Người mới, vấn đề cũ

Thứ sáu, 01/07/2016 10:26

(Cadn.com.vn) - Ngày 30-6, ông Rodrigo Duterte, 71 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 16 của Philippines, thay thế người tiền nhiệm Benigno Aquino, sau khi giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử ngày 9-5 vừa qua.

Khác với lễ nhậm chức của các nhà lãnh đạo trước đó của Philippines, lễ tuyên thệ của ông Duterte diễn ra bên trong dinh Malacanang ở thủ đô Manila chứ không phải trước sự chứng kiến đông đảo của người dân. Trong lễ tuyên thệ, vị lãnh đạo từng là thị trưởng gây tranh cãi của thành phố Davao này đã cam kết về "cuộc chiến đẫm máu" chống tội phạm và tham nhũng. Ông Duterte cũng cam kết tạo ra sự thay đổi sâu rộng trong hệ thống chính trị của đất nước. Tân Tổng thống vốn có quan điểm cứng rắn này cũng khẳng định sẽ thay đổi chính sách sâu rộng trên cả hai mặt trận trong nước và ngoại giao.

Tuy nhiên, phong cách không chính thống của tân Tổng thống Duterte cũng đã làm dấy lên câu hỏi về cách ông sẽ xử lý quan hệ đối ngoại như thế nào. Trong đó, điều người ta quan tâm hơn có lẽ là cách tân tổng thống xử lý mối quan hệ vốn rất khó chịu giữa Philippines với Trung Quốc - một mối quan hệ đang gia tăng căng thẳng do những tranh chấp ở biển Đông.

Kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 5, ông Duterte thường xuyên nói về mối quan hệ với Bắc Kinh xung quanh những tranh chấp ở biển Đông, một động thái báo hiệu rằng, đây sẽ là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của nhà lãnh đạo này. Ông Duterte từng tuyên bố Trung Quốc sẽ là quốc gia đầu tiên ông đến thăm sau khi nhậm chức, trong đó chắc chắn vấn đề biển Đông sẽ được đặt lên hàng đầu trên bàn nghị sự. Tuy nhiên, trong tuyên bố nhậm chức lần này, tân Tổng thống Duterte chưa đưa ra chính sách cụ thể trong vấn đề biển Đông. Ông khẳng định sẽ có tuyên bố cụ thể sau khi Tòa trọng tài thường trực (PCA) ra phán quyết trong vụ kiện do Philippines phát động chống lại những tuyên bố chủ quyền vô lý của Trung Quốc ở biển Đông - động thái cho thấy Manila sẽ tìm kiếm một lập trường cứng rắn hơn với Bắc Kinh trong vấn đề này.

Vào ngày 12-7 tới, PCA sẽ ra phán quyết chính thức cuối cùng về vụ kiện này. Phán quyết này, được cho là sẽ nghiêng về Philippines, chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc đứng ngồi không yên. Trên thực tế, Bắc Kinh cho đến nay vẫn khăng khăng sẽ không công nhận bất kỳ phán quyết nào của PCA vì cho rằng, tòa án này không đủ thẩm quyền để xét xử vụ kiện của Manila. Người ta lo ngại Trung Quốc sẽ phản ứng quyết liệt bằng cách lập Khu vực xác định phòng không (ADIZ) trên biển Đông như đã từng làm trên biển Hoa Đông năm 2013.

Tuy nhiên, như nhiều nhà quan sát ghi nhận, Tổng thống Duterte cũng đang tìm kiếm sự ủng hộ của Mỹ về vấn đề biển Đông một khi Trung Quốc có những động thái vô lý và mạnh mẽ khác. Tất cả đang dự báo về một tương lai căng thẳng hơn giữa hai bên trên vùng biển đang tranh chấp này.

Thanh Văn