P.V: Thưa NSƯT Bằng Thái, đây là vở diễn thứ 4 về đề tài CA của Đoàn và là vở diễn thứ 2 do ông là tác giả và đạo diễn, ông có thể cho biết nguyên nhân gì khiến ông dấn thân vào đề tài ATGT vốn rất “khó gặm” này?

NSƯT Bằng Thái: Trước đây đã có anh P.V trẻ hỏi tôi tại sao ông lại thích CA, tôi bảo: Tôi không thích CA mới là lạ, chưa ở đâu như ở Việt Nam, tổng thống, các quan chức cấp cao các nước đến thăm lại có thể thong thả ăn phở, dạo chơi, giao lưu với sinh viên, thăm thú đó đây mà không hề gặp phải sự phiền hà, nguy hiểm nào - đó chẳng phải là công lao cực kỳ to lớn của lực lượng CA sao? Hơn nữa, tôi có rất nhiều người bạn là CA, sống với họ, hiểu về họ, tôi thấy họ rất tình cảm, yêu thương và vô cùng dí dỏm... Lần này tôi chọn đề tài về ATGT cũng vì trước đó tôi đã trăn trở, suy nghĩ nhiều về những cái chết vô lý vì TNGT vẫn diễn ra hằng ngày nhưng ý thức chấp hành Luật Giao thông của nhiều người vẫn rất hạn chế. Vậy phải làm thế nào để con người có ý thức cao về ATGT? Năm 2008, tại Quảng Ninh diễn ra cuộc thi tìm hiểu Luật Giao thông có 2 tiểu phẩm được đánh giá cao, tôi nảy ra ý tưởng nâng những chất liệu vốn rất thực trong đời sống ấy lên tầm cao nghệ thuật để có sức thuyết phục hơn, lay động trái tim của người xem hơn. Và tôi bắt tay dựng vở diễn “Người tình nguyện”.

P.V: Ông có thể giới thiệu qua về nội dung vở diễn?

NSƯT Bằng Thái: Vở diễn “Người tình nguyện” được NSND Doãn Hoàng Giang làm cố vấn nghệ thuật, Thiếu tướng Hữu Ước cố vấn nghiệp vụ,... đặc biệt được sự chỉ đạo trực tiếp của Trung tướng Trần Đại Quang- Thứ trưởng Bộ CA... Vở diễn được các nghệ sĩ ĐOÀN kịch nói Quảng Ninh dàn dựng và tập luyện kiên trì trong 2 tháng, bởi đây là đề tài rất khó, rất khô... nhưng cả đoàn đã hết sức nỗ lực và đã đạt được kết quả như mong đợi. Nội dung vở diễn như tôi đã nói ở trên, bắt đầu từ một cuộc thi, bao gồm 2 phần với thời lượng 90 phút. Trong phần về ATGT đường bộ là câu chuyện cảm động về một đôi vợ chồng. Anh chồng từng là chiến sĩ lái xe tải ở tuyến đường Trường Sơn hùng vĩ, người vợ là 1 cựu TNXP lấp hố bom cho các đoàn xe qua. Hết chiến tranh họ trở về xây dựng gia đình với nhau. Những tưởng họ sẽ được hạnh phúc, nhưng đớn đau thay, họ sinh ra 2 đứa con đều bị nhiễm chất độc màu da cam. Không dừng ở đó, người chồng lái xe ở chiến trường Trường Sơn ác liệt là thế mà vẫn vượt qua, nay lại chết vì một TNGT thường tình. Một cái chết vô nghĩa, mà hằng ngày lại rất nhiều người đã chết như vậy, người vợ (chị Lành) bỗng hiểu ra rằng mình cần phải làm một cái gì đó để hạn chế những cái chết thương tâm. Vậy là chị và các con hằng ngày cần mẫn đi nhặt từng cái đinh (do bọn “đinh tặc” rải trên đường), cần mẫn phát từng tờ rơi tuyên truyền Luật Giao thông, sơ cứu cho người bị nạn. Rồi một lần, Cồ (con trai đầu của chị Lành) bị tai nạn chết vì lao ra cứu một cô gái bất ngờ xe bị găm đinh suýt lao vào xe tải. Oái oăm thay bố cô gái chính là thủ phạm rải đinh trên đường. Sau cái chết của Cồ, không chỉ bố cô gái mà tất cả những người khác đều đã hiểu ra giá trị của cuộc sống chỉ có thể được bảo vệ khi mọi người cùng biết tuân thủ Luật Giao thông...

Ở câu chuyện về giao thông đường thủy lại đề cập đến một vấn đề khác. Ông Hỏa là người lái tàu có kinh nghiệm. Trong một chuyến chở hành khách thăm vịnh Hạ Long (trong đó có rất nhiều khách nước ngoài), ông chủ quan, ỷ vào kinh nghiệm bất chấp mọi quy định về ATGT đường thủy, nên suýt để xảy ra tai nạn thảm khốc... Tai nạn không xảy ra là nhờ những người tình nguyện-đó là trung úy Công, cô cháu Mai- những thanh niên trẻ đã sẵn sàng xả thân để bảo vệ tính mạng của những người tham gia giao thông trên biển...

Một cảnh trong vở diễn "Người tình nguyện".

P.V:  Vì sao cả những người tình nguyện trong vở diễn, từ người phụ nữ tên Lành, cháu Cồ, cháu Vần, trung úy Công, Mai... đều khiến người xem rất cảm động?

NSƯT Bằng Thái: Theo tôi, các nhân vật đó đã làm khán giả tốn rất nhiều nước mắt trước hết bởi các diễn viên đã diễn hết mình, hóa thân vào nhân vật một cách sống động; hơn nữa, những việc họ làm, tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa rất lớn, bởi họ đã góp phần làm giảm nỗi đau của bao gia đình, bao số phận do TNGT... 

P.V: Vở diễn lần này có sự khác biệt lớn đó là có lồng vào 1 phóng sự, nhưng vẫn không hề làm loãng, giảm sự gay cấn của vở diễn mà ngược lại vẫn thu hút sự quan tâm đặc biệt của người xem, đó có phải là một cách tạo thêm ấn tượng mạnh cho vở diễn?

NSƯT Bằng Thái: Đúng vậy, vở kịch có lồng vào đoạn phóng sự về TNGT dài 20 phút, để người xem có thể thấy được những hình ảnh thật, sống động, thậm chí nghiệt ngã, phũ phàng về TNGT hiện nay ở Việt Nam. Những hình ảnh đau lòng, những nguyên nhân, biện pháp khắc phục do những người có trách nhiệm trả lời phỏng vấn chính là những chất liệu người thật, việc thật, hoàn toàn chính xác, sâu sắc nên đã thuyết phục được người xem.

P.V: Xin ông cho biết thêm đôi nét về tour lưu diễn xuyên Việt của đoàn lần này?

NSƯT Bằng Thái: Lần lưu diễn này chúng tôi được lãnh đạo Bộ CA, UBATGTQG và UBND tỉnh Quảng Ninh giao một trọng trách vô cùng lớn: gửi đến khán giả cả nước những thông điệp của trái tim. Ngoài ra, lần lưu diễn này của đoàn còn mang một cái tên rất ý nghĩa “Chiến dịch 20-7” nhằm hưởng ứng Ngày truyền thống lực lượng CSND và Ngày cấm uống rượu bia khi tham gia giao thông 1-7.

P.V: Xin cảm ơn ông và chúc chuyến lưu diễn của đoàn đạt nhiều kết quả tốt đẹp.

Thu Hương (thực hiện)