Hơn 500 trường hợp xây dựng trái phép

Dự án ĐH Đà Nẵng được Chính phủ phê duyệt triển khai từ năm 1997 với tổng diện tích khoảng 300 ha. Trong đó khoảng 110 ha thuộc P. Hòa Quý (Q. Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng) và khoảng 190 ha thuộc P. Điện Ngọc (thị xã Điện Bàn, Quảng Nam). Về phía Quảng Nam, đến nay mới chỉ triển khai 1,02 ha khu tái định cư (TĐC) cho các hộ dân bị ảnh hưởng đường bao làng ĐH. Việc triển khai mới chỉ dừng lại ở công tác đền bù và TĐC cho các hộ dân bị giải tỏa trắng để xây dựng khu TĐC, các hộ ảnh hưởng đường bao vẫn chưa bồi thường thiệt hại và chưa có kế hoạch di dời.

Hồ sơ Quy hoạch chi tiết xây dựng (1/500) của DA tại khu vực TP Đà Nẵng đã được ĐH Đà Nẵng trình UBND TP Đà Nẵng phê duyệt tại Quyết định số 5080 ngày 24-12-2020. Tuy nhiên đến nay, Quy hoạch chi tiết xây dựng (1/500) của DA trên địa bàn tỉnh Quảng Nam vẫn chưa được ĐH Đà Nẵng hoàn thành công tác lập, trình thẩm định, phê duyệt làm căn cứ triển khai thực hiện.

Do quy hoạch DA “treo” nhiều năm nên hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng KT-XH tại khu vực không được đầu tư, nâng cấp. Từ khi công bố DA ĐH Đà Nẵng, Quảng Nam không thể đầu tư bê - tông hóa giao thông nông thôn tại khu vực này, chỉ có một tuyến đường bê-tông rộng 3 mét dài khoảng 1,7 km, còn lại là đường đất. Các công trình văn hóa - thể dục thể thao chưa được đầu tư xây dựng; nhà trẻ, trường mẫu giáo tạm bợ…

Từ năm 1997 đến nay, những người dân ở khu vực này không được thực hiện một số quyền được luật pháp cho phép như lập hộ mới, tách thửa, tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế, chuyển mục đích sử dụng đất,... và không được cấp phép xây dựng, cải tạo nhà cửa. Chỉ đến khi Luật Xây dựng năm 2013 có hiệu lực, các hộ dân trong khu vực mới được cấp phép xây dựng có thời hạn.

Đáng nói, theo kết quả tổng rà soát phối hợp giữa UBND thị xã Điện Bàn và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Nam, từ 2009 đến nay, có hơn 500 trường hợp xây dựng trái phép với tổng diện tích đất tại khu vực xây dựng trái phép gần 5ha. Mặc dù chính quyền địa phương đã tổ chức nhiều biện pháp xử lý, tuy nhiên, tình hình ANTT tại khu vực này vẫn diễn biến rất phức tạp; việc mua bán chuyển nhượng đất đai tự phát giữa các hộ dân vẫn diễn ra, chính quyền địa phương không thể kiểm soát được, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tranh chấp, khiếu kiện, nếu không có giải pháp giải quyết kịp thời sẽ tạo điểm nóng, gây mất ANTT tại địa phương.

Cũng theo UBND tỉnh Quảng Nam, hiện nay số lượng nhân khẩu không đăng ký lưu trú tại khu vực ngày càng tăng. Bên cạnh đó, khu vực này gần 2 cơ sở giáo dục đào tạo thuộc ĐH Đà Nẵng với số lượng HS - SV đông. Số lượng HS-SV này thường thuê trọ tại các khu vực lân cận, trong đó có các công trình xây dựng trái phép, gây rất nhiều khó khăn trong công tác theo dõi, quản lý của cơ quan chức năng. Ngoài ra, DA kéo dài trong nhiều năm khiến cho công tác quản lý nhà nước, nhất là công tác quản lý nhân, hộ khẩu trên địa bàn gặp nhiều khó khăn, bất cập. Việc cư trú, lưu trú, tạm trú tại khu vực DA ĐH Đà Nẵng rất phức tạp nên việc nắm tình hình, phát hiện, đấu tranh, xử lý các đối tượng tội phạm và vi phạm pháp luật gặp nhiều khó khăn…

