Sáng nay, quán cà-phê tôi vẫn thường ngồi hơn 15 năm nay treo bảng tạm nghỉ, bỗng dưng có cảm giác như vừa mất một điều gì không rõ. Quán đó có một chiếc bàn ngay góc khuất, buổi sáng tôi ngồi để làm việc. Cũng thói quen, không cần phải gọi món, nhân viên sẽ đem ra cho tôi ly cà-phê sữa với ít nước sôi. Uống cà-phê chỉ là cái cớ, còn chỗ ngồi và không gian quen mới là điều đáng nói.

Quán quen…

Bạn chắc cũng như tôi thôi, chúng ta đều có nơi chúng ta từng tới, mỗi buổi sáng đều ghé một quán quen, đến độ thuộc tên cả chủ quán, quản lý, thu ngân và nhân viên phục vụ. Cái thói quen đó xuất phát không phải quán đẹp, thức uống ngon, chỗ ngồi tốt vì bởi nó trở thành cái thuộc về, không giải thích.

Nơi chúng ta từng tới ấy vào những ngày giãn cách, trở thành xa lạ. Những ngày đó bỗng dưng phải đi một lối khác, ghé một nơi chốn khác. Và rồi khi tất cả đều mở cửa, ta lại trở lại, giống như về lại nơi chốn rất thân thuộc. Và khi bạn bè từ nơi khác tới thăm, ta lại đưa đến quán quen, nơi chúng ta từng tới. Những nơi đó quen thuộc từ chỗ ngồi, và giống như tìm đến một chốn thân thương.

Những quán ăn sáng chẳng hạn, tôi quen đến độ chỉ dừng xe, mua mang về là chủ quán biết ý. Quán mì Quảng Vân sẽ nói với nhân viên: "Làm hai thập cẩm cho ông chú mang về". Quán mì Quảng đó ăn quen, quen luôn cách chế biến. Quán phở Cồ thì chẳng cần nói, sẽ nấu phở Nam và thêm bị giá trụng để riêng. Bánh mì Đồng Mẫn bỏ chỉ một ổ có ớt, hay bà bánh căn đường Trần Nguyên Hãn đổ nhiều trứng thêm một tí, bà bánh cuốn đường 28 cho ba bị mắm và hủ tíu khô đường Cửu Long thì cho thêm bị ớt băm vì "ông chú thích ăn cay", vịt Minh Hiếu thì tặng thêm bị cháo. Là Nha Trang Xưa dẫu bà chủ không có mặt, cô quản lý thấy mặt liền giảm giá hoặc tặng thêm một món gì đó. Quán nem Đặng Văn Quyên luôn tặng một chục nem chua, có đưa tiền cũng không lấy hoặc Lạc Cảnh thì tặng một món gì đó.

Là thích ngồi bên hàng hiên của quán hải sản Ni Na, hay một góc quán O He hoặc tới Linh cá kèo để ăn lẩu cá kèo. Mỗi quán đều kêu những món ăn quen, gần như ít thay đổi. Ghé quán cũ ấy bắt gặp bức tường được trang trí đẹp hơn, bảng giá thay đổi và nhân viên dường như cũng thay đổi. Thay đổi như cà-phê Hoa Đồng Nội nay thu nhỏ lại vì bên cạnh chủ nhân mở thêm quán ăn Làng Ngon, và quán Làng Ngon cũng trở thành quen. Như ở đường Tô Hiến Thành, mỗi chủ nhật hai vợ chồng vẫn ngồi cà- phê, sau đổi chủ thành quán Văn thì vẫn đến đó. Quán bún bò đường Bạch Đằng quen chỗ ngồi sáng chủ nhật, đến độ hôm nào bước vào thấy có khách ngồi chỗ mình từng ngồi, có cảm giác như mất đi một thói quen.

Và có những thành phố khác, dẫu lâu lâu mới một lần ghé đến, nhưng nhất quyết phải tới quán đó như một chốn cũ.  Như ở Đà Lạt là quán cơm trên đường Quang Trung, con dốc nơi đó vào mùa hoa ban nở nhìn hoa phủ trắng cả con đường, là quán nướng trên đường Phan Bội Châu đối diện chợ Đà Lạt, quán lẩu trên đường Phù Đổng hoặc ngồi ở quán cà-phê quen trên con dốc Lê Đại Hành nhìn xuống con dốc. Là Hà Nội ghé phở Thìn bờ hồ. Đà Nẵng có quán hải sản ở con đường phía sau khách sạn Mường Thanh trên đường Võ Nguyên Giáp, hoặc phải đến cầu Tình Yêu để ngồi uống ly cà-phê…

Chúng ta sống với từng vui buồn, với những ngày đi qua ấy vẫn là đến những chốn quen, và ngay cả khi ra khỏi nhà, vẫn đi qua những con đường quen thuộc. Và có khi, đứng trước nơi chốn quen ấy, thấy chỉ còn là một nơi vắng vẻ, lòng chợt như đang vừa mất đi một điều gì.

KHUÊ VIỆT TRƯỜNG