(Cadn.com.vn) - Năm học 2014-2015, ngành giáo dục có rất nhiều đổi thay, cải tiến về  hoạt động dạy học, cách đánh giá, thi cử... Khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện vẫn còn đó, nhưng tựu chung thành quả, bước chuyển biến tích cực từ những đổi mới ấy đang dần hiện hữu, định hình, nhận được sự đồng thuận, đánh giá cao từ người trong và ngoài cuộc.

1. Thông tư 30 chuyển từ hình thức đánh giá bằng điểm số sang hình thức nhận xét, đánh giá bằng lời, không còn các danh hiệu học sinh tiên tiến, học sinh giỏi xuất sắc... ở bậc tiểu học đã được triển khai đại trà trong năm học qua. Thông tư này khiến công việc ghi chép, nhận xét trong vở học sinh, hoàn thành các loại hồ sơ, sổ sách của giáo viên tiểu học vất vả, cực nhọc hơn hẳn trước đây. Từ nhẹ nhàng, ít việc nay nặng nhọc, nhiều việc, mấy giáo viên, nhà trường nào sớm thích nghi, chấp nhận?

Những lời than thở, bàn ra, chê trách Thông tư 30 từ họ làm sao tránh khỏi. Đến học kỳ 2, cuối năm học, nhiều giáo viên đã thích nghi, quen việc nên những tiếng than thở, mệt mỏi cũng vơi dần đi. Cái được lớn nhất của Thông tư là đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho các em học sinh tiểu học, ít bị áp lực học tập, hơn, thua; tâm lý học tập nhẹ nhàng, thoải mái, vừa học vừa chơi, phụ huynh bớt đi thành tích, khoe mẽ...

2. Quy định không thi tuyển vào  lớp 6 của Bộ GD-ĐT cũng nhận được hoan nghênh rộng rãi của dư luận, phụ huynh học sinh. Kể từ đây, áp lực luyện thi lớp 6, tranh đua vào trường điểm, lớp chọn đã đến hồi kết, con trẻ đỡ vất vả, phụ huynh bớt lo lắng, tốn kém. Không thi tuyển lớp 6, tạo sự bình đẳng, công bằng trong học tập, phát triển đồng đều, toàn diện trong hoạt động giáo dục. Các địa phương mới đầu kêu khó trong phương án thay thế nhưng đến nay mọi việc đã ổn, phương án xét tuyển, dựa vào những căn cứ, tiêu chí khác.    

Kỳ thi tốt nghiệp THPH "2 trong 1" lần đầu tiên triển khai là một chủ trương nhận được nhiều sự ủng hộ. Trong ảnh, học sinh Đà Nẵng thi tốt nghiệp THPT năm 2014. Ảnh: P. Thủy

3. Lần đầu tiên, cả nước chỉ còn một kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, vừa để công nhận tốt nghiệp THPT vừa để xét tuyển ĐH, CĐ được khởi động từ đầu năm học, tới nay công tác chuẩn bị mọi khâu đã hoàn tất. Từ ngày 1 đến 4-7, hơn 1,4 triệu thí sinh bước vào kỳ thi quan trọng này. Cơ sở để kỳ thi quốc gia thành công là rất rõ ràng, xán lạn. Gộp được 2 kỳ thi vốn áp lực, tốn kém diễn ra trong 1 tháng thành một kỳ thi mà mục tiêu vẫn đạt được thì thật là hiệu quả, đem lại lợi ích to lớn về nhiều mặt như thời gian, công sức, tiền bạc của Nhà nước và nhân dân.

Việc đăng ký, lựa chọn cụm thi liên tỉnh và địa phương của thí sinh, với tỷ lệ phù hợp, biết lượng sức học, khả năng ngành nghề của mình, đây cũng là tín hiệu tốt cho công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THPT.

Đổi mới cách ra đề thi, cách tổ chức thi năm nay giúp thí sinh tự tin, chủ động, tích cực ôn tập ở nhà, giảm được áp lực, tốn kém của sĩ tử khi dồn về các lò luyện thi cấp tốc tại các thành phố lớn. Tuy nhiên, nỗi lo về tính đồng bộ trong khâu coi thi và chấm thi, về đảm bảo an toàn, an ninh, trật tự cho mọi đối tượng tham gia kỳ thi vẫn còn đó. Ngành giáo dục và các ngành có liên quan cần có những biện pháp cụ thể, quyết liệt hơn nữa.

4. Điểm học bạ lớp 12 tham gia vào kết quả thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH, CĐ là một chủ trương đúng đắn của Bộ GD-ĐT, nhằm đánh giá toàn diện, cả một quá trình học tập, tạo động lực, kích thích hoạt động dạy và học của thầy và trò. Nhiều học sinh đã có ý thức phấn đấu, rèn luyện, học tập tốt ngay từ ban đầu. Thầy, cô giáo, nhà trường thấy rõ trách nhiệm của mình hơn trong quá trình giáo dục, quản lý. Nhưng mối băn khoăn, quan ngại của dư luận xã hội về mức độ tin cậy, chân thực những điểm số của không ít giáo viên, nhà trường, địa phương là có cơ sở.

Được biết, cuối năm học này, nhiều trường, nhất là các trường ngoài công lập, học sinh lớp 12 có kết quả điểm học bạ cao... đến bất thường. Nếu Bộ GD-ĐT có động thái yêu cầu các Sở GD-ĐT báo cáo, thống kê, so sánh kết quả học lực ở vài năm trước với năm nay của lớp 12 thì sẽ thấy nó biến động, thay đổi ở mức nào ngay.

Chủ trương, chính sách thì đúng, nhưng đáng buồn, khi thực hiện, triển khai, các địa phương, thầy cô giáo lại "không chuẩn", làm cho những cái đúng đắn, tốt đẹp ấy bị méo mó, lệch vẹo, thậm chí phản giáo dục, gây ảnh hưởng xấu.

Sau kỳ thi quốc gia này, Bộ GD-ĐT nên mở một diễn đàn rộng rãi để mọi đối tượng góp ý, nêu ra những mặt được và mặt chưa được, nhằm điều chỉnh, có các giải pháp phù hợp, tốt hơn cho năm học đến.

Đỗ Tấn Ngọc