Donald TrumpSau cuộc bầu cử ngày 5-11, Đảng Cộng hòa vừa giành lại quyền kiểm soát Thượng viện từ tay đảng Dân chủ, dù chỉ với đa số mong manh. Hiện các thượng nghị sĩ Cộng hòa đang trong quá trình chọn lựa người lãnh đạo mới, người sẽ nắm giữ quyền lực đáng kể từ tháng 1 tới.

Theo Hiến pháp Mỹ, Thượng viện phải bỏ phiếu để phê duyệt các đề cử của tổng thống đối với các vị trí điều hành cấp cao, bao gồm các chức vụ trong nội các và các thẩm phán. Tuy nhiên, một điều khoản trong Hiến pháp cho phép tổng thống bỏ qua cuộc bỏ phiếu của Thượng viện nếu cơ quan này đang trong kỳ nghỉ dài.

Nhằm duy trì quyền lực của nhánh lập pháp trong việc kiểm soát tổng thống, Thượng viện Mỹ thường sử dụng "chiến thuật lập pháp" để tránh bước vào kỳ nghỉ quá dài. Tuy nhiên, trong tuyên bố trên mạng xã hội hôm 10-11, ông Trump đã yêu cầu các Thượng nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa ủng hộ việc bổ nhiệm quan chức trong thời gian nghỉ. Ông nhấn mạnh: "Bất kỳ Thượng nghị sĩ Cộng hòa nào muốn giành được vị trí lãnh đạo trong Thượng viện phải đồng ý với việc thực hiện các bổ nhiệm trong thời gian nghỉ". Ông nhắc lại kinh nghiệm từ nhiệm kỳ trước khi "quá trình bỏ phiếu có thể kéo dài tới hai năm hoặc hơn". Hưởng ứng lời kêu gọi của ông Trump, 3 ứng viên cho vị trí lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện đều bày tỏ ủng hộ đề xuất này ở các mức độ khác nhau.

Ông Trump cũng yêu cầu dừng mọi đề cử tư pháp đang chờ xử lý, cho rằng "không thể chấp nhận" việc đảng Dân chủ cố gắng đưa thẩm phán của họ vào trong lúc đảng Cộng hòa đang tìm kiếm vị trí lãnh đạo. Trong suốt nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, đảng Dân chủ đã duy trì quyền kiểm soát Thượng viện và thúc đẩy việc bổ nhiệm hàng trăm thẩm phán liên bang nhằm đối phó với làn sóng bổ nhiệm thẩm phán bảo thủ trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Dự kiến, Thượng viện mới sẽ tuyên thệ nhậm chức vào đầu tháng 1-2025.

T.N