Trong quá trình săn lùng đồ cổ, nếu không mua được, Nguyễn Văn Bảo (1967, trú TT Gio Linh, H. Gio Linh, Quảng Trị) sẽ “chỉ điểm” cho Phạm Tuân (1991, cùng trú TT Gio Linh) đột nhập đánh cắp. Với những vụ án có sự móc nối này, hầu như Tuân đều lấy trúng cổ vật. Ngoài ra, Tuân còn thực hiện nhiều vụ trộm đồ cổ khác, đưa về tiêu thụ cho Bảo hoặc đưa vào TP Đông Hà đổi lấy ma túy sử dụng. Thượng tuần tháng 6-2018, sau nhiều ngày kiên trì điều tra, theo dõi, CAH Gio Linh đã khám phá thành công Chuyên án 218T, bắt giữ các đối tượng chuyên trộm cắp cổ vật, mang lại bình yên, thiêng liêng cho các họ tộc, xóm làng.

Lực lượng BCA thu giữ nhiều tang vật đã bị đánh cắp trước đó.

Trở lại những tháng đầu năm 2018, địa bàn H. Gio Linh liên tiếp xảy ra nhiều vụ đột nhập nhà thờ họ, nhà dân trộm cắp lư đồng, đồ thờ tự được gìn giữ qua nhiều đời, có hiện vật hơn 200 năm tuổi, chứa đựng ý nghĩa tinh thần và giá trị tâm linh to lớn. Chính vì thế, khi phát hiện bảo vật tổ tiên đã bị đánh cắp khỏi nơi linh thiêng, ai nấy đều lo lắng, không yên. Quyết tâm an lòng dân, làm rõ thủ phạm, trinh sát (TS), điều tra viên (ĐTV) CAH Gio Linh vào cuộc điều tra với quyết tâm cao nhất.

Theo như một số vụ trộm cắp lư đồng xảy ra trên địa bàn Quảng Trị trước đây thì kẻ gây án thường lưu động, đến từ tỉnh khác. Thậm chí, có nhóm đối tượng đến từ TPHCM. Căn cứ vào tình hình thực tế, gần 6 tháng qua, Đội Cảnh sát Hình sự-Kinh tế-Ma túy (gọi tắt Đội CSĐT) CAH Gio Linh cũng đã liên tiếp đấu tranh làm rõ 8 vụ/14 đối tượng lưu động đến gây án trên địa bàn nên không loại trừ khả năng này. Tuy nhiên, qua rà soát, sàng lọc, TS hình sự thấy nổi lên Phạm Tuân (1991, trú TT Gio Linh) có nhiều biểu hiện bất minh về thời gian, kinh tế và quan hệ với nhiều người thu mua đồ thờ cúng, đồ cổ tại Quảng Trị cũng như một số tỉnh phía Nam. Xác định đối tượng có nhiều dấu hiệu khả nghi hoạt động tội phạm nên CAH Gio Linh đẩy mạnh công tác theo dõi, giám sát. Ngày 2-6, CAH Gio Linh có đủ cơ sở xác lập Chuyên án 218T để đấu tranh với đối tượng trộm cắp lư đồng, đồ cổ. Thiếu tá Dương Đức Thuận - Phó trưởng CAH Gio Linh làm Trưởng Ban Chuyên án (BCA), Đại úy Trần Đức Trí - Đội phó Đội CSĐT làm Phó BCA và lực lượng CSHS chủ công phá chuyên án này.

Theo Thiếu tá Đào Ngọc Dũng - Đội phó Đội CSĐT, đặc điểm chung tại các nơi thờ tự như nhà thờ họ đều thiếu người trông coi, mỗi tháng chỉ mở cửa đôi ba lần, vào các dịp lễ nên kẻ gian càng dễ lợi dụng hoạt động. Bên cạnh đó, nhiều vụ án đã xảy ra khá lâu mới được phát hiện nên manh mối gần như không còn, một số bị hại không báo án. Việc xác minh gặp nhiều khó khăn, đặc biệt cơ sở tiêu thụ ở nhiều tỉnh khác nhau nên việc lần ra đầu mối tốn nhiều thời gian, trở ngại. “Kẻ gian không chỉ đột nhập nhà thờ họ mà còn vào nhà dân trộm cắp, chọn đúng đồ cổ, dấu hiệu cho thấy có đồng phạm vô cùng tinh vi” - Đại úy Trần Đức Trí - Phó BCA chia sẻ thêm về quá trình nhận định phá án. Ghi nhận ban đầu từ các vụ việc, tài sản bị đánh cắp gồm lư đồng, hạc đồng, khay đồng, đĩa khảm ốc, đĩa sứ... được “liệt” vào hàng đồ cổ, có hiện vật hơn 200 năm tuổi. Từ hướng điều tra này, TS, ĐTV mở rộng làm rõ mối quan hệ của Tuân với một số đối tượng tình nghi khác. Qua đó, thấy nổi lên Nguyễn Văn Bảo (1967, trú TT Gio Linh) hành nghề thu mua đồ cổ, tiêu thụ chính ở địa bàn tỉnh TT-Huế và Ninh Bình. Đối tượng này nhanh chóng được đưa vào chuyên án để đấu tranh.

