Phía không nhau - ta & em
Thì xưa nay đâu phải cuộc tình nào cũng trọn vẹn, cũng đầy tròn, cũng hạnh phúc ngọt ngào, cũng mãi ru rín đắm say. Trắc trở trong tình duyên gần như là âm chủ của mọi bản nhạc tình lảnh lót những lời yêu. Thế nhưng sự trắc trở đó, với mắt nhìn người nghệ sĩ, lại là một chiều kích nữa của tình yêu, đủ để đớn đau, đủ để nhớ thương, đủ để bịn rịn xen lẫn chút xa xót, bất lực và đủ lý do để cho hy vọng tồn tại lâu dài trong những con tim khát sống, khát yêu. Nỗi chất chứa lặng thầm ấy, cần thiết cho đời và cho người, giúp những người yêu nhau một mặt nhận chân ra những giá trị ở vỉa tầng khuất lấp, mặt khác gọi mời những yếu tố có thể làm hiện hình những trầm ẩn sâu kín nơi thăm thẳm con tim.
Như bao cuộc tình lỡ dở khác, "Đà Lạt đầu đông" của cố nhà báo Nguyễn Thanh Đạm cũng là điệu nhịp tâm hồn vẫn quen gặp ở đời, nghĩa là cũng nói đến nỗi đắng đau, niềm khao khát, điều mong đợi khi yêu. Nhưng nó là tiếng trở thức của một tâm hồn đã nhiều nếm trải, nên rất khác nỗi day dứt phổ biến của những người chớm yêu. Thật không quá khi nói, giãi bày tâm trạng nhớ thương trong "Đà Lạt đầu đông", tác giả đã ý thức rõ vì lẽ gì và do đâu mà cuộc tình duyên trắc trở. Tác giả cũng có đủ độ minh định, rạch ròi để viết những câu thơ đầy chiêm nghiệm, đau nhưng không lụy, bi nhưng tràn ngập những bao dung, thấu hiểu.
Thi ảnh u nhã, điệu vẻ trữ tình, vần nhịp nghiêm ngắn, "Đà Lạt đầu đông" chinh phục độc giả bằng chính cảm xúc chân thành, tự nhiên, trong sáng, cùng những nâng niu, dịu lắng, trắc ẩn xanh mềm. Độc giả nhận ra đằng sau nỗi buồn đau, mất mát ấy, chất chứa những lặng trầm, sự trân quý những phút giây hạnh phúc của tình yêu. "Đà Lạt đầu đông" thoạt nghe như những điệu thơ quen cũ, giàu nhạc tính, vần điệu buông lơi và mềm, rất gần với thơ truyền thống. Nó là sự chắt lẩy của một người từng trải, những lời yêu thương dung dị mà da diết, chân thành, sâu lắng, rung động và thức tỉnh. Cảm xúc nhẹ lay gợi khi đọc "Đà Lạt đầu đông", nhạc sĩ Đình Nghĩ - Chi hội trưởng Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tại Lâm Đồng, đã phổ nguyên bài thơ thành ca khúc "Về phía không nhau": "Sương mưa và ướt lạnh/ Ngập ngừng sáng đầu đông/ Lất phất vài vạt nắng/ Hiu hắt sắc quỳ vàng/ Ngụm cà-phê chao chát/ Thêm xao động hồn người/ Đâu đây vương ánh mắt/ Hương tóc và làn môi". "Về phía không nhau", nhạc sĩ Đình Nghĩ viết theo cung thể Sol trưởng (G major), phổ theo thể loại nhạc POP phổ thông, với hình thức hai đoạn đơn cân chỉnh. Đoạn nhạc một, nhạc sĩ Đình Nghĩ sử dụng giai từ, tiết điệu nhẹ nhàng, sáng trong hòa quyện cùng lời thơ. Nhạc sĩ Đình Nghĩ dùng những quãng gần nhau, không quá một khoảng 8 để người nghe dễ nghe, dễ cảm nhận, dễ đồng cảm. Đoạn nhạc hai, nhạc sĩ Đình Nghĩ sử dụng giai từ, tiết điệu tương phản hoàn toàn với đoạn nhạc một. Giai từ, tiết điệu ở đoạn nhạc hai rộng mở, giằng xé, kết hợp với bè trầm, quãng cao, tạo nên một bức tranh nhiều màu, nhiều âm sắc trữ tình, sâu lắng: "Khi ở phía không nhau/ Mới thấy rằng thương nhớ/ Là khát khao vời vợi/ Chẳng thể nào đếm đong/ Tình đời như lòng sông/ Ru đôi dòng bịn rịn/ Thôi xin đừng nhìn lại/ Gắng về phía không nhau". "Trong cuộc đời làm nhạc của mình, tôi thường tự viết lời, rất ít khi "mượn" lời của người khác. Nếu có phổ nhạc cho thơ thì cùng lắm tôi chỉ lẩy ý thơ của ai đó rồi đặt thêm lời cho bản nhạc hoàn chỉnh. "Về phía không nhau" là ca khúc duy nhất tôi phổ nhạc nguyên văn bài thơ "Đà Lạt đầu đông" của cố nhà báo Nguyễn Thanh Đạm. Tôi chỉ đặt lại mỗi tiêu đề: "Về phía không nhau", thay cho "Đà Lạt đầu đông" - nhạc sĩ Đình Nghĩ chia sẻ.
Phía không nhau - ta và em là một lời yêu buồn, thốt hiện từ nội tâm nhiều day trở của cố nhà báo Nguyễn Thanh Đạm. Nhạc sĩ Đình Nghĩ là người đã lan truyền tiếng điệu tâm hồn đó của cố nhà báo Nguyễn Thanh Đạm bằng âm nhạc qua ca khúc Về phía không nhau, dẫu biết "Sương mưa và ướt lạnh", cũng "Gắng về phía không nhau".
Trịnh Chu