ", chị Bhnước Phiên có nhà sát đường chia sẻ.

Ông Nguyễn Đăng Chương - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang cho biết, từ cuối tháng 5-2023 đến nay, đoàn xe chở quặng nhôm bauxite từ Lào quá cảnh Việt Nam xuất đi Trung Quốc liên tục "cày xới" càng khiến cho tuyến QL14D ngày càng xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều đoạn đường bề mặt nhựa bị bong tróc, trơ lớp đá dăm ngổn ngang với chi chít ổ gà, ổ voi. Việc đi lại của người dân cũng như chính quyền địa phương gặp vô vàn khó khăn. Trước thực tế đó, trong các lần tiếp xúc cử tri, người dân các xã vùng cao liên tục kiến nghị sớm có giải pháp khắc phục. "Tuyến đường này có kinh phí duy tu, sửa chữa hàng năm nhưng không ăn thua. Do lưu lượng xe tải trọng lớn lưu thông quá nhiều nên việc sửa chữa gần như không có tác dụng. Đường hẹp và xuống cấp nên thời gian qua đã nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra, rất may chưa có thiệt hại lớn về người và tài sản. Địa phương nhiều lần kiến nghị, đề nghị cấp trên quan tâm sớm đầu tư để bà con đi lại thuận lợi, đảm bảo an toàn giao thông", ông Chương nói.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Quảng Nam cũng nhiều lần có công văn kiến nghị Bộ Giao thông- Vận tải, Chính phủ sớm đầu tư, nâng cấp, cải tạo QL14D. Tiếp thu kiến nghị của Quảng Nam, mới đây Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Theo đó, Phó thủ tướng giao Bộ Giao thông- Vận tải có phương án nâng cấp, cải tạo QL14D từ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã phân bổ cho Bộ, đảm bảo hiệu quả, tránh tiêu cực, lãng phí.

BÃO BÌNH