(Cadn.com.vn) - Những ngày này, đi dọc theo những ruộng dưa hấu Hắc mỹ nhân ven đường ĐH409 (đoạn qua thôn Phú Sơn 3, xã Hòa Khương, H. Hòa Vang, Đà Nẵng), nhìn những người nông dân đội "chảo lửa" miệt mài cắm kèo, tỉ mỉ chọn từng ngọn dưa rồi uốn nắn vào trong luống, chúng tôi mới thấy hết nỗi nhọc nhằn của người trồng dưa. Quệt vội lớp mồ hôi trên trán, ông Sáu Mai cho biết, những người đang canh tác trên ruộng dưa đều là những người có thâm niên trồng dưa hấu trong làng, nhưng do những năm trước giá dưa bấp bênh cộng thêm khí hậu thất thường nên nhiều người theo nghề thua lỗ phải bỏ nghề, chuyển sang trồng mè, đậu...

"Trồng dưa hấu là vất vả nhất trong nghề trồng các loại cây rau màu ăn quả. Không giống như những cây trồng khác, đất trồng dưa hấu phải luôn thay đổi theo mùa vụ, luân phiên các loại hoa màu khác nhau, nếu trồng tiếp thì dưa dễ chết. Trồng dưa hấu đòi hỏi cao về điều kiện đất, khí hậu, kỹ thuật. Ông bà ta thường nói "trời nắng tốt dưa", mỗi năm một vụ và chỉ trồng vào mùa khô, nếu chẳng may vừa xuống giống mà gặp phải trời mưa là coi như bỏ vụ, bởi mưa trong giai đoạn này sẽ làm cây bị thối rễ không sinh trưởng được; còn nếu mưa vào giai đoạn quả phát triển thì làm giảm chất lượng sản phẩm, hay nói cách khác là giảm vị ngọt ngào của dưa, hoặc nếu mưa dầm, nước đọng thì chỉ cần một đêm là dưa "nổ" trắng ruộng, bao nhiêu công sức bỏ ra trở thành... công cốc", ông Sáu Mai đúc kết.

Nông dân thôn Phú Sơn 3 miệt mài lao động trên từng luống dưa.

Suốt 2 tuần nay kể từ ngày xuống giống, ông Ba Phàn hầu như chỉ quanh quẩn ngoài ruộng dưa, còn các việc đồng áng khác giao cho vợ con. Hơn 15 năm theo nghề, lão nông này đã thành thạo các kỹ thuật chăm sóc dưa. Công đoạn nào, ông cũng nhẹ nhàng, cẩn thận chăm chút như chăm sóc con mọn. Đặc biệt là công đoạn sau chọn trái, sâu rầy rất nhiều, lơ là một tí là dính liền, trái nào bị sâu tạo vết coi như bỏ. Cho nên trời nắng mấy cũng phải ra đồng. Một buổi không tưới nước, ruộng dưa sẽ ủ rũ ngay. Trồng dưa Hắc mỹ nhân phải túc trực ròng rã hơn 70 ngày mới đến kỳ thu hoạch. Rồi phải dựng chòi tạm bảo quản ruộng dưa, đề phòng trẻ con nghịch phá. Vì vậy, nhà nào có nhiều lao động mới dám canh tác dưa.

Cũng theo ông Ba Phàn, người trồng dưa còn có thêm một nỗi lo khác. Với giá dưa như hiện nay từ 4 - 4,5 ngàn đồng/kg, thì cả ruộng dưa Phú Sơn 3 còn khoảng 2ha nếu bán được may ra hòa vốn. Vụ mùa 2013, nhờ thời tiết thuận lợi nên các ruộng dưa ở đây trúng lớn, năng suất trung bình đạt gần 40 tấn/ha. Thương lái thu mua tại ruộng ở mức ổn định 6 - 7 ngàn đồng/kg, người trồng dưa đã có lãi hơn 10 triệu đồng/sào. Sau vụ đó, người trồng dưa nơi đây chỉ biết "lấy công làm lời". Năm nay, người trồng dưa rút ra kinh nghiệm, không đồng loạt xuống giống cùng một lúc, mà dàn trải theo nhiều trà khác nhau, để không xảy ra tình trạng "bội thực" bị tư thương ép giá... Không phải đến bây giờ, người nông dân mới biết đến sự bấp bênh của nghề trồng dưa. Giá dưa hấu rất thất thường. Năm trước được giá, năm sau lại mất giá, trong một mùa giá cũng có lúc cao, lúc thấp. Suy cho cùng, cũng bởi tâm lý "ăn xổi ở thì", thấy người ta trồng cây gì, nuôi con gì thu nhập cao là so đo đua nhau làm, bất chấp hậu quả.

Nhìn những người nông dân thôn Phú Sơn 3 bất chấp nắng nóng, miệt mài lao động trên từng luống dưa, chúng tôi nhận ra rằng, không phải ngẫu nhiên, mùa nắng, dưa hấu được mệnh danh là loại trái cây "vua". Bởi chất chứa trong ruột đỏ, vị ngọt mát và chất bổ dưỡng đó, còn có cả vị mặn chát của mồ hôi, nước mắt người nông dân.

An Dương