(Cadn.com.vn) - Nhật và đồng minh Mỹ ngày 24-11 cùng chỉ trích mạnh mẽ việc Trung Quốc thiết lập Khu vực xác định phòng không (ADIZ) chồng lấn với ADIZ mà Nhật Bản tuyên bố kiểm soát trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông, đồng thời cảnh báo về một sự leo thang “bất ngờ” nếu Bắc Kinh thực thi các quy tắc ADIZ.

Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida khẳng định, động thái của Bắc Kinh là không thể chấp nhận được. “Hành động này có thể dẫn đến tình huống không lường trước”, ông nói với các phóng viên hôm 24-11. Tokyo cũng có kế hoạch triệu Đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Trình Vĩnh Hoa đến để thể hiện lập trường về vấn đề này.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi Trung Quốc nên thận trọng và kiềm chế, nói rằng, tự do hàng không là cần thiết cho sự ổn định và an ninh tại Châu Á-Thái Bình Dương. Trong tuyên bố mạnh mẽ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel gọi động thái của Bắc Kinh là “nỗ lực gây mất ổn định để thay đổi hiện trạng trong khu vực”. Một quan chức Nhà Trắng cho rằng, động thái của Bắc Kinh là “thách thức trực tiếp” với các hoạt động của Tokyo trong khu vực.

Căng thẳng ở biển Hoa Đông lại “được dịp” leo thang sau khi Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra thông cáo cho biết đã thiết lập khu vực ADIZ trên biển Hoa Đông - được coi là vành đai phòng thủ của Bắc Kinh, có hiệu lực từ 10 giờ ngày 23-11.

Theo đó các máy bay chiến đấu của Trung Quốc sẽ xuất kích trong trường hợp các máy bay nước ngoài thâm nhập vào khu vực này mà không thông báo trước. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng mạnh miệng tuyên bố sẽ có những biện pháp phòng vệ khẩn cấp để đối phó với các máy bay không chịu hợp tác.

Rõ ràng, những sự việc mới nhất liên quan đến tranh chấp trên biển Hoa Đông đang có nguy cơ thổi bùng căng thẳng tại khu vực Đông Á. Bởi lẽ, nếu Bắc Kinh “ra tay” với Tokyo, Mỹ sẽ bảo vệ đồng minh theo cam kết của Hiệp ước an ninh giữa Washington và Tokyo.

T.Nguyên