(Cadn.com.vn) - Tòa án Tối cao Brazil ngày 11-4 ra phán quyết điều tra 8 bộ trưởng - tức gần 1/3 nội các của Brazil - và hàng chục nghị sĩ bị nghi ngờ liên quan đến vụ bê bối tham nhũng khổng lồ của Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras. Đây là một đòn giáng vào chính phủ của Tổng thống Michel Temer và tầng lớp chính trị Brazil.

Công tố viên hàng đầu Brazil yêu cầu Tòa án Tối cao mở 83 cuộc điều tra nhằm vào các chính trị gia cao cấp. Tổng cộng có 108 người có tên trong danh sách bị điều tra. 108 người này gồm 8 bộ trưởng trong chính phủ của Tổng thống Michel Temer, 3 thống đốc bang, 29 thượng nghị sĩ và 42 thành viên của Thượng viện và Hạ viện.

Cty xây dựng Odebrecht thừa nhận đã hối lộ 1 tỷ USD để có được các hợp đồng với Petrobras. Ảnh: BBC

Những cái tên đáng chú ý

Đó là Chánh văn phòng nội các Eliseu Padilha, Tổng Thư ký Wellington Moreira Franco, Ngoại trưởng Aloysio Nunes, Bộ trưởng Khoa học-Kỹ thuật, Bộ trưởng Nông nghiệp, Bộ trưởng Văn hóa và Bộ trưởng Công nghiệp...  Các nghị sĩ bị điều tra có Chủ tịch Hạ viện Rodrigo Maia, Chủ tịch Thượng viện Eunicio Oliveira, cựu Chủ tịch thượng viện Renan Calheiros, thống đốc bang Rio Grande do Norte, Acre và Alagoas... và các cựu Tổng thống Fernando Henrique Cardoso, Luiz Inacio Lula da Silva và Dilma Rousseff.

Tổng thống Temer cũng bị tố cáo có dính líu tới 2 vụ điều tra, tuy nhiên tên ông đã được tách riêng bởi hiện đang được hưởng "quyền miễn trừ tạm thời" với tư cách là người đứng đầu nhà nước và sẽ chỉ bị điều tra nếu ông này phạm tội trong khi giữ chức Tổng thống.

Danh sách trên được lập ra dựa theo lời khai của 77 nhân viên Cty xây dựng Odebrecht - một trong những Cty có liên quan tới đường dây đưa và nhận hối lộ trong vụ bê bối Petrobras. Các cựu nhân viên của Odebrecht, gồm cả cựu giám đốc điều hành Marcelo Odebrecht, đã thú nhận hối lộ các chính trị gia để đổi lấy hợp đồng với Petrobras và luật pháp thuận lợi trong Quốc hội. Số tiền này đi trực tiếp vào túi của các chính trị gia hoặc vào các quỹ chiến dịch bên lề.

Tại Sao Paulo, nhiều người xuống đường biểu tình chống tham nhũng chính trị, trong khi ở thủ đô Brasilia, các đại biểu đã rời khỏi phiên họp Hạ viện sau khi danh sách được công bố.

Nguy cơ

Văn phòng Tổng thống Michel Temer hiện chưa bình luận về danh sách những người bị tòa phát lệnh điều tra, nhưng ông Temer tuyên bố sẽ đình chỉ các bộ trưởng bị buộc tội. Việc điều tra 8 bộ trưởng đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng cho những nỗ lực của ông Temer trong việc vượt qua những cuộc cải cách thắt lưng buộc bụng mà ông cho là cần thiết để lấy lại niềm tin của các nhà đầu tư và đẩy nền kinh tế thoát khỏi cuộc suy thoái tồi tệ nhất. Ông Danilo Gennari, chuyên gia tư vấn tại Brasilia cho biết: "8 bộ trưởng trong danh sách, vấn đề lớn nhất của chính phủ là toàn những thành phần nòng cốt chính trị trong đó". "Cuộc khủng hoảng chính trị sẽ sâu sắc hơn và chúng ta có nguy cơ tê liệt thể chế vì toàn bộ hệ thống chính trị của Brazil đang bị nghi ngờ", Jorge Viana, người đang bị điều tra, cho biết.

Phán quyết điều tra của tòa án cũng đặt ra câu hỏi về độ tin cậy của một số ứng cử viên tiềm năng cho cuộc bầu cử vào năm 2018 như Lãnh đạo đảng Xã hội Dân chủ Brazil (PSDB) Aecio Neves và cựu Ngoại trưởng Jose Serra, Thống đốc Sao Paulo Geraldo Alckmin…

An Bình

                  (Theo Reuters, BBC)