Hoa điệp vàng ở một căn nhà phố.

Nếu tình cờ đi ngang qua một con đường quê, bạn bắt gặp loài hoa đó- hoa điệp, bạn sẽ thấy ít người trồng riêng lẻ, và cây điệp luôn được trồng trước nhà, sát hàng rào, sát tường rào để cho hoa bung nở quyến rũ khách đi ngang.

Thành phố đã vắng bóng cây hoa điệp rồi, dẫu nó có ba màu: vàng, đỏ và hồng, nhưng điệp vàng được trồng nhiều nhất. Cái lạ là tình cờ đọc một số bài báo giới thiệu hoa điệp ở Hà Nội và TPHCM, tôi ngạc nhiên vì tác giả đã nhầm vì loài cây mà họ giới thiệu là cây Lim Xẹt (còn gọi là Phượng vàng). Cây điệp là loài cây có rất nhiều gai, gai giống như gai hoa hồng, lá như lá phượng cho nên còn có tên là Kim phượng hoặc Phượng ta. Theo tên Hán Việt còn có tên Phiên hồ điệp, Khổng tước hoa.

Chắc chắn có một số bạn trước khi đọc bài này chưa biết cây hoa điệp, nhưng nếu vào rằm, mồng một, nếu bạn chú ý ở các hàng bán hoa cúng có bán sẵn các bó hoa cúng rẻ tiền, trong bó hoa thường có hoa điệp kèm theo vài chiếc lá, và vì thế người ta còn gọi thêm cái tên là hoa điệp cúng. Hoa điệp dùng chủ yếu để cúng thần tài, cúng ngoài trời chứ không cắm bình trên bàn thờ như các loại hoa khác. Nhiều nhà trồng cả vườn hoa điệp, tới ngày rằm mồng một cắt bó bán hoa cúng tạm gọi là có thu nhập.

Cách đây 20 năm, khi tôi đến khu vực Bình Tân (TP Nha Trang, Khánh Hòa) bây giờ, khi đó nơi này chỉ có những con đường đất nhỏ và những mảnh đất rào tạm bợ treo bảng bán. Khi ấy con đường Lê Hồng Phong rất nhỏ và vắng bóng người cho nên đường đến nơi này rất xa xôi. Hoa điệp được trồng trên những mảnh đất chờ bán rất nhiều, theo giải thích thì trồng cây hoa điệp, cần hoa cúng chỉ ra cây hái vài chùm là xong, vì giống hoa này quanh năm nở hoa. Lúc đó mảnh đất tôi mua có một cây hoa điệp hoa đỏ, và lẽ đương nhiên là nó trở thành cây hoa cúng cho hàng xóm, họ cứ hái về cúng.

Hiện nay, ra ngoại ô TP Nha Trang còn rất nhiều nhà trồng hoa điệp. Con đường rẽ qua nhà máy nước khoáng Đảnh Thạnh đi thác Yang Bay có lẽ là con đường có nhiều hoa điệp. Rồi khi đi dạo quanh vào những con đường nhỏ từ cây số 5 lên Diên Khánh, hoặc len lõi vào những ngõ quanh co ở đường Lương Định Của, đường đi Diên Sơn chẳng hạn, bạn sẽ thấy hoa điệp, phần lớn là hoa điệp vàng. Có thể bởi hoa điệp vàng khi bung nở như tạo cho không gian trở nên lãng mạn hơn, khiến cho người ngắm nhìn nôn nao nhớ về hoặc dừng xe tận hưởng vẻ đẹp của loài hoa sống hồn nhiên ấy, rồi tiếp tục cuộc hành trình.

Như buổi sáng hôm nay, tôi bắt gặp ở một ngôi nhà những chùm hoa điệp vàng chen hoa điệp đỏ lả lơi nghiêng ra đường. Dừng lại chỉ để ngắm hoa.

KHUÊ VIỆT TRƯỜNG