Nhớ mùa giá đậu phụng

Thứ hai, 05/05/2014 10:50

(Cadn.com.vn) - Ở quê tôi, ngoài trồng vài ba sào lúa ở ruộng ra, mỗi nhà còn trồng trên đất nà, đất thổ vài sào đậu phụng (lạc) để bán tươi, phơi khô ép dầu ăn dần quanh năm và cất giữ một ít để rang muối làm thức ăn vào những ngày đông mưa gió.

Mùa chính của đậu phụng là vụ đông xuân, được trồng từ tháng chạp và thu hoạch khoảng tháng ba âm lịch. Đến mùa nhổ đậu, làng quê tôi cũng rộn ràng không kém mùa gặt lúa. Từ sáng tinh mơ, khắp các con đường làng, ngõ xóm từng đoàn người mang theo lạt, đòn sóc, quang gánh... lũ lượt ra đồng để thu hoạch đậu phụng. Mùa ép dầu cũng là mùa nhổ đậu.

Ngày ấy, lũ trẻ chúng tôi thường đến xin hoặc bốc trộm những nắm to đậu và gom lại bỏ vào nồi đất rang với cát. Trái đậu chín giòn, sem sém cháy vỏ, lột vỏ bỏ hạt đậu vào miệng nhai dòn rụm. Ôi, hạt đậu rang ngày ấy sao mà quá ngon lành, hấp dẫn, thơm bùi đến thế. Người dân quê tôi, dự trữ đậu phụng để chế biến nhiều món ăn khác nhau như nắm, muối đậu phụng, làm nguyên liệu phụ cho các món trộn, gỏi, mọc, mì Quảng... Đặc biệt, là đổ kẹo đậu phụng trên bẹ chuối thì ăn quá đã. Ngoài ra, những năm hạn hán, mùa màng thất bát, gạo cơm thiếu thốn, mẹ tôi không nấu cơm trưa, chỉ rang nhả đậu, nhả bắp, sau trộn chung hai thứ lại với nhau để nhà ăn trừ bữa.

Nhổ đậu phụng bên đường.

Tuổi thơ tôi đã đi qua bao mùa nhổ đậu. Tháng ba, những cơn mưa giông đầu mùa ập về, làm mặt đất trên ruộng đậu đã nhổ ẩm ướt, khoảng mươi ngày sau, những trái đậu còn sót lại dưới mặt đất bắt đầu nảy mầm nhô lên trên mặt đất. Lũ trẻ con chúng tôi đi học về, mang bao ra ruộng hái về. Mẹ tôi lặt rễ, rửa sạch sau đó xào với tôm khô, tép khô, bỏ vào nồi ít đọt rau sưng. Món này tuy dân dã nhưng lạ miệng và khá thơm ngon. Học sinh nghèo chúng tôi tranh nhau ăn, mẹ tôi mỉm cười: "Của không ngon, đông con cũng hết". Ngoài ra, khoảng nửa tháng sau, từ đống cây đậu chất bên hè bắt đầu nhú lên những chiếc nấm trắng mũm mĩm, chúng tôi hái, rửa sạch để mẹ tôi chế biến món nấm đậu xào ăn rất ngon và bổ.

Món giá đậu phụng xào với tôm, tép.

Ngày nay, tôi đã được đi khắp nơi, được thưởng thức nhiều món ăn đặc sản khác nhau của nhiều vùng miền khá ngon, nhưng không làm cho tôi quên đi cái dư vị món giá đậu phụng xào và nấm xào của mẹ tôi nấu từ những mùa nhổ đậu thời thơ ấu, đã đeo đẳng theo tôi suốt cả cuộc đời. Và một mùa nhổ đậu lại trở về, cha mẹ tôi đã ra người thiên cổ, đâu còn những hình bóng lắc lư của cha tôi gánh đậu phụng đi ép trên con đường làng quanh co còn mờ mịt hơi sương hay hình ảnh của mẹ tôi lom khom vừa bứt đậu, vừa khuyên bảo anh em chúng tôi vâng lời cha mẹ, cố gắng học hành, nhớ về mảnh vườn trồng đậu phụng ngày xưa, nay đã "bị" xây tường rào phân ra làm nhiều lô nhỏ cho anh em chúng tôi trong tiến trình đô thị hóa.

Ngày nay, khi đi ngang qua những đám đậu phụng đang nhổ bên đường, lòng tôi lại rộn lên niềm bồi hồi tưởng nhớ với bao nhiêu kỷ niệm thân thương nhớ về mùa nhổ đậu thời thơ ấu.

Tiên Sa