(Cadn.com.vn) - Trong nhiều tháng qua, một cái gì đó bí ẩn đã xảy ra ở các vùng biển xung quanh các cảng chính tại nhiều quốc gia. Rất nhiều tàu chở dầu cỡ lớn đã neo đậu ngoài khơi trong nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần. Dầu đang được chất đầy trên các khoang tàu trong lúc không gian trống của các kho chứa dầu ở đất liền cũng không còn. Tại sao vậy?

3tỷ tấn dầu thô và dầu thành phẩm đã được tinh chế được vận chuyển trên các tàu chở dầu khổng lồ trên toàn thế giới mỗi năm. Nhưng gần đây, một số tàu đã dừng hoạt động. Thực tế, kể từ tháng 3, nhiều con tàu đã ngừng hoạt động vận chuyển mà thay vào đó là neo đậu ngoài khơi các cảng như Singapore và Rotterdam (Hà Lan) - mà không ai hiểu lý do vì sao.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), tính đến cuối tháng 5, 94 triệu thùng dầu thô chưa tinh chế được báo cáo đang "trôi nổi" ngoài khơi. Cty tư vấn vận tải biển Clarksons Research có trụ sở tại London cho biết, số lượng tàu "nổi" ngoài khơi gia tăng đáng kể từ 85 lên 120 tàu.  Đây là những con tàu "khổng lồ" chứa tất cả 90 triệu thùng dầu thô. Trong khi đó, số lượng dầu dự trữ thông thường chỉ khoảng 70 triệu thùng. Vì sao lại có sự gia tăng đột biến này? 

Rất nhiều tàu chở dầu cỡ lớn đã neo đậu ngoài khơi trong nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần song không hiểu vì lý do gì.

"Contango"

Khi mức giá hiện tại của một loại hàng hóa như dầu thô, thấp hơn so với giá giao dịch trong tương lai, cấu trúc thị trường trong ngành này đặt ra thuật ngữ đặc biệt "contango". Điều này có nghĩa, đây là thời điểm hấp dẫn đối với những thương nhân mua dầu tại thời điểm hiện tại với mức giá rẻ hơn, dự trữ trong kho và bán chúng khi giá cao hơn để đem lại lợi nhuận lớn.

Chính vì vậy, giới phân tích cho rằng, việc gia tăng số lượng tàu chở dầu neo đậu trên biển là do các thương lái muốn lưu trữ dầu thô và dầu mỏ tinh chế để chờ giá tăng trở lại để bán. Tuy nhiên, trong khi giá các mặt hàng thiết yếu khác luôn trong tình trạng tăng vọt giá dầu vẫn chưa xê dịch nhiều. Ngoài ra, việc lưu trữ dầu trên những "kho nổi" như thế này không phải là rẻ vì các thương nhân còn phải trả chi phí vận chuyển, neo đậu và các chi phí bảo hiểm liên quan. Nhưng giới chuyên gia nhận định, lý do thật sự của sự gia tăng số lượng tàu neo đậu ngoài khơi là do không còn gian trống trên đất liền để lưu trữ dầu do dư thừa nguồn cung dầu trên thế giới. Vì vậy, không còn cách nào khác dầu phải được chứa trên các "nhà kho nổi".

Tương lai nào cho giá dầu?

Tim Smith làm việc tại Cty tư vấn vận tải London MSI tin rằng, giá dầu hiện nay đang tăng trở lại, và số dầu ngoài khơi sẽ được chuyển vào trữ trên đất liền, giúp giảm bớt số lượng "nhà kho nổi".

Ngoài ra còn có sự thay đổi theo mùa trong hoạt động của các nhà máy lọc dầu. Sau khoảng thời gian bảo trì, mùa xuân và mùa hè là thời điểm các nhà máy lọc dầu tăng năng suất sản xuất. Vì vậy, theo như dự đoán, công suất hoạt động của những nhà máy này sẽ tăng đối đa giúp hạn chế lượng dầu dự trữ ngoài khơi. Chuyên gia Andrew Wilson dẫn dự đoán của IEA cho biết, số lượng dầu "trôi nổi" sẽ giảm còn khoảng 70 triệu thùng trong thời gian từ đây đến cuối năm. Tuy nhiên, tại hội nghị thượng đỉnh ở Vienna (Áo) hồi đầu tháng này, các nước thuộc Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vẫn không đạt được thỏa thuận về việc thay đổi chính sách trong lĩnh vực khai thác dầu mỏ và không thể thiết lập một hạn ngạch mới trong việc sản xuất/khai thác dầu mỏ. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc bùng nổ nguồn cung và giá dầu có thể giảm trở lại, và khiến tình hình "nhà kho nổi" tồi tệ hơn.

Tuệ Khanh
(Theo BBC)