Những kỷ niệm với Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Thứ ba, 28/11/2017 09:00

Là người dành nhiều tình cảm với Báo Công an Quảng Nam-Đà Nẵng, nay là Báo Công an TP Đà Nẵng qua những lần giao lưu, công tác, Trung tá Trương Quang Hường, phóng viên (P.V) Báo Quân khu (QK) IV (đã nghỉ hưu) là người bạn đồng nghiệp lâu năm tâm đắc của tôi. Gặp nhau tại Đà Nẵng trước ngày diễn ra Hội nghị Cấp cao APEC, Quang Hường hồ hởi cho biết, anh vừa tặng Bảo tàng Báo chí Việt Nam tấm ảnh gốc quý giá do Đại tướng Võ Nguyên Giáp ký tặng...

Tấm ảnh Đại tướng và P.V Quang Hường.

1. Trò chuyện với tôi, Quang Hường bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm không thể nào quên trong nghề báo sau ba lần anh vinh dự được gặp Đại tướng. Kỷ niệm lần đầu tiên của anh là vào một đêm cuối tháng 10-1967, khi Đại tướng Võ Nguyễn Giáp và đoàn công tác Bộ Quốc phòng đi kiểm tra chiến trường phía Nam ghé thăm H. Kỳ Anh, Hà Tĩnh. Thời điểm này đế quốc Mỹ đánh phá Nam Khu IV rất ác liệt nên xe của đoàn ngụy trang kỹ, bật đèn gầm tiến vào xã Kỳ Tân, nơi sơ tán của huyện ủy và UBND huyện. Đại tướng xuống xe trong sự chào đón nồng nhiệt của Đại tá Đàm Quang Trung, Tư lệnh QK IV, Nguyễn Tiến Chương, Phó Bí thư Tỉnh ủy cùng đông đảo cán bộ, đồng bào, chiến sĩ QK IV và H. Kỳ Anh... Nói chuyện với lãnh đạo, cán bộ của huyện, Đại tướng căn dặn, Kỳ Anh là nơi có vị trí chiến lược quan trọng của Khu IV và cả nước, có địa thế núi rừng hiểm trở và đèo Ngang qua đường 1 là đường huyết mạch vào Nam. Tại đây Mỹ- ngụy tung nhiều toán biệt kích thăm dò, chống phá nên ta phải tăng cường cảnh giác, bố trí lực lượng chiến đấu mạnh, trong bất cứ tình huống nào cũng phải bảo đảm thông suốt giao thông phục vụ việc vận chuyển bộ đội, vũ khí, trang bị hậu cần chi viện cho chiến trường miền Nam. Chuyến ghé thăm của Đại tướng chỉ diễn ra một giờ đồng hồ nhưng đã tác động rất lớn đến tâm tư tình cảm của nhân dân và lực lượng vũ trang toàn huyện. Theo lời chỉ dạy, động viên của Đại tướng, phong trào thi đua quyết thắng đã diễn ra sôi nổi rộng khắp. Hai tháng sau, lực lượng vũ trang xã Kỳ Lạc và tiểu đoàn cao xạ pháo Nguyễn Viết Xuân đã phục kích bắn 2 máy bay, bắt sống giặc lái Mỹ. Trung đội nữ dân quân Kỳ Phương cũng nổi tiếng với chiến công bắn rơi 2 máy bay F4 của địch dưới chân đèo Ngang, khẩu đội trưởng Nguyễn Thị Diễm vinh dự ra Hà Nội báo công với Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 1968. Quang Hường nhớ mãi phút giây hạnh phúc được phân công cùng nghệ sĩ nhiếp ảnh Từ Tiến, nhà quay phim Thái Dũng, Xưởng phim Thời sự -Tài liệu T.Ư tham gia chụp và quay bộ phim nổi tiếng "Hà Tĩnh- những ngày rực lửa". Sau này tôi rất cảm động khi biết Đại tướng trực tiếp xem phim và Người cười rất vui khi thấy cảnh bà mẹ Hương Khê vừa nhai trầu bỏm bẻm vừa hướng dẫn xe vào nơi ẩn nấp; nhất là cảnh quay dân quân dùng xe trâu chở tên phi công Mỹ bị thương về tuyến sau, Đại tướng hết sức tâm đắc và thốt lên: "Độc đáo quá... độc đáo chỉ có ở Việt Nam...".

Đại tướng chụp ảnh với P.V chiến trường Quang Ly. (Ảnh Quang Hường cung cấp).

