Hội đồng Điều dưỡng quốc tế (ICN) cho rằng làn sóng dịch bệnh COVID-19 do biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 gây ra đã khiến các quốc gia giàu có trên thế giới tăng cường tuyển dụng đội ngũ y tá, điều dưỡng từ các nước nghèo hơn, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nhân viên y tế vốn đã căng thẳng tại những nước nghèo.

Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân COVID-19 tới bệnh viện ở London, Anh. Ảnh: AFP

Theo Giám đốc điều hành ICN Howard Catton, tình trạng nhân viên y tế đau ốm, kiệt sức, và nghỉ việc khi số ca nhiễm biến thể Omicron đang gia tăng mạnh đã khiến ngành y tế rơi vào tình trạng thiếu nhân viên chưa từng thấy trong 2 năm đại dịch COVID-19 hoành hành vừa qua. Để ứng phó, các quốc gia phương Tây đã tuyển dụng đội ngũ quân y cũng như tình nguyện viên và những người đã về hưu, nhưng nhiều nước (trong đó có Anh, Đức, Canada, Mỹ) cũng tăng cường tuyển dụng lực lượng lao động từ nước ngoài. Ông Catton cho rằng "giải pháp khắc phục nhanh" này càng làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng trong lĩnh vực y tế như từng xảy ra trước đây đối với thiết bị bảo hộ cá nhân và vaccine, khi mà các quốc gia giàu đã mua tích trữ những thiết bị này.

Mức lương cao và điều kiện làm việc tốt hơn so với trong nước đã hấp dẫn các nhân viên y tế này. Thậm chí, họ còn được tạo điều kiện cấp quy chế nhập cư ưu tiên.  ICN có trụ sở tại Geneva (Thụy Sĩ), đại diện cho 27 triệu điều dưỡng, y tá và 130 tổ chức quốc gia. Theo dữ liệu của tổ chức này, ngay cả trước khi xảy ra đại dịch COVID-19, toàn cầu đã thiếu 6 triệu y tá, điều dưỡng, trong đó gần 90% số nhân sự thiếu hụt này là ở những nước thu nhập thấp và trung bình thấp. Mặc dù vậy, thực tế cho thấy ngay cả những nước giàu cũng có thời điểm đối mặt với tình trạng thiếu nhân viên y tế khi đại dịch bùng phát. Do đó, ông Catton kêu gọi thế giới cần có sự phối hợp và đầu tư mạnh hơn nữa, cũng như xây dựng kế hoạch hành động 10 năm nhằm tăng cường lực lượng y tá và điều dưỡng.

Thậm chí tại quốc gia giàu có như Anh, COVID-19 kéo dài làm gia tăng tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế. Trong 18 tháng đầu tiên dịch COVID-19 hoành hành, các bệnh viện thuộc Cơ quan Y tế quốc gia Anh (NHS) ở vùng England đã ghi nhận gần 2 triệu ngày nhân viên y tế vắng mặt do mắc hội chứng COVID kéo dài.  Số liệu trên cho thấy gánh nặng tiềm ẩn của hội chứng COVID-19 kéo dài đối với dịch vụ y tế. Nhóm các nghị sĩ Liên đảng trong Quốc hội Anh (APPG) ước tính trong giai đoạn từ tháng 3-2020 đến tháng 9-2021, tính chung số ngày nghỉ của các nhân viên y tế mắc hội chứng COVID kéo dài trên toàn bộ 219 bệnh viện của NHS ở vùng England là hơn 1,82 triệu ngày.

Số liệu này dựa trên dữ liệu thu thập được theo Đạo luật Tự do thông tin từ 70 bệnh viện của NHS và không bao gồm tác động của biến thể Omicron, được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 11 năm ngoái. Theo APPG, tính đến tháng 9-2021, hội chứng COVID kéo dài đã khiến hàng nghìn nhân viên phải nghỉ việc từ 4 tuần trở lên. Trung bình mỗi bệnh viện có hơn 100 nhân viên nghỉ việc vì mắc hội chứng COVID kéo dài và hơn 8.000 ngày nhân viên vắng mặt trong thời gian được khảo sát.

Dịch vụ y tế công của Anh đã phải đối mặt với khủng hoảng nhân lực từ trước khi xuất hiện làn sóng dịch bệnh mới do biến thể Omicron. Cuộc khủng hoảng nhân lực có thể làm chệch hướng các nỗ lực nhằm đáp ứng nhu cầu cho những người mắc COVID-19 đang chờ điều trị.

KHẢ ANH