Nhức nhối nạn khai thác cát luyện thủy tinh

Thứ năm, 01/09/2016 10:20

(Cadn.com.vn) - Việc các đơn vị khai thác cát trắng (cát luyện thủy tinh) với quy mô lớn trong khi chưa tiến hành đền bù tài sản cho dân, khai thác chồng trên khu nghĩa địa, bất chấp khai thác khi chưa xây nhà máy... khiến người dân và chính quyền địa phương ở H. Phong Điền (TT-Huế) rất bức xúc.

Khai thác cát ồ ạt trên vùng cát Phong Điền gây ảnh hưởng môi trường.

Chưa xây nhà máy vẫn ồ ạt khai thác

Tháng 6-2015, Bộ TN & MT đã cấp phép khai thác khoáng sản cát thủy tinh tại X. Phong Hiền (H.Phong Điền) cho Cty cổ phần Tập đoàn Việt Phương. Đi vào hoạt động khai thác khoảng 1 tháng nay nhưng việc khai thác cát khiến người dân và chính quyền địa phương vô cùng bức xúc vì những ảnh hưởng xấu của nó đến môi trường và cuộc sống nhiều người. "Vùng mỏ cấp cho Cty lên đến hơn 400 ha, có phần chồng lấn lên vùng nghĩa địa. Vì vậy, khi người dân có nhu cầu chôn cất, phía Cty gây khó dễ"- ông Trần Đức Thiện, Chủ tịch UBND X. Phong Hiền cho biết. Khi được hỏi về việc Bộ TN & MT khi đi đo đạc thực tế để cấp đất cho Cty thì phía địa chính xã có tham dự hay không, ông Thiện nói hoàn toàn không có. Ông Thiện còn cho rằng, trong quyết định cấp phép của Bộ TN&MT nêu rõ, Cty phải có nhà máy chế biến sâu mới cho khai thác cát công nghiệp. Giờ Cty chỉ chở cát thô bán cho một nhà máy chế biến gạch trên địa bàn tỉnh TT-Huế, gây ảnh hưởng hệ sinh thái môi trường. Theo ông Thiện, từ khi được cấp giấy đầu tư đến nay, khu vực Cty hoạt động mới chỉ xây được một công trình phụ. Trong khi đó, khi về đầu tư tại địa phương, Cty Việt Phương hứa hẹn xây dựng nhà máy, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương nhưng đến nay, việc khai thác kéo dài nhưng chưa thấy Cty đầu tư xây dựng gì ngoài việc múc cát đem bán. Trước tình trạng này, xã đã nhiều lần liên hệ với Cty nhưng họ cố tình từ chối hợp tác...

Sau khi Cty Khamihuco khai thác một số nơi, nhiều hố sâu "mọc" lên sát bên tỉnh lộ 6
rất nguy hiểm.

