Ngày 17-7, các nhà lãnh đạo Liên minh Châu Âu (EU) có cuộc gặp trực tiếp tại thủ đô Brussels của Bỉ nhằm thảo luận về kế hoạch phục hồi sau đại dịch Covid-19 và ngân sách dài hạn mới của khối. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các nước trong khối vẫn đang loay hoay đối phó với Covid-19 và có nhiều bất đồng về Quỹ phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Các nhà lãnh đạo EU nhóm họp tại thủ đô Brussels của Bỉ từ ngày 17-7. Ảnh: AP

Ngân sách lớn chưa từng có

Các nhà lãnh đạo EU nhóm họp để thảo luận về kế hoạch cho một quỹ phục hồi và ngân sách lớn chưa từng: 1.850 tỷ EUR.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron mở màn các cuộc đàm phán sớm, đã đến Brussels hôm 16-7, và sử dụng những giờ trước thềm hội nghị thượng đỉnh để gặp Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte. Ông Rutte theo quan điểm thắt chặt ngân sách và được coi là một trong những nhân vật gây trở ngại lớn nhất để EU có thể đạt được thỏa thuận tại cuộc họp 2 ngày này. Ông Rutte nói: “Tôi không lạc quan nhưng các bạn không bao giờ lường trước được điều gì. Không ai muốn một cuộc họp khác cả”.

Tổng thống Macron cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của những thách thức mà EU phải đối mặt. “Những giờ tới sẽ mang tính quyết định hoàn toàn tương lai của EU”, ông nói với Reuters. Thủ tướng Angela Merkel của Đức – nền kinh tế đầu tàu của EU – cho rằng, “các nước vẫn tồn tại những khác biệt rất, rất lớn và vì vậy tôi khó có thể dự đoán liệu chúng ta sẽ đạt được kết quả lần này hay không”. Theo bà, những cuộc đàm phán lần này sẽ rất khó khăn. Kể từ khi đại dịch xảy ra, Thủ tướng Merkel đã thành công trong kế hoạch dẫn dắt đất nước vượt qua khủng hoảng và hiện Đức giữ chức chủ tịch EU 6 tháng luân phiên, vai trò và vị thế sẽ còn lớn hơn nữa tại hội nghị lần này.

Giám đốc điều hành EU đang đề xuất một quỹ phục hồi kinh tế trị giá 750 tỷ EUR và thảo luận ngân sách dài hạn cho EU trong giai đoạn 2021-2027. Bà Merkel đã đồng ý tham gia một chương trình nợ chung để giảm bớt nỗi thống khổ kinh tế ở hầu hết các quốc gia thành viên ở phía nam và phía đông. Tuy nhiên, Thủ tướng Hà Lan Rutte không đồng ý.

Khó khăn chồng chất

EU đang phải chịu đựng cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong lịch sử và 27 quốc gia thành viên đang đấu tranh về việc ai sẽ trả nhiều tiền nhất để giúp đỡ các quốc gia khác và quốc gia nào sẽ nhận được nhiều nhất để có thể giúp vực dậy nền kinh tế bị vùi dập.

Vì vậy, có thể thấy, thiệt hại kinh tế do dịch Covid-19 cùng những bất đồng quan điểm về chương trình nghị sự chính giữa các nước thành viên gây ra nhiều khó khăn trên con đường đạt được đồng thuận tại hội nghị lần này. Trong một tuyên bố hài hước, Thủ tướng Luxembourg Xavier Bettel cho biết phải mang thêm một bộ quần áo đến Brussels để tham gia Hội nghị, đề phòng cuộc họp kéo dài hơn so với 2 ngày theo kế hoạch. Đây là câu nói hài hước của Thủ tướng Bettel trước báo chí nhưng cũng phản ánh thực tế về những khó khăn mà các nước EU đang đối mặt.

Theo Thủ tướng Luxembourg cho rằng, điều quan trọng các nước cần phải thể hiện tinh thần đoàn kết vì chỉ một nước bị ảnh hưởng sẽ tác động đến tất cả các nước.

“Đây là một cơ hội tốt để đạt được đồng thuận về ngân sách EU cũng như Quỹ phục hồi... Tôi nghĩ cơ hội thảo luận trực tiếp sẽ giúp các bên phá vỡ thế bế tắc, tìm kiếm sự đồng thuận và hướng đến sự thỏa hiệp”, ông Bettel nói.  Trong khi đó, Thủ tướng Latvia Arturs Karins có vẻ lạc quan hơn và nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ đàm phán cho đến khi có kết quả”.

KHẢ ANH