Phó Thủ tướng Australia Barnaby Joyce có thể không đủ tư cách là nghị sĩ sau khi nhận được thông báo là công dân mang hai quốc tịch. Hiện đảng Lao động yêu cầu ông Joyce "đứng sang một bên" và không bỏ phiếu cho đến khi Tòa án Tối cao ra phán quyết về tư cách thành viên Quốc hội của ông.

Phó Thủ tướng Joyce đưa vấn đề "hai quốc tịch" ra Tòa án Tối cao để quyết định về tư cách nghị sĩ của ông. Ảnh: AAP

"Bị sốc"

Phát biểu tại Quốc hội, Phó Thủ tướng Joyce cho biết, Cao ủy New Zealand liên lạc và thông báo rằng, ông có thể là một công dân New Zealand. Ông Joyce cho biết mình "bị sốc" khi nghe thông báo này.

"Tôi luôn là một công dân Australia" ông nói. Lãnh đạo đảng Quốc gia Australia sinh ra ở Tamworth, New South Wales năm 1967. Ông cho biết, mẹ ông là người Australia, cha ông sinh ra ở New Zealand nhưng chuyển đến Australia năm 1947. "Cha mẹ tôi và tôi chưa từng đăng ký tôi là một công dân New Zealand. Chính phủ New Zealand không có sổ đăng ký công nhận tôi là công dân New Zealand", ông Joyce nói với Quốc hội. Phó Thủ tướng Joyce khẳng định sẽ không từ chức và sẽ đưa vấn đề này ra Tòa án Tối cao Australia để tòa quyết định về tư cách nghị sĩ của ông trong Quốc hội Australia.

Theo Hiến pháp Australia, các chính trị gia không đủ tư cách được bầu vào Quốc hội nếu họ có từ hai quốc tịch trở lên, trừ khi có thể cho thấy họ đã có những bước đi hợp pháp để cắt đứt quan hệ với nước ngoài. Bộ trưởng kinh doanh Christopher Pyne cho biết, chính phủ hoàn toàn tin tưởng Phó Thủ tướng Joyce sẽ không bị loại theo điều 44 của hiến pháp. "Bởi vì chúng tôi rất tin tưởng về quốc tịch của Phó Thủ tướng, ông sẽ tiếp tục làm Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Nước", ông Pyne nói.

"Ngàn cân treo sợi tóc"

Vụ bê bối "hai quốc tịch" của ông Joyce khiến Liên đảng Tự do-Quốc gia cầm quyền tại Australia, với đa số mong manh trong Quốc hội, bất ngờ rơi vào thế "ngàn cân treo sợi tóc".

Trong cuộc bầu cử năm ngoái, liên đảng này giành được 76 ghế trong Quốc hội, chỉ quá bán một ghế. Phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull trấn an dư luận khi bày tỏ tin tưởng thế đa số của chính phủ trong Quốc hội sẽ vẫn được bảo toàn vì một nghị sĩ giữ hai quốc tịch nằm trong khối Cộng đồng chung sẽ không bị ảnh hưởng.

Vấn đề này đang trở nên nóng trên chính trường Australia trong một vài tuần trở lại đây khi ông Joyce là người thứ năm bị buộc phải từ chức do bị phát hiện mang hai quốc tịch. Cách đây 3 tuần, cựu bộ trưởng tài nguyên Matt Canavan bị loại khỏi Quốc hội vì mang quốc tịch kép Australia- Italia. thượng nghị sĩ đảng Xanh Scott Ludlam cũng phải rút khỏi Quốc hội liên bang sau khi thừa nhận ông có quốc tịch kép New Zealand. Bà Larissa Waters, nguyên phó chủ tịch đảng Xanh, từ chức một tuần trước khi bị phát hiện mang quốc tịch kép vì bà sinh ra ở Canada. Tuần trước, Thượng nghị sĩ Malcolm Roberts bị đưa ra Tòa án Tối cao để quyết định liệu ông có phải là công dân Anh hay không.

Công đảng đối lập ngay lập tức nắm lấy cơ hội này, kêu gọi ông Joyce từ chức. Nếu Tòa án Tối cao Australia ra phán quyết buộc ông Joyce phải rời ghế nghị sĩ, Công đảng đối lập sẽ kêu gọi bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ và khi đó, chính phủ của Thủ tướng Turnbull sẽ phải dựa vào sự ủng hộ của một số nghị sĩ độc lập mới có thể vượt qua cuộc bỏ phiếu này.

Trong trường hợp, ông Joyce buộc phải ra đi, đồng nghĩa với việc Liên đảng cầm quyền mất thế đa số, Thủ tướng Turnbull có thể sẽ kêu gọi một cuộc bầu cử trước thời hạn, trong bối cảnh các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy uy tín của Liên đảng ngày càng giảm sút trước Công đảng và nhiều nguy cơ sẽ thất bại trong một cuộc bầu cử sớm.

AN BÌNH