2. Tháng Giêng năm 1975, trước Chiến dịch Đại thắng Hồ Chí Minh 3 tháng, Đại tướng từ Hà Nội vào QK IV kiểm tra tình hình. Lúc này chiến trường miền Nam thắng lớn, tin vui dồn dập bay về nên tinh thần Đại tướng hết sức thoải mái, Người mặc quân phục dạ xám và cười nói rất vui. Sau khi làm việc với Bộ Tư lệnh QK IV và lãnh đạo các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Đại tướng dành thời gian gặp, thăm hỏi cán bộ trung, cao cấp Bộ Tư lệnh QK IV và cán bộ chiến sĩ tại hội trường lớn trong núi Đại Huệ-Nam Đàn. Người thông báo tình hình quốc tế, trong nước, diễn biến chiến sự ở các chiến trường. Quay sang Trung tướng Lê Quang Hòa và các cán bộ Bộ Tư lệnh, Đại tướng chỉ đạo, tình hình chiến trường, quốc tế đang có lợi cho ta, các đồng chí phải chuẩn bị tổng lực chi viện chiến trường miền Nam. Với QK IV và các tỉnh, trước mắt phải giữ vững giao thông trong mọi tình huống, nhất là các trọng điểm như Bến Thủy, Ngã ba Đồng Lộc- Đèo Ngang... Tình hình sắp tới sẽ diễn biến bất ngờ, vì thế toàn QK phải ở trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu cao, có lệnh là lên đường, ra đi là phải chiến thắng. Lời của Đại tướng hàm ý sâu xa, là mệnh lệnh ngắn gọn nhưng có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo ra hiệu ứng quyết tâm đánh thắng kẻ thù một cách cao độ trong lòng cán bộ, chiến sĩ QK IV.

Tranh thủ giờ giải lao, Quang Hường mời Đại tướng chụp ảnh với Bộ Tư lệnh QK IV và lãnh đạo các tỉnh. Sau khi chụp tấm ảnh cuối cùng giữa Đại tướng và Trung tướng Lê Quang Hòa, Quang Hường bỗng thấy Đại tướng tiến lại phía mình... Người cười hiền từ cầm xem chiếc máy ảnh Quang Hường đã chụp rồi hỏi thăm sức khỏe, gia đình, công việc của anh. Bất ngờ Đại tướng xoay người chỉ tay về phía cánh đồng, hướng thẳng về Làng Sen và hỏi: "Cậu có thể chụp lấy hết toàn cảnh quê nội của Bác Hồ không?"... Và khoảnh khắc gần gũi, quý báu ở bên cạnh Đại tướng đã được P.V Triệu Hùng, Báo Quân đội Nhân dân đi tháp tùng Đại tướng kịp thời ghi lại. Tấm ảnh kỳ diệu, niềm hạnh phúc của Quang Hường được P.V Triệu Hùng thu vào ống kính với cảnh Đại tướng đang chỉ tay về phía trước, bên cạnh là Quang Hường đang sung sướng cười tươi như hoa...

Tác giả và P.V Quang Hường.

3. Số phận may mắn mỉm cười lần thứ ba với Quang Hường sau 32 năm anh lưu giữ bức ảnh như một kỷ vật vô giá. Khi biết anh Võ Hồng Nam, con trai út của Đại tướng là Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn HIPT, thủ trưởng con gái mình, nhân chuyến ra thăm con gái, Quang Hường đã mang theo tấm ảnh và được anh Nam sắp xếp vào thăm để dâng lên Đại tướng bức ảnh trên. Tuy đã mấy lần phục vụ Đại tướng nhưng lần gặp đó đã khắc ghi suốt đời anh. Mọi xúc động, hồi hộp chợt qua nhanh khi hai cha con được Đại tướng ân cần đưa vào phòng khách thăm hỏi sau bao nhiêu năm gặp lại. Dù ở tuổi 97 nhưng trí óc Người vô cùng minh mẫn, khi Quang Hường dâng tấm ảnh lên, Đại tướng rất ngạc nhiên và nhớ ngay ra hoàn cảnh, xuất xứ của bức ảnh sau hơn 30 năm, lúc Người hỏi Quang Hường về chụp ảnh quê Bác Hồ. Cầm bức ảnh, Đại tướng xúc động nhớ lại thời kỳ chiến tranh ác liệt và thốt lên: "...Tôi vô cùng yêu quý đồng bào, chiến sĩ Khu IV, không phải vì có quê tôi, mà vì quân và dân Khu IV rất anh hùng, dù đói nghèo nhưng ở thời nào họ cũng tận trung với đất nước". Thấy Đại tướng đang vui, Quang Hường xin Người ký tên vào tấm ảnh để làm kỷ niệm và Đại tướng đồng ý. Người cẩn thận ký tên rồi đề ngày 1-1-2007 vào bên dưới, mặt trước của tấm ảnh...

Trong niềm xúc động dâng trào, Quang Hường bồi hồi nói với tôi: "Bạn thấy không, Đại tướng không chỉ là bậc thiên tài về quân sự mà còn là một nhà tâm lý học bậc nhất... Người rất hiểu nguyện vọng tha thiết của tôi nên không lật phía sau ký mà ký ngay vào mặt trước tấm ảnh...". Quang Hường cho biết, còn nhiều P.V chiến trường khác như Bùi Duy Ly, Trần Hồng... cũng từng được vinh dự chụp ảnh với Đại tướng và họ lưu giữ, coi đó là kỷ vật vô giá trong cuộc đời làm báo của mình. Đã hơn 4 năm từ khi vị Tổng Tư lệnh tối cao Quân đội Nhân dân Việt Nam, "Đại tướng của Nhân dân" ra đi về cõi vĩnh hằng, để lại lòng thương tiếc vô hạn của hàng triệu triệu người dân Việt Nam... của các thế hệ những người làm báo và phóng viên chiến trường. Ngay cả khi ra đi, Đại tướng vẫn làm nên một kỳ tích, chiến công, đó là đưa hàng triệu triệu người Việt Nam xích lại gần nhau hơn...

HIỀN MINH