Chính phủ Mỹ đã chấm dứt “thời hạn” đóng cửa lâu nhất trong lịch sử vào cuối tuần qua. Nhưng vấn đề nguyên nhân cốt lõi gây ra cuộc khủng hoảng này - bức tường an ninh biên giới - vẫn chưa được giải quyết.

Tổng thống Donald Trump đã tạm thời có sự “nhân nhượng” khi đồng ý với dự luật ngân sách nhằm cung cấp kinh phí hoạt động đến ngày 15-2 cho các cơ quan chính phủ Mỹ đang bị đóng cửa, và đưa 800.000 nhân viên liên bang trở lại làm việc. Tất nhiên, dự luật này chưa có số tiền 5,7 tỷ USD mà ông Trump yêu cầu để xây dựng bức tường ở biên giới phía nam với Mexico, điều đó có nghĩa là việc thương lượng về vấn đề này sẽ tiếp tục trong tương lai gần.

Khi đặt bút ký dự luật, ông Trump cũng cảnh báo sẽ ban bố tình trạng khẩn cấp nếu Quốc hội không “thiện chí” - tức là không chịu nhượng bộ hơn nữa trong vấn đề bức tường biên giới này. Ông chủ Nhà Trắng xem vấn đề biên giới này là chính sách sống còn trong 2 năm nhiệm kỳ còn lại của mình. Ông đã cam kết như “đinh đóng cột” với những người ủng hộ về việc xây bức tường này và tuyên bố sẽ theo đuổi đến cùng trong cuộc chiến với Quốc hội.

Nhưng khó khăn quá lớn. Đảng Dân chủ - hiện đang kiểm soát Hạ viện - cho rằng, bức tường này quá tốn kém và chính nó còn gửi thông điệp sai cho quốc gia hàng xóm Mexico cũng như không có khả năng giải quyết khó khăn ở khu vực biên giới. Bế tắc kéo dài hơn 1 tháng qua kể từ khi chính phủ đóng cửa từ ngày 22-12, khiến 800.000 nhân viên chính phủ không được trả lương. Tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới S&P công bố báo cáo cho thấy, nền kinh tế Mỹ đã tổn thất ít nhất 6 tỷ USD trong suốt 35 ngày đóng cửa chính phủ. Người Mỹ đổ lỗi cho Tổng thống Trump đã gây ra tình trạng này. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump giảm mạnh.

Đó có thể là lý do để ông Trump tạm thời nhượng bộ. Nhưng hiện tại vẫn chưa rõ Tổng thống Trump sẽ giải quyết vấn đề an ninh biên giới trong tương lai như thế nào. Ông chủ Nhà Trắng đã nhắc lại những suy nghĩ trước đây của ông về khả năng tuyên bố “tình trạng khẩn cấp quốc gia” - một cơ chế pháp lý cho phép tổng thống sử dụng quân đội để xây dựng bức tường. Ông chủ Nhà Trắng đã nói thêm không hề muốn sử dụng lựa chọn này.

Đó tất nhiên là hệ quả không ai mong muốn nhưng Tổng thống Trump sẽ hành động như vậy nếu các cuộc đàm phán lại thất bại.

THANH VĂN