Kết luận thanh tra toàn diện công tác quản lý, bảo vệ rừng, việc phối hợp với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn trong công tác quản lý bảo vệ rừng, quản lý sử dụng đất (bao gồm cả diện tích đất và rừng trước khi bị thu hồi giao cho các dự án) tại Cty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn (trực thuộc UBND tỉnh Đắc Nông quản lý), Thanh tra tỉnh Đắc Nông đã chỉ ra nhiều sai phạm, liên quan đến nhiều cấp, ngành và có cả những sai phạm có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Về việc quản lý, sử dụng đất, Thanh tra tỉnh Đắc Nông chỉ rõ, trong thời gian từ tháng 4-2009 đến 12-2016, việc lấn chiếm đất rừng, xây dựng nhà trái phép, cư trú bất hợp pháp diễn ra thường xuyên, liên tục với diện tích hơn 4.640ha trong tổng số gần 15.600ha được UBND tỉnh Đắc Nông cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn (chiếm khoảng 30%). Số hộ dân chiếm sử dụng trái phép là 1.344 hộ, cư trú không hợp pháp là 313 hộ. Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn đã sử dụng 30,12ha đất lâm nghiệp để giao khoán cho cán bộ nhân viên và người dân trồng cà-phê. Diện tích đất này chưa được chuyển đổi từ đất lâm nghiệp sang đất trồng cây lâu năm, một số hộ đã lợi dụng chủ trương giao khoán để chuyển nhượng hợp đồng. Hợp đồng trồng rừng 34ha được các hộ dân tự khai thác, lấn chiếm trồng cây cối hoa màu, làm nhà, cư trú không hợp pháp và chuyển nhượng trái phép 14,7ha.

Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn cũng để 2 cán bộ kiểm lâm là ông Phan Quốc Anh (hiện công tác tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng) sử dụng 1,6 ha và ông Ngân Văn Thỏa (công tác tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung) sử dụng 5 ha có nguồn gốc lấn chiếm từ đất rừng tại tiểu khu 1644.

Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn đã tự thỏa thuận cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Nguyên Vũ, Công ty Ngọc Hương nhận 500 ha, tại khoảnh 1,3,7 tiểu khu 1680 do Công ty đang quản lý, bảo vệ rừng tập trung để Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Nguyên Vũ lập dự án trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Nguyên Vũ đã thuê lập dự án, khảo sát hiện trạng trong khi chưa có chủ trương của UBND tỉnh Đắc Nông.

Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn cũng để xảy ra tình trạng lấn chiếm đất rừng tại khoảnh 7, tiểu khu 1680 diễn ra trong nhiều năm, với diện tích gần 25ha, hiện một số đối tượng có hành vi làm nhà, trang trại nhưng không có văn bản đề nghị xử lý...

Thanh tra tỉnh Đắc Nông cũng kết luận, từ tháng 4-2009 đến 12-2016, diện tích rừng do Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn quản lý bị mất là hơn 4.000 ha; trong đó, rừng tự nhiên hơn 3.900 ha, còn lại là rừng trồng.

Cty  Lâm nghiệp Quảng Sơn chưa phối hợp thường xuyên, chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn (UBND xã Quảng Sơn, Hạt Kiểm lâm huyện Đắc Glong) để thực hiện công tác quản lý, bảo vệ rừng. Công ty không lập các trạm cố định quản lý bảo vệ rừng, lực lượng quản lý bảo vệ rừng không có mặt thường xuyên tại nơi có rừng, dẫn đến xảy ra tình trạng phá rừng nhưng chủ rừng không phát hiện kịp thời và diện tích phá rừng với mức độ lớn không kiểm soát được.

Trong công tác tổ chức bộ máy, lao động, Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn cũng có nhiều sai phạm. Chẳng hạn, việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại các chức quản lý (Phó Giám đốc, Kế toán trưởng...) không đầy đủ hồ sơ theo quy định; trong 2 năm 2015 và 2016, Công ty không có Kiểm soát viên; miễn nhiệm, chấm dứt hợp đồng lao động, cho Kế toán trưởng nghỉ việc không đúng quy trình...

Theo kết luận thanh tra, những khuyết điểm, sai phạm về quản lý đất, quản lý bảo vệ rừng tại Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn, dự án của Hợp tác xã Hợp Tiến, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Nguyên Vũ, Công ty Trường Thành... liên quan đến trách nhiệm của nhiều ngành, các cấp và các tập thể, cá nhân: Chi cục Kiểm lâm tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Đắc Glong, Đồn Công an Quảng Sơn, Công an huyện Đắc Glong.

Liên quan đến các khuyết điểm của tập thể, cá nhân lãnh đạo Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn, các sở ngành, UBND huyện Đắc G’long, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Đắc Nông chỉ đạo Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm, xử lý về mặt hành chính; tổ chức kiểm điểm, xem xét hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân Chủ tịch, Giám đốc của Cty  Lâm nghiệp Quảng Sơn quản lý điều hành từ ngày 22-12-2016 đến tháng 5-2017, do không thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của UBND tỉnh, để xảy ra bất đồng nội bộ. Sở Nội vụ, Ban sắp xếp đổi mới doanh nghiệp tỉnh, tham mưu UBND tỉnh chuyển Cty Lâm nghiệp Quảng Sơn thành Ban Quản lý rừng và đất lâm nghiệp; thay đổi toàn bộ cơ cấu tổ chức.

Thanh tra tỉnh chuyển hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh để khởi tố, điều tra đối với hành vi thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 285, Bộ luật Hình sự năm 1999 liên quan đến quản lý, bảo vệ rừng đối với một số cá nhân Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn.

ANH DŨNG