Phạm Tuân và Nguyễn Văn Bảo.

Như đã đề cập ở phần trên, thời gian qua TS hình sự CAH Gio Linh không chỉ đấu tranh với 1 chuyên án mà còn những vụ án khác. Nhưng điều đó càng khiến TS không chùn bước trước bất kỳ trở ngại nào, vượt qua những đêm trắng lần theo đối tượng, quyết tâm phá chuyên án này trong thời gian sớm nhất có thể. Vào ngày 6-6, BCA nhận được báo án tiếp tục xảy ra vụ đột nhập nhà dân trộm cắp. Đó là nhà anh Trần Văn Đ. (trú TT Gio Linh) bị kẻ gian lấy 1 bộ lư đồng cổ, 1 khay gỗ khảm ốc giá trị kinh tế lớn. Kết quả xác minh cũng như từ nguồn tin người dân cung cấp cho thấy, Tuân có xuất hiện ở khu vực hiện trường vụ án. Trước diễn biến này, Chỉ huy BCA xác định thời cơ đã đến, quyết định phá án, triệu tập đối tượng để đấu tranh. “Áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, trước những chứng cứ không thể chối cãi, Tuân thừa nhận và khai toàn bộ hành vi trộm cắp tại nhà anh Trần Văn Đ. và Bảo là đồng phạm” - Đại úy Trần Đức Trí thông tin.

Mở rộng đấu tranh, Tuân còn khai thực hiện 12 vụ từ năm 2017 đến những tháng đầu năm 2018 ở địa bàn Gio Linh, Cam Lộ. Tài sản trộm được, Tuân mang đến cơ sở thu mua đồ cổ tiêu thụ với giá rẻ hoặc đưa vào TP Đông Hà đổi lấy ma túy. Ngoài những vụ một mình thực hiện, Tuân còn nhận được sự “trợ giúp” từ Bảo. Cụ thể, quá trình đi tìm mua lư đồng, đồ thờ cúng, Bảo vừa quan sát để nắm chắc nơi nào có hàng hiếm, nếu quá trình thương lượng mua bán không thành, Bảo “chia sẻ” với Tuân để trộm. Chính vì thế mới có chuyện không chỉ cơ sở thờ tự bị đột nhập mà nhà dân cũng bị mất cắp.

Ngày 8-6, CAH Gio Linh quyết định khởi tố bị can đối với Tuân và Bảo về hành vi “Trộm cắp tài sản”, tạm giam cả hai để phục vụ điều tra. CQĐT cũng đã thu giữ tang vật gồm 168 đĩa sứ các loại, nhiều lư, hạc, lọ hoa bằng đồng. Trong số này, có chiếc lư đồng dân mua đồ cổ cho biết giá hơn 200 triệu đồng. Kết quả đấu tranh làm rõ nhiều vụ do Tuân thực hiện như: 21 giờ một ngày tháng 8-2017, Tuân đột nhập nhà thờ họ Nguyễn Đức (TT Gio Linh) trộm 4 bát đốt trầm đồ cổ. 15 giờ ngày 31-1-2018, Tuân đột nhập nhà dân tại xã Gio Mỹ trộm nhiều đồ sứ cổ. 1 giờ ngày 28-4, Tuân cùng đối tượng tên Th. đột nhập nhà thờ họ Nguyễn Thiên tại thôn Nam Sơn, xã Trung Sơn, H. Gio Linh trộm 1 bộ lư đồng, 2 con hạc đồng và 1 chiêng đồng. 1 giờ ngày 29-4, đột nhập nhà dân tại xã Gio Châu (H. Gio Linh) trộm 1 lư đồng cổ. 22 giờ ngày 2-6, Tuân tiếp tục trộm tại một thờ họ ở xã Cam An (H. Cam Lộ) 2 lư đồng...

Ngày 17-8, chúng tôi về thôn Nam Sơn, chứng kiến sự vui mừng của người dân nơi đây khi hay tin cơ quan CA đã thu giữ được nhiều tài sản của nhà thờ họ bị đánh cắp. Thay mặt cho bà con, ông Nguyễn Thiên Hiếu - trưởng họ Nguyễn Thiên bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đến lực lượng CAH Gio Linh đã bắt được nghi phạm, tìm lại bảo vật thiêng liêng của dòng họ vốn đã được truyền lại từ nhiều đời.

BẢO HÀ