Với đặc thù của công việc, bác sĩ pháp y âm thầm trả lại công lý, niềm vui cho bao gia đình bị hàm oan. Nếu không yêu nghề thì các bác sỹ pháp y khó lòng vượt qua nhiều khó khăn, vất vả của công việc.

Bác sĩ Trung tâm Pháp y Quảng Nam trao đổi chuyên môn trước khi tham gia điều tra một vụ án mạng.

Cách đây 2 năm, có một vụ án làm chấn động người dân H. Tiên Phước, Quảng Nam. Một phụ nữ tử vong, để lại những đứa trẻ mất mẹ. Người được cho đã gây ra cái chết không bình thường này lại chính là chồng của nạn nhân, đang đứng trước nguy cơ bị khởi tố. Gia đình hai bên mâu thuẫn nhau. Hóa giải nỗi hoài nghi quanh vụ án, bác sĩ pháp y đã vào cuộc và phát hiện sự thật không như nhận định ban đầu.

Bác sĩ pháp y không thể khiến người chết sống lại nhưng có thể cứu nhiều người đang sống khỏi sự oan khuất. Họ âm thầm trả lại công lý, niềm vui cho bao gia đình bị hàm oan, bao cái chết không rõ nguyên nhân. Bác sĩ chuyên khoa II Trần Dương Thuận - Giám đốc Trung tâm Pháp y tỉnh Quảng Nam, cho biết: "Nói đến người làm nghề pháp y, trước hết phải là đạo đức nghề nghiệp, vì không chỉ liên quan đến chuyên môn mà còn là tính mạng và sức khỏe của người khác, kể cả nạn nhân và những người gây ra án. Mình phải làm sao cho sáng tỏ vụ việc, không làm oan cho người bị xâm hại tính mạng và sức khỏe, đồng thời không làm oan cho những người liên quan. Ở mức độ nào đó tức là làm rõ những tổn thương mà họ gây ra để giúp cơ quan điều tra, truy tố, xét xử định ra khung hình phạt, định tội chính xác".

Trung tâm Giám định Pháp y tỉnh Quảng Nam có 14 cán bộ, công nhân viên, trong đó có 5 giám định viên. Hằng năm, trung tâm giải quyết đưa ra ánh sáng khoảng 600 trường hợp, chủ yếu là giám định tử thi, thương tích, sinh dục, tình trạng sức khỏe... Khó khăn nhất là giám định tử thi, bởi bác sĩ pháp y phải giải mã được vì sao chết, chết trong hoàn cảnh nào? Bất kể đêm hôm, mưa gió, nhịn đói nhịn khát để thực thi nhiệm vụ là chuyện thường nhật của bác sĩ pháp y. 

Bác sĩ Lâm Thị Hải Loan - Giám định viên Trung tâm Pháp y tỉnh Quảng Nam, chia sẻ: "Làm nghề pháp y, nhất là nữ thì gặp nhiều khó khăn hơn nam. Nhưng do mình yêu nghề nên lựa chọn. Càng làm thì mình càng khám phá ra những điều rất hay, học hỏi được nhiều kinh nghiệm. Có những vụ án có nhiều tình tiết phức tạp nhưng qua làm việc thì mình cơ bản nắm được những tình tiết của những vụ án đó". 

Bác sĩ pháp y khám nghiệm tử thi vụ án ở Tiên Phước năm 2016.

Công việc của các bác sỹ pháp y vừa khó, vừa quá vất vả lại ít tiền. Mà quan trọng hơn, họ không được coi là người "làm phúc" như bác sĩ thường, nên số bác sỹ pháp y cần tuyển dụng cho ngành rất khó. Cạnh đó, việc thiếu đầu tư trang thiết bị phục vụ cho công tác điều tra, giám định cũng là rào cản lớn. Theo bác sỹ chuyên khoa II Trần Dương Thuận, năm vừa rồi có một bác sỹ đang công tác tại Trung tâm Pháp y tỉnh đã rời bỏ trung tâm vì nhiều lý do, có lý do kinh tế. Dù tỉnh có chính sách thu hút bác sĩ nhưng cũng không có ai chịu về làm nghề pháp y.

"Chúng tôi muốn đề xuất, nếu không thu hút được thì phải có chế độ gì đó để giữ chân những người làm nghề pháp y. Chúng tôi đã trao đổi với lãnh đạo cấp trên là làm sao phải quan tâm có phụ cấp đặc thù cho anh chị em trong trung tâm", bác sĩ Thuận cho biết.

THẠCH HÀ