Hơn 4.100 tỷ đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) và TĐC, UBND tỉnh Quảng Nam đã giao cho UBND thị xã Điện Bàn chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã tổ chức kiểm tra, rà soát thực trạng tại khu vực DA đối với gần 160ha còn lại. Kết quả kiểm tra sơ bộ như sau: Tổng diện tích đất ảnh hưởng là 1.591.028m2. Trong đó có 655.877m2 đất ở, 13.107m2 đất tín ngưỡng, 819.560m2 đất nông nghiệp và 102.485m2 đất khác. Tổng số hộ ảnh hưởng là 1.845 hộ gồm: 1.375 hộ ảnh hưởng đất ở, 30 hộ ảnh hưởng đất tôn giáo và 440 hộ ảnh hưởng đất nông nghiệp. Số căn nhà thuộc diện giải tỏa trắng là 817 căn. Trong đó 61 căn nhà 2 tầng trở lên và 756 căn nhà dưới 2 tầng. Tổng số lô TĐC dự kiến cần bố trí là 3.155 lô. Tổng chi phí bồi thường, hỗ trợ và TĐC dự kiến khoảng 2.776 tỷ đồng. Dự kiến chi phí bồi thường, hỗ trợ và TĐC thực tế (2.776 x 1,5) là 4.164 tỷ đồng.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh, DA ĐH Đà Nẵng đến nay đã trải qua 25 năm nhưng vẫn chưa được triển khai đầu tư xây dựng làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt, các quyền lợi về đất đai, xây dựng nhà cửa của nhân dân. Đồng thời, gây rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước, nhất là công tác quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, ANTT, xã hội, xây dựng tại địa phương. Qua kiểm tra, rà soát thì DA phần lớn ảnh hưởng đến đất ở và nhà ở của nhân dân dẫn đến chi phí bồi thường tăng cao và rất khó khăn, phức tạp trong công tác GPMB, TĐC. Theo đó, việc triển khai thực hiện công tác GPMB DA cơ bản không khả thi.

Tuy nhiên, qua khảo sát, trong khu vực DA ĐH Đà Nẵng thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam có khoảng 50 ha có khả năng thuận lợi trong công tác GPMB (Khối phố Tứ Hà và Câu Hà, P.Điện Ngọc). Trong đó có 6 ha đất ở; 3,9 ha đất nông nghiệp và 40 ha đất nghĩa trang, tín ngưỡng. Tổng số hộ ảnh hưởng là 222 hộ. Chi phí GPMB dự kiến khoảng 333,8 tỷ đồng. Suất vốn đầu tư xây lắp và thiết bị với diện tích 50ha là 482 tỷ đồng. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 815,8 tỷ đồng.

“Việc đầu tư xây dựng ĐH Đà Nẵng là cần thiết, góp phần đưa ĐH Đà Nẵng trở thành Đại học quốc gia, trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực miền Trung, Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung, góp phần tích cực vào việc phát triển KT-XH của địa phương và khu vực. UBND tỉnh Quảng Nam ủng hộ việc tiếp tục triển khai thực hiện DA theo quy hoạch đã được phê duyệt. Tuy nhiên, DA đã kéo dài 25 năm, gây bức xúc trong chính quyền địa phương và nhân dân. Vì vậy, đề nghị Bộ KH-ĐT chủ trì, cùng các Bộ, ngành Trung ương xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ bố trí đủ nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, GPMB và đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu liên quan. Trước mắt, cần bố trí đủ nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, GPMB toàn bộ diện tích trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong giai đoạn 2023 - 2025 (160 ha). UBND tỉnh Quảng Nam chịu trách nhiệm chỉ đạo UBND thị xã Điện Bàn, các Sở, ngành, đơn vị liên quan lập quy hoạch, đầu tư xây dựng các khu dân cư phục vụ TĐC đảm bảo tiến độ theo yêu cầu và thu tiền sử dụng đất để hoàn trả ngân sách. Trong trường hợp không bố trí đủ nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, GPMB toàn bộ diện tích trên địa bàn tỉnh Quảng Nam từ nay đến năm 2025, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ KH-ĐT chủ trì, cùng với Bộ GD-ĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh Quy hoạch phân khu (1/2000) để tập trung triển khai thực hiện trên phần diện tích khoảng 50ha nêu trên; phần diện tích còn lại loại ra khỏi ranh giới DA để UBND tỉnh Quảng Nam lập quy hoạch chỉnh trang, đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân tại khu vực; đồng thời, hình thành khu đô thị vệ tinh phục vụ Làng ĐH Đà Nẵng”- ông Lê Trí Thanh đề xuất.

BÃO BÌNH