Đây là vụ kiện nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận. Đặc biệt, Phó Trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng và đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị trực tiếp theo dõi xét xử tại phiên tòa.

Trước đó, ngày 26-7-2019, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm vụ án “Buôn lậu” gỗ trắc xảy ra tại Quảng Trị và Đà Nẵng và tuyên phạt ông Trương Huy Liệu (1959)- Phó Giám đốc Cty Ngọc Hưng 7 năm tù và bà Trần Thị Dung (1961)- Giám đốc Cty Ngọc Hưng 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo. Tại nội dung bản án phúc thẩm số 187 này, trong phần xử lý vật chứng, TAND Cấp cao tuyên “Số vật chứng còn lại 59.690.076.00 đồng được chuyển cho Tổng Cục Hải quan để xem xét, xử lý về hành vi vi phạm hành chính do Cty Ngọc Hưng khai sai với thực tế về tên hàng theo quy định tại Nghị định số 97/2007/NĐ-CP ngày 7-6-2027 của Chính phủ về việc xử lý vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan và Thông tư số 93/2010/TT – BTC ngày 28-6-2010 của Bộ Tài Chính hướng dẫn việc xác định các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài chính là hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả”. Căn cứ bản án này và công văn số 217/2019/CV-TA ngày 2-10-2019 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và một số căn cứ khác, ngày 5-11-2019, Tổng Cục Hải quan ra quyết định số 3241 tịch thu tang vật vi phạm hành chính nêu trong bản án hình sự phúc thẩm số 187 là 59,6 tỷ đồng (làm tròn).

Ngày 16-11-2019, Cty Ngọc Hưng nộp đơn tại TAND tỉnh Quảng Trị khởi kiện Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan về quyết định số 3241 trên.

