Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 3-11 có ảnh hưởng lớn cho cả Mỹ và phần còn lại của thế giới.

Ứng viên Joe Biden, cùng cháu gái Natalie Biden, nói chuyện với những người ủng hộ bên ngoài trung tâm chiến dịch tranh cử ở Fort Lauderdale, Floria hôm 29-10 (giờ Mỹ).   Ảnh: AP

Nếu ông Trump tái đắc cử nhiệm kỳ hai, ông có khả năng theo đuổi nhiều chính sách tương tự trong nhiệm kỳ đầu, kể cả trong nước và quốc tế. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa chọn cách không công bố cương lĩnh đảng năm 2020, thay vào đó quyết định kiên trì với cương lĩnh năm 2016. Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump cũng có thể mang đậm dấu ấn đặc trưng của những quyết định không thể đoán trước được như nhiệm kỳ đầu. Một lo ngại nữa là khả năng xảy ra tranh chấp sau bầu cử. Trừ khi ông Biden giành được đa số phiếu các bang, số phiếu phổ thông và cử tri đoàn, nếu không ông Trump có thể không công nhận kết quả, dẫn đến bất ổn chính trị và có thể là các cuộc biểu tình bạo lực trong vài tháng. Một kịch bản như vậy có thể sẽ gây bất ổn hơn hậu quả của cuộc bầu cử tổng thống đầy tranh cãi năm 2000. Cảnh tượng hỗn loạn chính trị sẽ càng làm suy yếu hình ảnh quốc tế của Mỹ và củng cố câu chuyện, Mỹ là một cường quốc đang suy tàn.

Còn nếu ông Biden nhậm chức vào tháng 1-2021, chính quyền của ông có thể sẽ ít khó đoán định và nhất quán hơn so với người tiền nhiệm. Sẽ không có cơn bão từ chức trong Nhà Trắng và các ghế trống khác sẽ được lấp đầy hơn. Tuy nhiên, ông Biden sẽ phải đối mặt với những thách thức to lớn, bao gồm việc giải quyết đại dịch Covid-19 (đã cướp đi sinh mạng của hơn 210.000 người ở Mỹ) và cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất của đất nước kể từ sau cuộc Đại suy thoái những năm 1930. Dưới thời ông Biden, chính sách đối ngoại của Mỹ sẽ không “quay trở lại” với thời cựu Tổng thống Barack Obama, mặc dù chính quyền của ông có thể chú trọng nhiều hơn vào việc tăng cường quan hệ của Washington với các đồng minh và các tổ chức quốc tế vốn xích mích dưới thời Trump.

Chiến lược cứng rắn hơn của Nhà Trắng đối với Trung Quốc sẽ không thay đổi nhiều dưới thời ông Biden. Bầu không khí trong quan hệ Trung-Mỹ có thể được cải thiện một chút và các chiến thuật mà Washington sử dụng để theo đuổi sự cạnh tranh này cũng có thể thay đổi. Quỹ đạo tương lai của quan hệ Mỹ-Trung dưới thời ông Trump hoặc Biden sẽ ảnh hưởng lớn đến môi trường an ninh của Đông Nam Á. Cho dù ứng cử viên nào chiến thắng, các nước Đông Nam Á sẽ thấy mình là trung tâm của xu hướng gia tăng sự cạnh tranh Trung-Mỹ.

Những động thái của chính quyền Trump với Đông Nam Á trong 4 năm qua cho thấy một kỷ lục hỗn hợp, tờ ThinkChina nhận định. Giới phân tích cho rằng, so với chính quyền người tiền nhiệm Obama, ông Trump ít chú ý đến ASEAN hơn. Nhưng, bất chấp cách tiếp cận như thế này của ông Trump, quan hệ của Washington với các quốc gia Đông Nam Á vẫn luôn tốt đẹp lên. Các học giả Ian Storey và Malcolm Cook của ISEAS xem xét dữ liệu về mức độ tương tác của chính quyền Trump với các nước Đông Nam Á trong năm qua, các nền tảng đảng của cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, cũng như những phát triển gần đây trong khu vực, khi họ đưa ra quyết định môi trường địa chính trị khu vực sau cuộc bầu cử tổng thống.

Theo các chuyên gia, vấn đề đáng quan tâm ở đây là các nền kinh tế Đông Nam Á không phải là trọng tâm trong các chính sách kinh tế đơn phương tích cực của chính quyền Tổng thống Trump. Không giống như cách đối xử với Hàn Quốc, Canada và Mexico, chính quyền ông Trump đã không tìm cách rút khỏi hiệp định thương mại tự do Mỹ-Singapore, hiệp định thương mại tự do song phương duy nhất của Mỹ ở Đông Nam Á. Trong khi đó, cam kết quốc phòng của Mỹ với các quốc gia Đông Nam Á đã tăng lên dưới thời Tổng thống Trump. Theo chính sách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Mở và Tự do (FOIP), Nhà Trắng đã thúc đẩy một khu vực kết nối mạng được tạo thành từ các liên minh song phương, quan hệ đối tác và các thỏa thuận đa phương.

KHẢ ANH