Chưa đền bù vẫn khai thác

Mỏ cát trầm Bàu Bàng thuộc xã Phong Chương (H. Phong Điền, TT-Huế) được Bộ TN & MT cấp phép cho Cty TNHH MTV Khoáng sản và Đầu tư Khánh Hòa tại TT-Huế (Khamihuco) với diện tích 87 ha, công suất khai thác 60.000 tấn/năm, tổng trữ lượng khai thác 1,8 triệu tấn. Tuy nhiên, hơn 1 năm nay, từ khi mỏ cát đi vào hoạt động, người dân các thôn Trung Thạnh, Đại Phú, Lương Mai (X.Phong Chương) vô cùng lo lắng. "Khoảng 1 tháng trở lại đây, Cty cho xe vào mỏ lấy cát, bụi tung mịt mù, nhiều bữa cơm vừa dọn ra cát bay vào cả mâm cơm. Ngày mô có xe tới mỏ chở cát tui cũng phải quét nhà 4-5 dạo"- chị Lệ, người sống gần mỏ cát cho biết. Vào sâu trong khu vực mỏ cát, chúng tôi thấy nhiều hố sâu vừa bị đào bới để lấy cát rất nguy hiểm cho trẻ nhỏ nhưng không hề có biển cảnh báo. Ông Nguyễn Hoàng Tuấn, Trưởng thôn Trung Thạnh cho biết: "Với tần suất khai thác như hiện nay, vùng cát sau này sẽ không còn trồng được cây gì. Khi mùa lũ về, số cây trồng chắn cát, nước bị cuốn mất sẽ gây hiện tượng lũ xé; mùa hạn thì không giữ được nước, khô hạn cây trồng sẽ chết. Chưa nói đến việc lấy đi tầng cát bề mặt sẽ gây nên hiện tượng cát bay cát lấp". Theo ông Tuấn, mỗi ngày, Cty điều hàng chục xe chở cát thô ra khỏi địa bàn. Số xe này chạy vào thời điểm khoảng 16 giờ chiều đến 5 giờ sáng. Liên quan đến vấn đề này, ông Trịnh Đức Hùng- Chủ tịch UBND H.Phong Điền cho biết, cơ quan điều tra đang tiến hành xử lý một số vi phạm đối với Cty Khamihuco, trong đó có hành vi khai thác, vận chuyển cát thô đem bán là trái với quy định.

Điều đáng nói, tại buổi tiếp xúc cử tri mới đây, nhiều hộ dân đã phản ánh về việc hàng chục héc-ta keo tràm trên 5 năm tuổi và một số diện tích đất sát khu mộ đã bị phía Cty san ủi để khai thác cát. "Chúng tôi rất bất bình vì trước khi khu vực gần mộ, rừng keo của mình bị san ủi mà không được thông báo"- ông Nguyễn Hữu Thành, trú thôn Trung Lương (X.Phong Chương) phản ánh. Ông Lê Viết Phước- Chủ tịch UBND X. Phong Chương cho biết: "Ngay sau khi có phản ánh của người dân, xã đã thành lập đoàn kiểm tra số cây bị thiệt hại. Theo thống kê, hiện nay có khoảng 30 ha cây tràm từ 5-10 năm tuổi trên địa bàn xã của hội nông dân, hội phụ nữ và các cá nhân, trồng từ sự hỗ trợ của các dự án, vẫn chưa được đền bù. Trong khi đó, giai đoạn một, Cty chỉ được phép khai thác ở khu vực đất trống, việc Cty khai thác lấn vào một số diện tích đất rừng nên người dân bức xúc là có cơ sở".

Hiện toàn xã có diện tích đất cát trên 2.500ha, ngoài Cty Khánh Hòa còn có Cty Bảo Toàn A và Cty Thiên Phúc được cấp phép khai thác gần 300ha. Trước khi được Bộ TN & MT cấp phép, việc thăm dò, lập quy hoạch điểm khai thác cát của Cty Khánh Hòa thì địa phương hoàn toàn không hề hay biết. Tại buổi tiếp xúc cử tri Đại biểu Quốc hội vừa qua, người dân đã phản ánh và trình bày những bức xúc, lo lắng trước tình trạng khai thác cát ồ ạt và mong cấp trên có biện pháp giải quyết hợp lý. H. Phong Điền là địa bàn có trữ lượng cát trắng (cát luyện thủy tinh) lớn nhất ở TT-Huế với khoảng 3.600ha. Hiện, Bộ TN & MT đã cấp phép cho 5 doanh nghiệp. Chủ tịch UBND H.Phong Điền cho rằng: Mặc dù có giấy phép, thủ tục đầy đủ nhưng việc các Cty không thông qua lộ trình khai thác với địa phương là không thể chấp nhận được. Do vậy, thời gian tới, địa phương sẽ tăng cường chức năng giám sát, đảm bảo công tác hoàn thổ, tái tạo môi trường như đúng cam kết sau khi khai thác.

H.Lan