Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan ra tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc tấn công chống lại lực lượng người Kurd ở đông bắc Syria nếu họ không rút lui theo thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ làm trung gian, cho đến cuối ngày 22-10.

Xe tăng và binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đóng quân gần thị trấn Manbij, Syria. Ảnh: AP

AP dẫn lời một quan chức cấp cao lực lượng người Kurd ở Syria ngày 20-10 cho biết, các lực lượng này rút khỏi khu vực biên giới theo thỏa thuận do Mỹ làm trung gian sau khi Thổ Nhĩ Kỳ cho phép sơ tán các chiến binh và dân thường còn sót lại ra khỏi một thị trấn đang bị bao vây tại khu vực này.

Theo ông Redur Khalil - quan chức cấp cao của Các Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), kế hoạch sơ tán khỏi thị trấn Ras al-Ayn diễn ra trong ngày 20-10. Sau đó, các chiến binh do người Kurd đứng đầu tiếp tục rút khỏi một khu vực dọc theo biên giới trải dài 120km từ thị trấn Ras al-Ayn tới thị trấn Tal-Aybad và lui quân cách đường biên giới 30km về phía nam. Đây là lần đầu tiên, lực lượng người Kurd công khai thừa nhận về kế hoạch rút quân khỏi biên giới với sự phối hợp từ Mỹ.

Đe dọa phá vỡ lệnh ngừng bắn

Trước đó, theo Reuters, hai bên liên tục đổ lỗi nhau đã nổ súng trong ngày 19-10, đe dọa phá vỡ lệnh ngừng bắn giữa hai bên do Mỹ làm trung gian vốn đã đạt được hôm 17-10.

Theo thỏa thuận trên, Thổ Nhĩ Kỳ tạm hoãn chiến dịch quân sự nhằm vào lực lượng người Kurd. Đổi lại, các tay súng người Kurd trong vòng 120 giờ (kể từ khi thỏa thuận được công bố) phải rời khỏi một “khu vực an toàn” sâu 30km bên trong Syria do Ankara kiểm soát. Các nhóm quan sát cho biết, giao tranh tiếp tục nổ ra tại một số địa điểm quanh thị trấn biên giới Ras al-Ayn. Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ ngày 20-10 cho biết, 1 binh sĩ nước này thiệt mạng và một binh sĩ khác bị thương trong một cuộc tấn công của lực lượng người Kurd ở Syria, bất chấp một lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn trả để tự vệ.

Trước tình hình như vậy, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan ra tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc tấn công chống lại lực lượng người Kurd nếu họ không rút lui theo thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ làm trung gian cho đến cuối ngày 22-10. AP dẫn lời ông Erdogan cảnh báo sẽ “nghiền nát” lực lượng quân sự của người Kurd. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cho biết sẽ thảo luận về phương án triển khai lực lượng quân đội chính phủ Syria đến khu vực biên giới giữa hai nước cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tuần tới. Ankara muốn các lực lượng thuộc chính phủ Syria rút khỏi những khu vực gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ để họ có thể tái định cư cho khoảng 2 triệu người tị nạn tại đó.

Lo ngại kho hạt nhân của Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ

Mối quan hệ của Mỹ với Thổ Nhĩ Kỳ, vốn bị xáo trộn sau cuộc tấn công của Ankara nhằm vào miền bắc Syria, đặt ra câu hỏi nhạy cảm hiếm khi được thảo luận trước công chúng: Washington có nên di chuyển những quả bom hạt nhân mà họ từ lâu đã cất giữ tại một căn cứ không quân ở Thổ Nhĩ Kỳ?

Đây là một vấn đề khó khăn vì nhiều lý do, bao gồm cả việc chính sách lâu đời khi chính phủ Mỹ không công khai thừa nhận cất giữ vũ khí hạt nhân ở nước ngoài. Tuy nhiên, gần như là một bí mật mở rằng, Mỹ có đến 50 quả bom B-61 được cất giữ dưới sự bảo vệ nghiêm ngặt tại căn cứ không quân Incirlik ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, cách biên giới Syria nơi đang xảy ra các vụ tấn công chỉ khoảng 150km.

Tổng thống Trump đã ngầm thừa nhận về kho dự trữ vũ khí này trong tuần này khi nói rằng, ông tin tưởng kho vũ khí hạt nhân này vẫn được an toàn trong tay Thổ Nhĩ Kỳ khi được một phóng viên hỏi về vấn đề này. Theo các nguồn tin, số bom này có từ thời Chiến tranh Lạnh, khi Washington nỗ lực duy trì một nguồn cung bom nguyên tử đủ lớn được triển khai ở Châu Âu để đối phó với Liên Xô cũ. Bỉ, Hà Lan, Đức và Italia cũng có các kho tương tự. Việc sắp xếp để số vũ khí này tại căn cứ không quân Incirlik là một phần trong chính sách của NATO về việc liên kết Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia thành viên khác với mục tiêu ngăn chặn chiến tranh. Mỹ hy vọng những nước như Thổ Nhĩ Kỳ sẽ coi đó là lý do họ không cần phát triển vũ khí hạt nhân nữa.

Tuy nhiên, Ankara dường như đang muốn loại bỏ số vũ khí này. Hồi tháng trước, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan tuyên bố ông “không thể chấp nhận” những nỗ lực ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ phát triển bom hạt nhân của riêng nước này.

KHẢ ANH