* Bài 1:  Án tử lơ lửng

(Cadn.com.vn) - “Ma lai”, “thuốc thư” là cái tên mà bất kể người dân tộc thiểu số nào tại các buôn, làng ở Gia Lai không bao giờ dám buột miệng nói ra. Bởi từ trong tâm thức đó là nỗi ám ảnh kinh hoàng về một thế lực “vô hình” có thể làm hại bất cứ ai, làm hại cả cây cối, mùa màng trong buôn làng. Nỗi sợ hãi ấy dù đã được dần loại bỏ, thế nhưng nó vẫn âm ỉ như một mồi lửa độc và bùng cháy bất kỳ lúc nào, để lại những hệ lụy đau lòng.

Chuyện buồn ở 2 làng

Tháng 3-2013, 2 làng Ktu và Wâu thuộc xã Chư Á, TP Pleiku (Gia Lai) bao trùm không khí âm u, những cánh cửa đóng kín, những ánh mắt dò xét khi trong làng hay tin rằng thằng AYin (1987, trú làng Wâu), thằng Hiên (còn gọi Bã Thảo, 1991, trú làng Ktu) hay như thằng Gling (1988, trú làng Ơp, xã Ia Krel, H. Đức Cơ, Gia Lai) mới đến làng Ktu đều có... thuốc thư. Dù chưa tận mắt thấy con “ma lai” hay “thuốc thư” hình dạng, mùi vị như thế nào, có sờ hay thấy không nhưng âm ỉ từ trong tâm thức của người Ba Na và Gia Rai thì “ma lai” là thứ ma không hình thù, chuyên bay nhảy ăn thịt người hay súc vật chết và người có “ma lai” làm ra thuốc thư. Chỉ cần ghét ai, thù ai thì sẽ bỏ thuốc thư làm người đó ốm chết.

Cái tin đó như động trời với người dân ở làng Ktu và Wâu, mọi người đều e dè, tránh xa những “thằng” có thuốc thư kia. Không ai dám rầy la hay có lời nói trái ý với họ, trẻ con đều được dặn tránh xa những ngôi nhà có người biết thuốc thư. Sự nghi kị, lo lắng phủ trùm người dân làng Ktu, làng Wâu. Thế rồi, ngày 11-4, Hmơ (1995, trú làng Ktu) chết vì bệnh lý, thế nhưng những kẻ “độc mồm” cho rằng AYin đã “thư” chết Hmơ khiến buôn làng như dậy sóng. Nỗi lo sợ càng gia tăng khi gia đình Hmơ đã chôn luôn xe máy, vật dụng của Hmơ vì sợ còn “dính” thuốc thư của AYin. Quyết loại bỏ con “ma lai”, “thuốc thư” ra khỏi làng và đau buồn trước cái chết của em gái mình, Mưng (anh họ Hmơ) đã kéo 4 thanh niên khác trong làng gồm Lin, Yin, Yơn, Sun tới đánh AYin bị rách da phức tạp, lộ sọ 7cm phải đi cấp cứu tại BV Đa khoa tỉnh Gia Lai. Đồng thời, gia đình Hmơ yêu cầu gia đình AYin xin lỗi và phải bị xử theo luật làng.

Ngôi nhà bỏ hoang của ông Hnhiêu và Kel (làng Đăk Yă, xã Đăk Yă, H. Mang Yang) bị dân làng đánh chết vì bị nghi có thuốc thư.

Đau buồn trước việc đứa con trai của mình bị đánh cũng như sự nghi kị của dân làng hắt hủi, ngày 25-4, bà H’Nai (mẹ của AYin) đã chuẩn bị dây thắt cổ tự tử nhưng may mắn được con trai là AYân phát hiện. Trước sự việc này, CATP Pleiku cùng chính quyền địa phương đã điều tra, thu thập tài liệu, chứng cứ, gọi hỏi các đối tượng có liên quan đến thuốc thư lên làm việc cũng như giải thích cho người dân 2 làng Ktu, Wâu hiểu rõ bản chất sự việc.

Sự thù hận con “ma lai”, “thuốc thư” lan sang cả làng bên, khi người dân làng Ktu đồn ác rằng thằng Hiên cũng mang thứ thuốc thư nào đó trong người, đi ra đường ai cũng nhìn Hiên với con mắt thù hận, sẵn sàng “ăn tươi, nuốt sống”. Chỉ mới hơn 20 tuổi mà Hiên đã chịu bao sự ghẻ lạnh, kỳ thị của dân làng. Như cây con bị che khuất ánh mặt trời, ủ rũ nên cũng vào ngày mà bà H’Nai định treo cổ thì gia đình Hiên bàng hoàng khi phát hiện đứa con trai của mình đã tự tử bên chai thuốc sâu còn bốc mùi. May mắn, gia đình đã kịp thời đưa Hiên đi cấp cứu tại BV Đa khoa tỉnh Gia Lai. Còn Gling cũng bị dân làng Ktu đuổi đánh vì nghi có thuốc thư. Quá sợ hãi, Gling phải bỏ làng, đến xã Tơr Tung, H. Kbang (Gia Lai), ở nhờ gia đình người thân để đi làm thuê kiếm sống, chỉ đến khi chính quyền địa phương và cơ quan CA động viên, giải thích Gling mới dám trở về làng.

