* BÀI 2: MỐI “LƯƠNG DUYÊN” TÍN DỤNG ĐEN - NGÂN HÀNG

(Cadn.com.vn) - Ngoài lãi suất “khủng”, tín dụng đen “sống khỏe” nhờ những khoản vay đến hạn của NH. Các DN muốn nhảy nợ tìm đến các khoản tiền ngắn hạn lập tức lọt vào ma trận tín dụng đen...

Một số cán bộ tín dụng của các NH lại kiêm luôn vai trò “cò” cho vay nặng lãi. Viện cớ hồ sơ vay vốn không đáp ứng được các tiêu chí của NH, nhiều nhân viên tín dụng “môi giới” vốn vay nặng lãi. Tr. một tay cho vay đáo hạn có tiếng tại Đà Nẵng nay đã chuyển qua nghề xây dựng cho biết, để làm được thủ tục đáo hạn NH bằng cách cho vay nặng lãi bắt buộc phải bắt tay với NH mà chủ yếu là cấp phó trưởng phòng trở lên, nhanh hơn, thuận lợi hơn là giám đốc.

Tuy nhiên, phải có ăn chia với các vị này về mức chênh lệch lãi suất, thông thường từ 0,2% đối với khoản đáo hạn... Khi được hỏi vì sao trước đây tung hoành có của ăn của để với nghề cho vay đáo hạn nhưng nay lại bỏ nghề, Tr. chia sẻ: khi tình hình kinh tế ổn định, thị trường bất động sản (BĐS), chứng khoán... sôi động thì các khoản vay đều nhanh chóng được khách hàng trả gốc và lãi đầy đủ, thậm chí tiếp cận vốn của NH để đáo hạn rất dễ dàng; song khi kinh tế khó khăn, người vay không thể trả gốc lãi đúng hẹn, hơn nữa NH cũng tung chiêu dụ khách hàng bằng mọi cách thu hồi các khoản vay để “làm đẹp” các khoản nợ xấu, không giải ngân tiếp... thì nghề môi giới cũng lắm rủi ro. Sợ quá nên nghỉ. Tr. dẫn chứng: “Năm 2011 khi thị trường BĐS ăn nên làm ra, tôi cầm sổ đỏ căn nhà số... Trường Chinh, Đà Nẵng có diện tích 92m2 của bà X. để đáo hạn một khoản vay 2,4 tỷ đồng với lãi suất từ một NH V. Chi nhánh Q. Liên Chiểu.

Giám đốc NH V. cam kết bằng miệng với tôi và bà X. sẽ cho vay lại đúng số tiền 2,4 tỷ đồng mà tôi bỏ ra để cho bà X. đáo hạn. Do tin tưởng mình và ông Giám đốc NH là chỗ làm ăn lâu năm nên khi tôi vừa đưa khoản tiền cho bà X., bà X. nộp lại cho NH, ngay lập tức NH V. thông báo là không giải ngân lại cho khách hàng nữa. Kể từ đó đến nay mặc dù đã nhiều lần nặng nhẹ với vị giám đốc NH V. nhưng cũng không thể giải quyết được. Bên cạnh đó, bà X. cũng không có khoản tiền nào để trả gốc và lãi lại cho tôi.

Việc NH ráo riết thu hồi các khoản nợ đến hạn trong thời điểm kinh tế khó khăn là cơ hội cho tín dụng đen vào cuộc (ảnh có tính chất minh họa).

Vì vậy 2,4 tỷ đồng của tôi bị kẹt cứng mà lại cầm sổ đỏ nhà hiện tại chỉ có giá trị khoảng 700 triệu đồng. Bà X. thấy thế cũng bỏ mặc căn nhà cho tôi và trốn đi đâu không thể liên lạc được hơn 1 năm trời!”. Kể xong,  Tr. thừa nhận: “Không phải trường hợp nào cũng “thuận buồm, xuôi gió”. Hiện nay, trong giới cho vay đáo hạn nhiều người đang “ôm” vài trường hợp khách hàng đáo hạn xong, NH vẫn không giải ngân được khoản vay mới vì kẹt thủ tục, giấy tờ chưa hợp lệ, hoặc buộc phải làm đẹp sổ sách”.

Khi chúng tôi tiếp xúc mới một số DN có các khoản nợ đáo hạn trên địa bàn TP, đại diện họ đều cho biết, trong những năm trước đây các NH tăng tín dụng một cách ồ ạt. Bản thân NH kéo khách hàng vào cuộc chơi này quá dễ dàng. Bên cạnh đó, các nhân viên của NH mạnh ai nấy làm, đủ mọi chiêu thức lôi kéo khách hàng... do đó DN bị cuốn vào lời dụ dỗ của NH. Đến khi kinh tế suy thoái, DN gặp nhiều khó khăn, chính các NH lại ra tay thắt chặt tín dụng một cách đột ngột. Nhiều NH biết DN không có khả năng trả nợ nhưng vẫn cố thúc ép, thậm chí đòi khởi kiện ra tòa. Do đó, có thể nói chính NH cũng “ép” DN vay nóng để trả nợ hoặc đáo hạn NH, thậm chí có NH biết nhưng vẫn muốn DN vay để trả các khoản nợ đến hạn.

Thực tế trong thời gian qua, nhiều vụ tín dụng đen cho thấy có sự tham gia với vai trò chủ mưu, cầm đầu của cán bộ NH thoái hóa, biến chất, lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để huy động vốn “khủng” rồi chiếm đoạt. Điển hình mới đây CA TP Đà Nẵng tiến hành bắt giam đối tượng Ngô Đức Lâm (1980 trú P. Vĩnh Trung, Q. Thanh Khê, TP Đà Nẵng) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Lâm vay tiền của 5 người tổng cộng hơn 5 tỷ đồng với lãi suất khủng trên dưới 12%/tháng, tương đương 144%/năm.

Mục đích vay tiền của Lâm cũng chỉ để đáo hạn các khoản vay của NH. Trước đó, hàng loạt cán bộ tín dụng của NH tham gia đường dây tín dụng đen cũng đã được phanh phui, thậm chí có NH khi biết được nhân viên bắt tay với tín dụng đen để kiếm lợi từ khách hàng thì chỉ ra quyết định đuổi việc nhân viên không thông báo công khai hoặc nhờ cơ quan chức năng can thiệp vì sợ ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu.

Việc hàng loạt khoản vay của DN và cá nhân đã đến hạn hoặc quá hạn nhảy nợ xấu, thậm chí nhiều khoản vay đang chịu mức lãi suất cao trên 16% buộc DN phải chạy đôn chạy đáo để tìm nguồn tiền ngắn hạn đập vào hy vọng NH giải ngân lại với mức lãi suất hợp lý hơn vừa tránh được áp lực của món nợ... Tín dụng đen thừa khôn ngoan và nhạy bén để "sống khỏe" từ những khoản vay đến hạn này.

(còn nữa)

X.Đ