Ông Trương Tấn Mạnh-Chủ tịch UBND xã Hòa Liên, Hòa Vang, TPĐà Nẵng trăn trở cùng chúng tôi: "Đã là cuối tháng 6, vậy là chỉ còn 2 tháng nữa lại đến mùa mưa lũ, vậy mà trên địa bàn xã còn ngổn ngang những dự án dang dở, không biết bao giờ mới triển khai, bao giờ mới hoàn thành... Dân lại kêu, lại kiến nghị, lại khiếu nại...!?". 

Nhà cửa người dân xuống cấp trầm trọng sau 19 năm chờ đất tái định cư ở Trung Sơn, Hòa Liên.

Làng "treo" 19 năm

Về lại thôn Trung Sơn, Hòa Liên, ông Võ Trí Thanh-Trưởng thôn  lại dí dỏm với chúng tôi: "Vậy là đến giữa năm 2019 này,  làng tôi đã bị "treo " đúng 19 năm, tình hình này không biết còn bị treo đến bao giờ... Chỉ khổ cho hơn trăm hộ dân ở đây, mùa nắng thì sống trong nồng nặc mùi nước thải ô nhiễm, mùa mưa thì sống trong bùn lầy, nước đọng, ngập úng, nhà cửa thì đã xuống cấp hết rồi...!". Thôn Trung Sơn có tới 5 dự án bao quanh: Dự án nhà ở liền kề KCN Hòa Khánh; Dự án kênh thoát nước-vệt cây xanh cách ly KCN Hòa Khánh; Dự án nhà máy nước thải Liên Chiểu; Dự án Khu di tích rừng Trung Sơn; Dự án đường Nguyễn Tất Thành nối dài. Nằm giữa các dự án này là cánh đồng Bầu Giáng và hơn 100 hộ dân thôn Trung Sơn với diện tích khoảng hơn 20ha. Vào mùa nắng, nước thải từ KCN Hòa Khánh đổ về cánh đồng Bầu Giáng đọng lại, bốc mùi hôi thối nồng nặc khắp làng, ô nhiễm đến mức, trâu bò uống phải nguồn nước thải lăn ra sinh bệnh mà chết, đàn vịt mà lỡ mò kiếm ăn trên đồng cũng còi cọc chẳng lớn nổi. Mùa mưa tình cảnh còn khốc liệt hơn, nước thải từ KCN Hòa Khánh-Thanh Vinh mở rộng, giai đoạn 2 đổ xuống, cống thoát nước từ Bàu Giáng ra dự án Đô thị xanh Dragon Park city để thoát ra sông Cu Đê không đủ tải, nước ngập ứ mênh mông khắp làng.

Chúng tôi đã nhiều lần có bài viết phản ánh về  dự án xây dựng Khu nhà ở liền kề cho công nhân KCN Hòa Khánh được triển khai từ năm 2004, tại thôn Trung Sơn, do Công ty Sài Gòn-Đà Nẵng là Chủ đầu tư. Toàn bộ nhà cửa, đất đai của các hộ dân trong thôn nằm trong diện quy hoach, đã kiểm định để chờ giải tỏa, đền bù. Tuy nhiên, tính đến nay đã 19 năm trôi qua, dự án vẫn "án binh bất động". Ông Thanh cho biết, sang năm 2019 này, trước tình hình khó khăn về cuộc sống, người dân đã  nhận 80% tiền  giải tỏa đền bù nhà cửa, đất đai, tuy nhiên vẫn chưa biết đến bao giờ mới có đất tái định cư. Người dân đã kiến nghị nhiều lần tại các cuộc họp HĐND xã, huyện, các cấp chính quyền... UBNDTP Đà Nẵng cũng đã về kiểm tra nhiều lần thực trạng tại thôn, nhưng vẫn chưa thấy có biện pháp giải quyết. 

Ông Trương Tấn Mạnh-Chủ tịch UBND xã Hòa Liên cho biết, trước tình hình ở  thôn Trung Sơn, UBND xã đã có báo cáo gửi UBND H. Hòa Vang và ngành chức năng, đề nghị chính quyền thành phố xem xét. Theo ý kiến người dân, vậy dự án có tiếp tục thực hiện nữa không, yêu cầu trả lời bằng văn bản cho nhân dân được biết. Nếu dự án không tiếp tục triển khai đề nghị chính quyền thành phố thu hồi dự án, bố trí cho người dân được tái định cư tại chỗ, để người dân ổn định cuộc sống.

Dự án kênh thoát lũ Hòa Liên vẫn còn 1,5 km chưa thi công, dù chủ đầu tư đã cam kết hoàn thành tháng 7-2018.

Dự án Kênh thoát lũ Hòa Liên vẫn trễ hẹn

Năm 2014, UBND TP Đà Nẵng phê duyệt kết quả chỉ định nhà đầu tư là Công ty cổ phần Trung Nam thực hiện dự án Tuyến kênh thoát lũ tổng thể khu vực xã Hòa Liên, Hòa Vang theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) với tổng mức đầu tư 114,1 tỷ đồng, thời gian thực hiện tối đa không quá 12 tháng. Theo hợp đồng, thời điểm hoàn thành dự án là ngày 25-3-2016, chuyển giao xong dự án là ngày 24-4-2016. Tuy nhiên, đến nay đã là giữa năm 2019, dự án vẫn chưa hoàn thành, dù đã được gia hạn nhiều lần.

Giữa năm 2018, trước những bức xúc về tiến độ kênh thoát lũ Hòa Liên, UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo Thanh tra Thành phố tiến hành thanh tra toàn diện. Kết quả thanh tra đã chỉ ra những vi phạm trong quá trình thi công dự án này. Về tiến độ dự án, đơn vị thi công là Công ty Trung Nam cho biết,  sẽ hoàn thành công trình trong tháng 7-2018 với điều kiện phải giải quyết dứt điểm tất cả các vướng mắc về giải phóng mặt bằng. UBND H. Hòa Vang cho biết, đã ưu tiên bố trí đất tái định cư cho những hộ dân bị ảnh hưởng để bàn giao mặt bằng cho dự án.  Tuy nhiên, ông Trương Tấn Mạnh-Chủ tịch UBND xã Hòa Liên cho biết, đến thời điểm hiện tại tháng 6-2019, dự án vẫn còn 1,5 km tuyến lòng kênh chưa triển khai thi công,  tuyến này nối từ Khu Công nghệ cao về đến thôn Quan Nam 4, đoạn cầu Cẩm Toại.

Theo ông Mạnh, nếu đơn vị chủ đầu tư không tiếp tục triển khai thi công, mùa mưa lũ lại sắp đến thì rất nguy hiểm. Hiện nay hai đầu kênh của dự án đã thi công cơ bản hoàn thành, đoạn dở dang như đã nêu trên lại nằm ở tuyến giữa, nếu xảy ra mưa lũ, nước sẽ không có đường thoát, tràn vào các khu dân cư cả mới và cũ, sẽ xảy ra ngập lụt cục bộ trong mùa mưa bão. Địa phương cũng không hiểu nguyên nhân ách tắc việc thi công là thế nào, là do vấn đề chưa có mặt bằng, hay không có nguồn vốn, hay thế nào nữa,... Nhưng rõ ràng để dự án dở dang như vậy là không thể chấp nhận được đối với một dự án đã kéo dài, chậm tiến độ nhiều năm tại địa phương, gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân, khó khăn trong việc quản lý điều hành của chính quyền địa phương.

Hồng Thanh