Đêm kinh hoàng

Cách đây hơn 6 năm, vụ án mạng kinh hoàng vẫn còn ám ảnh và để lại bao hậu quả nặng nề đối với người dân Ba Na làng Đăk Yă, xã Đăk Yă, H. Mang Yang (Gia Lai) với 3 người bị giết hại dã man cũng chỉ vì “ma lai, thuốc thư”. Lúc đó, Duân (29 tuổi) và Kel (27 tuổi) là hai đối tượng thường có hành vi trộm cắp vặt, gây gổ với thanh niên trong làng nhưng không ai dám động đến vì trong những cơn say, cả hai đều hù dọa “Đứa nào xen vào chuyện của tao, chúng tao thư chết”. Thế nhưng, cả hai đâu ngờ rằng câu nói đó là cái án tử treo lơ lửng trên đầu mình. Trong một lần được già làng Hni khuyên răn, cả hai đang say quắc cần câu nên tuyên bố sẽ giết già làng nếu còn xen vào chuyện của mình. Không ngờ, sau đó già làng Hni mắc bệnh ốm chết. Nỗi nghi ngờ về 2 kẻ phá làng, phá xóm và giết hại già làng Hni khiến người dân mời thầy mo về tìm kẻ đã giết hại già làng. Sau một hồi cúng bái, thầy mo chỉ vào Duân và phán đây chính là kẻ thư chết già Hni.

Những đối tượng tự tung tin mình có thuốc thư và tham gia đánh AYin được đưa ra kiểm điểm trước người dân xã Chư Á, TP Pleiku.

Đêm đó, làng Đăk Yă như mất hết lý trí, lửa được đốt ở nhà Rông, người già như tối mắt trước sự việc và đã im lặng để đám thanh niên hùng hổ kéo đến nhà Duân đập phá tan hoang nhà cửa, tài sản. Một lúc sau, Duân đi uống rượu về thấy nhà mình bị phá tan tành nên tìm đến nhà Rông chửi bới thanh niên đang tụ tập ở đây. Thấy Duân, nỗi bức xúc càng tăng, gần 40 thanh niên đã đánh Duân cho đến chết rồi kéo xác bỏ ra khu nhà mồ của làng. “Còn thằng Kel nữa, nó hay đi với thằng Duân, thằng Duân xấu bụng bỏ thuốc thư chết già Hni thì thằng Kel cũng vậy” với suy nghĩ đó, sáng hôm sau, đám thanh niên làng Đăk Yă tìm đến nhà Kel đập phá nhà cửa. Không dừng lại ở đó, nhóm thanh niên dùng bụi than, bôi vào mặt với mục đích giả những người bị thư chết về trả thù rồi kéo lên khu rẫy Đăk Ram đánh chết Kel cùng cha ruột của Kel là ông Hnhiêu (76 tuổi).

Qua kết quả điều tra của Cơ quan CSĐT, TAND H. Mang Yang đã đưa các đối tượng Hlin (1980), Yưk (1984), Ngin (1989), Uônh (1987), Hưn (1982), Hlinh (1989), Kưh (1980, cùng trú làng Đăk Yă) ra truy tố trước pháp luật với tội danh giết người và hủy hoại tài sản công dân. Trong đó, Hlin bị kết án 9 năm tù, những đối tượng khác đều bị kết án 7 năm tù. Ngày 2-9-2010, do ý thức cải tạo tốt, cùng với chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, cả 7 đối tượng trên đã được đặc xá trở về hòa nhập với cộng đồng xã hội và làm lại cuộc đời.

Cũng vào thời điểm đám thanh niên làng Đăk Yă như con thú hoang không kiềm chế được mình gây nên cái chết bi thương cho 3 người thì cách đó hàng chục cây số tại làng Ka, xã Ia Tiêm, H. Chư Sê cũng xảy ra bi kịch tương tự. Chỉ vì khi làm rẫy ông KPă Nhôk phát hiện trong đám ruộng của nhà anh KPă Ven (44 tuổi, trú làng Ka) có một củ cây rừng lạ và ông Nhôk nghi đây là thuốc thư. Trong cuộc rượu khi đã ngà say thì ông Nhôk đổ mọi chuyện người ốm, người chết trong làng đều do thằng Ven thư cả. Lời ác vô căn cứ nhưng đám thanh niên trong làng kéo đến nhà anh Ven để tra hỏi xem có thuốc thư hay không. Dù Ven có giải thích thế nào đi chăng nữa cũng không vừa lòng đám thanh niên và anh bị đánh chết, để lại vợ 6 đứa con nhỏ rơi vào cảnh khốn cùng.

Minh Tân
(còn nữa)