Tại phiên tòa, Cty Ngọc Hưng giữ nguyên nội dung đơn khởi kiện. Nội dung đơn nêu: ngày 17-12-2011, tại cửa khẩu Lao Bảo, Cty Ngọc Hưng mở tờ khai hàng hóa nhập khẩu số 1505/NK/KD/ BO33, nhập khẩu 535,800 m3 gỗ Trắc từ Lào vào Việt Nam, được Hải quan cửa khẩu Lao Bảo kiểm tra, xác nhận thông quan. Ngày 19-12-2011, tại cửa khẩu cảng Cửa Việt, Cty Ngọc Hưng mở tờ khai hàng hóa xuất khẩu số 849 XK/KD/C32D, xuất khẩu 535,800 m3 gỗ Trắc nhập khẩu nói trên từ Việt Nam sang Hồng Kông, Trung Quốc, được Hải quan cửa khẩu Cảng Cửa Việt kiểm tra, xác nhận thông quan, niêm phong 22 container hàng hóa bằng seal hải quan và lập biên bản bàn giao số 849/BBBG-CV ngày 20/12/2011 chuyển cửa khẩu đến cảng Đà Nẵng để xuất khẩu. Ngày 17/12/2011, Công an quận Ngũ Hành Sơn kiểm tra, tạm giữ ô-tô BKS 43S – 5142 chở container số hiệu GESU 6243717, sau đó chuyển cho Chi cục Hải quan cảng Đà Nẵng xử lý theo quy định. Sau đó, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cảng Đà Nẵng quyết định cho làm thủ tục xếp 21 container hàng hóa xuống tàu xuất khẩu (để lại 1 container đã nêu chờ xử lý) và ban hành công văn số 1753/HQCĐN thông báo cho Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Việt về việc đã làm thủ tục xuất khẩu chuyển cửa khẩu đối với 21 container, có số thứ tự từ 01 đến 21. Ngày 30-12-2011, Tổng cục Hải quan có Công văn số 103/TCHQ-VP yêu cầu Cục Hải quan TP Đà Nẵng, Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị dừng làm thủ tục thông quan đối với lô hàng và giao toàn bộ hồ sơ cùng hàng hóa cho Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan (Cục ĐTCBL) chủ trì khám xét. Ngày 6-1-2012, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cảng Đà Nẵng ra Quyết định số 01/QĐ-HQCĐN, khám xét 22 container gỗ của Cty Ngọc Hưng và ngày 14-3-2012 lập Biên bản khám nơi cất giấu tài liệu, tang vật, phương tiện vi phạm hành chính số 01/BB-HC4, kết luận lô hàng gỗ xuất khẩu của Cty Ngọc Hưng gồm: 453,104 m3, trong đó có: 431,598 m3 gỗ trắc, 21,506 m3 gỗ giáng hương và 867 sản phẩm gỗ. Ngày 6-4-2012, Cục ĐTCBL ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 02/QĐ-ĐTCBL khởi tố Cty Ngọc Hưng về tội “Buôn lậu” theo Điều 153 BLHS năm 1999. Ngày 31-12-2013, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an ra Quyết định xử lý vật chứng số 21/C44-P4 và ngày 13-1-2013 bán toàn bộ lô gỗ của Cty Ngọc Hưng cho một doanh nghiệp ở Bắc Ninh, thu được 63.920.000.000 đồng. Ngày 26-7-2019, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có Bản án số 187/2019/HSPT, kết luận: “Do vật chứng của vụ án là lô gỗ xuất khẩu đã bị bán đấu giá trước khi xét xử sơ thẩm, nên số tiền bán đấu giá tài sản là 63.920.000.000 đồng, sau khi trừ chi phí bản đấu giá, còn lại 63.826.330.000 đồng được coi là vật chứng của vụ án. Đối với khối lượng hàng buôn lậu là 78,872 m3 gỗ trắc và gỗ giáng hương, có giá trị là 4.136,254.000 đồng, Hội đồng xét xử sẽ tịch thu nộp ngân sách nhà nước. Số vật chứng được tính thành tiền còn lại là 59.690.076.000 đồng, do không có cơ sở để kết luận các bị cáo buôn lậu nên Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định “chuyển cho Tổng cục Hải quan để xem xét, xử lý về hành vi vi phạm hành chính do Công ty Ngọc Hưng khai sai với thực tế về tên hàng”. Ngày 26-7-2019 Công chức Đội 2 - Cục ĐTCBL lập Biên bản vi phạm hành chính về hải quan số 01/BB-VPHC và ngày 5-11-2019, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ra Quyết định Tịch thu tang vật vi phạm hành chính số 3241/QĐ-TTTV tịch thu số tiền 59.690.076.000 đồng. Theo nguyên đơn, đây là tài sản hợp pháp của của Cty Ngọc Hưng, vì đây là số tiền TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tuyên không có hành vi buôn lậu. Cty Ngọc Hưng khẳng định hành vi nhập khẩu hơn 535,800 m3 gỗ trắc là hợp pháp, không vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan. Vì vậy, nguyên đơn đề nghị HĐXX hủy bỏ Quyết định số 3241, yêu cầu Tổng Cục Hải quan trả lại số tiền hơn 59 tỷ đồng cho Cty Ngọc Hưng; bồi thường thiệt hại đối với số tiền trên bị tạm giữ trong gần 4 năm với tiền lãi tính theo lãi suất cho vay kinh doanh.

Quá trình xét hỏi, HĐXX TAND tỉnh Quảng Trị đã hỏi nhiều nội dung liên quan, trong đó có hồ sơ nhập khẩu. Phía nguyên đơn cũng đặt nhiều câu hỏi cho phía người bị kiện về căn cứ ra Quyết định số 3241 khi đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính…

Phía bị đơn trả lời, viện dẫn nhiều căn cứ và đề nghị HĐXX bác khởi kiện của Cty Ngọc Hưng. Chiều nay, phiên tòa tiếp tục.

Bảo Hà