Nước không còn là vô tận

Thứ bảy, 27/07/2013 10:59

(Cadn.com.vn) - Hôm qua (26-7), diễn ra Hội nghị “Định hướng các giải pháp quản lý tài nguyên nước mặt TP Đà Nẵng trong bối cảnh biến đổi khí hậu” do Bộ TN-MT phối hợp với TP Đà Nẵng tổ chức. Đồng thời, Dự án “Nghiên cứu đánh giá tài nguyên nước của TP Đà Nẵng trong bối cảnh biến đổi khí hậu” do Quỹ Rockefeller - Viện Chuyển đổi Môi trường và Xã hội (ISET), Hoa Kỳ tài trợ cũng chính thức được khởi động.

ÁP LỰC THIẾU NƯỚC

TP Đà Nẵng gồm vùng đất liền và vùng quần đảo trên biển Đông. Có diện tích tự nhiên 1.283,42km2. Trên địa bàn thành phố có 2 sông chính là sông Cu Đê và sông Hàn. Tổng trữ lượng tiềm năng tài nguyên nước dưới đất là 231.059m3/ngày đêm. Tuy nhiên, nhiều khu vực đã có dấu hiệu cạn kiệt và nhiễm mặn nguồn nước, lại phân bố trên địa bàn rộng nên không thể khai thác với quy mô tập trung để cấp nước. Theo dự báo thì nhu cầu dùng nước cho các ngành trên địa bàn Đà Nẵng là rất lớn. Nước cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp đến năm 2020 là hơn 117 triệu m3/năm; nước cho sinh hoạt đến năm 2020 khoảng 210 triệu m3/năm.

Tài nguyên nước mặt của Đà Nẵng được đánh giá là khá phong phú. Tổng lượng dòng chảy năm khoảng 12,5 tỷ m3. Tuy nhiên, do lượng mưa phân bố không đồng đều, lượng mưa trong 4 tháng mùa mưa chiếm 65 đến 80% tổng lượng mưa trong năm, địa hình dốc, dòng chảy ngắn... là nguyên nhân gây lũ lụt trong mùa mưa, nước mặn xâm nhập sâu vào sông trong mùa khô. Một mặt, Đà Nẵng đang nóng lên từng ngày với những tác động của phát triển KT-XH, gánh chịu những tác động của thiên tai, hoạt động của con người... lên môi trường sống nói chung, nguồn tài nguyên nước nói riêng.

Nước dòng sông Vu Gia dẫn về TP Đà Nẵng xuống thấp, đỏ ngầu.

Nguồn nước cấp cho sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ trên địa bàn thành phố chủ yếu lấy từ nguồn nước của sông Vu Gia, nước chảy qua sông Yên, về sông Cầu Đỏ và cung cấp nước cho Nhà máy nước Cầu Đỏ. Các năm trước đây, nguồn nước tại sông Cầu Đỏ không bị nhiễm mặn hoặc chỉ bị nhiễm mặn rất ít. Tuy nhiên, đến năm 2012 thì vấn đề nhiễm mặn nguồn nước trở nên nóng bỏng và đến năm 2013 thì trở nên đặc biệt nghiêm trọng. Nếu số ngày nhiễm mặn vượt quá tiêu chuẩn cho phép trong năm 2012 là 87 ngày thì từ đầu năm 2013 đến nay đã lên đến 171 ngày. Điều này cho thấy khan hiếm và thiếu nước là mối đe dọa rất nghiêm trọng đối với sự tồn tại của con người ở Đà Nẵng. Vì lẽ đó, cần phải có các giải pháp quản lý, khai thác và bảo vệ tốt nguồn tài nguyên nước.

VÀ HÀNH ĐỘNG

TP Đà Nẵng đã triển khai một số biện pháp nhằm đảm bảo an toàn cho cấp nước. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những giải pháp trước mắt để xử lý tình huống nóng về thiếu nước. Về lâu dài, để đảm bảo an ninh nguồn nước cho thành phố, Đà Nẵng cần kiểm kê, đánh giá cụ thể chất lượng, trữ lượng tài nguyên nước trên địa bàn. Cụ thể là quy hoạch nguồn nước trên địa bàn thành phố; lồng ghép khả năng cung cấp của nguồn nước vào quy hoạch, phát triển KT-XH. Trên cơ sở kiểm kê đánh giá tài nguyên nước và cân bằng kinh tế nguồn nước; xây dựng, ban hành chiến lược bền vững về nguồn tài nguyên nước. Bổ sung mạng lưới điều tra quan trắc tài nguyên nước, bao gồm cả nước mặt và nước dưới đất, cả lượng và chất, hình thành mạng lưới quan trắc điều tra tài nguyên nước thống nhất trên toàn địa bàn thành phố có kết nối với mạng lưới trên hệ thống lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn. Tăng cường và tranh thủ sự hợp tác của quốc tế, sự hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ để thực hiện việc trồng rừng để phát triển nguồn tài nguyên nước trên khu vực đầu nguồn, đảm bảo khả năng sinh thủy, giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu. Xây dựng kế hoạch sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước trên địa bàn. Thực hiện kế hoạch nhằm làm thay đổi cách nhìn nhận về vai trò và tầm quan trọng của nguồn nước...

Dự báo của một nghiên cứu do JICA thực hiện năm 2010 chỉ ra rằng: nguồn cung nước sạch của TP Đà Nẵng sẽ không thể đáp ứng đủ nhu cầu vào năm 2015 và chỉ đáp ứng được dưới 50% nhu cầu của năm 2025.

Cũng hôm qua, DA Tài nguyên nước do Quỹ Rockefeller Viện chuyển đổi Môi trường và Xã hội (ISET), Hoa Kỳ tài trợ đã chính thức được khởi động tại Đà Nẵng. DA được triển khai thực hiện từ nay đến tháng 10-2014 với tổng kinh phí dự kiến hơn 9,5 tỷ đồng (gần 450.000 USD, trong đó 431.620 USD là kinh phí do Quỹ Rockefeller tài trợ, phần còn lại là vốn đối ứng của TP Đà Nẵng). Mục đích của DA là đánh giá tổng thể hiện trạng về trữ lượng và chất lượng tài nguyên nước mặt của Đà Nẵng nhằm xây dựng giải pháp quy hoạch, quản lý tài nguyên nước của thành phố đáp ứng với nhu cầu phát triển và thích ứng với biến đổi khí hậu. Với DA này, hy vọng toàn bộ người dân của thành phố sẽ có nguồn tài nguyên nước bền vững, nước cấp ổn định trong tương lai, đặc biệt là những người nghèo trong số 200.000 người dân sinh sống tại lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và Cu Đê được tiếp cận tốt hơn với nguồn nước sạch.

Phát biểu tại lễ khởi động, Bà Ngô Thị Lệ Mai, đại diện ISET tại Việt Nam bày tỏ, hy vọng DA sẽ giúp nâng cao năng lực của các cán bộ và nhân viên thành phố trực tiếp tham gia dự án; những người nghèo trong số 200.000 người dân sinh sống tại lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và Cu Đê có thể tiếp cận tốt hơn với nguồn nước sạch nhờ nghiên cứu này. Đồng thời, các kết quả của DA sẽ hỗ trợ Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) trong việc triển khai giai đoạn 2 của DA cấp nước của ADB tại Đà Nẵng.

N.Minh