(Cadn.com.vn) - Cây xanh đô thị vốn là một đề tài "nóng" được đề cập đến nhiều ở thành phố Đà Nẵng trong những năm gần đây. Bài toán làm thế nào để tăng mật độ cây xanh tính trên đầu người cũng như trồng loại cây nào thích hợp cho mỗi tuyến đường, thích hợp với đặc điểm gió bão thường xuyên của Đà Nẵng... luôn là trăn trở của những người, từ lãnh đạo thành phố đến người làm công tác quản lý đô thị. Với tốc độ phát triển nhanh như Đà Nẵng hiện nay thì để đáp ứng được nhu cầu về mật độ cây xanh đô thị theo chuẩn của một đô thị hiện đại, không phải là chuyện ngày một ngày hai. Không thể thực hiện việc "đường đến đâu cây đến đó", chưa nói là phải đồng thời đáp ứng yêu cầu về cây cùng chủng loại, cùng kích cỡ, độ tuổi..., trong khi lại trông chờ gần như hoàn toàn vào một đơn vị chuyên môn là Công ty Công viên- Cây xanh. Đây quả là một bài toán khó.

Đó là mới đề cập dưới góc độ của Nhà nước. Còn về phía người dân thì sao? Nếu ai cũng trông chờ việc nhà nước trồng cây trên những con đường trong các khu dân cư, những con đường có mặt cắt từ 7,5m trở xuống thì phải có thời gian và thực tế là chỉ những ai có tính kiên nhẫn mới chờ đợi được. Về quy định chung, cây xanh trên các tuyến đường này là do các BQL dự án hoặc các công ty quản lý hạ tầng chịu trách nhiệm, nhưng trong thực tế vẫn còn khá nhiều đoạn đường do nhân dân trồng cây một cách tự phát. Để nhanh có bóng mát, người ta trồng đủ loại cây, kể cả những loại cây không thích hợp làm cây xanh đường phố, hay nói theo giới chuyên môn là "cây không thuộc danh mục cây xanh đô thị".

Đường Bạch Đằng Đà Nẵng.

Thôi thì đủ loại "thượng vàng hạ cám" từ cây có giá trị như Lộc Vừng, Sưa, Giáng Hương đến cây rẻ tiền dễ trồng như Trứng cá, Bàng, Sakê, mít,, xoài... Nếu gọi những con đường do dân trồng cây xanh theo kiểu tự phát là những "con đường tạp" thì cũng không sai lắm. Vậy lỗi có phải hoàn toàn do người dân không!? Có thể nói là không! Trong Thông tư hướng dẫn quản lý cây xanh đô thị do Bộ Xây dựng ban hành có nêu: "nghiêm cấm trồng các loại cây trong danh mục cây cấm trồng; trồng các loại cây trong danh mục cây trồng hạn chế khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép". Thành phố cũng đã ban hành danh mục các loại cây được phép trồng, hạn chế trồng và cấm trồng trong đô thị. Về mặt lý thuyết, đã có quy định như vậy thì cơ quan chức năng phải có biện pháp chế tài với những ai trồng không đúng chủng loại cây quy định, tự ý chặt phá, đốn hạ cây xanh đô thị... Nhưng cũng phải đặt lại câu hỏi: "để nhân dân trồng tự phát mà không hướng dẫn, không quy định phải trồng loại cây nào, không được trồng loại cây nào, không cung cấp được nguồn giống..., thì làm sao có cơ sở để xử phạt người trồng được!?". Ngoài ra, trong trường hợp không ngăn chặn ngay từ khi mới trồng mà lại để đến khi họ đã "xanh cây bén rễ", hao tiền, tốn công vào đó khá nhiều... mới đến xử phạt thì cũng gây ra những hậu quả không hay.

Việc bắt buộc người dân phải trồng đồng loạt một loại cây trên một con đường cũng không đơn giản. Tuy nhiên, nếu hướng cho họ trồng một số loại cây trong danh mục cây đô thị được phép trồng thì có lẽ dễ thực hiện hơn. Khi đó nhà nước chỉ tập trung đầu tư vào những con đường lớn, cùng chủng loại tập trung quản lý và chăm sóc bảo vệ một cách bài bản, nhân dân chịu trách nhiệm trồng cây trước nhà mình theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn về chủng loại, quy cách, kỹ thuật trồng và cách chăm sóc... Cũng cần lưu ý, do khu vực Đà Nẵng thường xuyên bão nên phải nghiên cứu chọn lựa kỹ loại cây có sức chống chịu với gió bão để trồng, hướng dẫn, phổ biến rộng rãi kỹ thuật chăm sóc, bảo vệ cây xanh trong điều kiện gió bão. Trồng và quản lý, chăm sóc phải đi đôi với nhau.

Có ý kiến cho rằng, việc giao hết công việc trồng và chăm sóc cây xanh đô thị hiện nay là không hợp lý, vì hiện nay, Công ty Công viên- Cây xanh đang có biểu hiện quá tải trong công tác quản lý và đầu tư trồng mới. Do đó, không thể nói trồng cây xanh đô thị mà không nghĩ đến tính cộng đồng, không tính đến phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm". Nếu cứ thực hiện theo cách làm hiện nay thì Công ty công viên- Cây xanh không kham nổi. Bên cạnh đó, cũng nên tính đến phương án để cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia trồng và quản lý cây xanh.

Thiết nghĩ, về lâu dài, Công ty Công viên-Cây xanh chỉ nên đảm trách việc quản lý và duy tu cây xanh đô thị của thành phố, tập trung vào hướng dẫn, quản lý, xây dựng vườn ươm đảm bảo cho ra giống cây có chất lượng. Như vậy có lẽ phù hợp khả năng và năng lực của mình.

Dân Hùng