(Cadn.com.vn) - Tổng thống Obama khẳng định, nước Mỹ phải thay đổi nếu không muốn đi vào vết xe đổ 16 ngày tồi tệ vừa qua.

Trong bài phát biểu tối 17-10 (sáng 18-10, giờ Việt Nam), Tổng thống Barack Obama kêu gọi các nghị sĩ Mỹ tìm một giải pháp ngân sách dài hạn sau khi đạt thỏa thuận tạm thời giúp mở cửa chính phủ và thoát vỡ nợ. Ông Obama đồng thời chỉ trích các đối thủ đảng Cộng hòa hủy hoại nền kinh tế và uy tín nước Mỹ đồng thời cảnh báo, cuộc khủng hoảng ở Washington “khuyến khích” kẻ thù Mỹ. Đây là lời khiển trách nghiêm khắc nhất từ Nhà Trắng sau bế tắc kéo dài buộc chính phủ phải đóng cửa.

Tổng thống Obama cảnh báo, uy tín và nền kinh tế Mỹ đã bị hủy hoại trong 16 ngày chính phủ đóng cửa. Ảnh: CNBC

NỘI CHIẾN CHƯA CHẤM DỨT

“Những mối đe dọa kép cho nền kinh tế hiện được dỡ bỏ”, ông Obama nói trong bài phát biểu tại Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông cho rằng, cuộc “nội chiến” chưa có dấu hiệu chấm dứt, ám chỉ đến thời hạn chi tiêu ngân sách và nâng trần nợ công vào đầu năm 2014.

Ông Obama vì thế nhấn mạnh sự cần thiết cho một giải pháp lâu dài nhằm làm dịu những lo ngại trong tương lai và đảm bảo không lặp lại hậu quả chính phủ phải đóng cửa. “Tất cả bạn bè của tôi trong Quốc hội phải hiểu rằng làm thế nào để thay đổi nước Mỹ. Tất cả chúng ta có rất nhiều việc phải làm”, ông nói tại Nhà Trắng. Tổng thống Mỹ cảnh báo nhóm cực hữu đảng Trà trong nội bộ đảng Cộng hòa ngừng đe dọa đóng cửa chính phủ và khiến Washington vỡ nợ để giành lợi thế chính trị.

“Không có người chiến thắng ở đây”, ông chủ Nhà Trắng nói thêm, nhấn mạnh đến hậu quả chi phí đi vay của Mỹ gia tăng.

HỌC THEO MEXICO

Giới phân tích chính trị cho rằng, nếu muốn sửa chữa, Mỹ nên học hỏi Mexico, sự đoàn kết từ quốc gia láng giềng. Món hời chính trị mà Tổng thống Mexico Enrique Nieto có được trước các đối thủ chính trị giúp mở ra những cải cách dài hạn và cần thiết.

Sau thời gian chia rẽ gay gắt, hiện tại, các đảng chính trị chính của Mexico đang nỗ lực hợp tác để giải quyết vấn đề bức xúc quốc gia. Đó là điều Mỹ cần phải học. Hollywood thường sử dụng thuật ngữ “bế tắc Mexico” để mô tả cuộc đối đầu giữa các thành viên thù địch lẫn nhau được trang bị súng, nơi không có cách nào để đảm bảo an toàn cho bất kỳ bên nào: hoặc là giết hoặc an toàn rút lui. Có lẽ Hollywood cần phải nói lại và gọi là “Washington bế tắc”. Trong năm 2013, Mỹ trải qua tình trạng cô lập ngân sách, chính phủ đóng cửa và đứng trước ngưỡng vỡ nợ. Sự bế tắc chính trị và chủ nghĩa cực đoan biến khủng hoảng vào tình trạng mãn tính.

Hãy nhìn vào “Hiệp ước cho Mexico”. Tổng thống Nieto bất ngờ cho phép 3 đảng chính trị lớn nhất Mexico vượt qua một số cải cách quan trọng và cần thiết. Trong quá khứ, Quốc hội Mexico sẽ rất khó khăn trong việc thông qua những cải cách như vậy, giống tình trạng Quốc hội Mỹ hiện tại. Điều gì đã kéo các nghị sĩ Mexico xích lại gần nhau? Một phần vì lợi ích chính trị. Đảng Cách mạng thể chế (PRI) của ông Nieto không chiếm đa số trong Quốc hội, và cần sự hỗ trợ từ các đảng khác trong việc thông qua bất kỳ thỏa thuận nào. Một phần vì lợi ích thực dụng khi thành quả này cho phép PRI tiếp tục nắm chức tổng thống mà họ vốn giữ trong hơn 70 năm, cho đến năm 2000. Đảng bảo thủ Quốc gia hành động (PAN) lên nắm quyền tổng thống từ năm 2000-2012 và muốn trở lại vào năm 2018 cũng đang muốn lấy lòng cử tri. Trong khi đó, đảng Cách mạng dân chủ (PRD), vốn nắm chiếc ghế thị trưởng thủ đô Mexico City trong suốt 16 năm qua, nói rằng họ muốn làm việc trong sự hòa hợp với các đảng khác để xua tan hình ảnh xấu trước đó và xứng đáng hơn với cử tri.

Tất cả những tính toán, dù thực dụng hay hữu ích đều có thể áp dụng đối với nước Mỹ hiện nay.

Khả Anh