Sau nhiều năm khai thác cát trắng tại khu vực thôn 2, xã Bình Giang (H. Thăng Bình, Quảng Nam) nhưng đến nay, Công ty Cổ phần Kỹ nghệ khoáng sản Quảng Nam (Cty Minco) vẫn chưa thực hiện phương án phục hồi môi trường, hoàn thổ theo quy định. Tình trạng này đã tác động tiêu cực đến đất sản xuất nông nghiệp và gây thiệt hại kinh tế cho nông dân địa phương. Mặc dù người dân rất bức xúc, chính quyền từ xã đến huyện đã nhiều lần yêu cầu Cty Minco khắc phục hậu quả, nhưng doanh nghiệp vẫn phớt lờ. Mới đây nhất, đầu tháng 3-2018, Cty Minco tiếp tục khai thác, vận chuyển cát trắng tại thôn Ngọc Sơn Tây (xã Bình Phục, H. Thăng Bình) gây ô nhiễm bụi, ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Từ tháng 3-2018, Cty Minco tiếp tục khai thác cát trắng tại thôn Ngọc Sơn Tây, xã Bình Phục.

Trung tuần tháng 5-2018, chúng tôi được cán bộ xã Bình Giang dẫn đi thực tế khu vực mỏ cát của Cty Minco đã khai thác tại thôn 2, xã Bình Giang. Theo quan sát, khu vực mỏ cát này khai thác nham nhở, nhiều nơi bị múc sâu thành hố, đọng nước. Mặc dù điểm mỏ này đã dừng khai thác nhưng đến nay Cty Minco vẫn chưa thực hiện hoàn thổ, phục hồi môi trường. Bên cạnh đó, do Cty Minco khai thác cát trắng quá sâu đã ảnh hưởng đến mạch nước ngầm, làm khoảng 50ha đất hoa màu của người dân tổ 12, 13 (thôn 2, xã Bình Giang) bị thiếu nước trầm trọng, rất khó canh tác. Người dân xã Bình Giang nhiều lần phản ánh với các cơ quan chức năng H. Thăng Bình yêu cầu Cty Minco thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ trong hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn, đền bù thiệt hại hoa màu cho người dân...

Theo tìm hiểu của phóng viên, UBND H. Thăng Bình xác định Cty Minco đã khai thác xong trên diện tích 13,8ha tại khu C (tổ 14, thôn 2, xã Bình Giang) từ năm 2014, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành việc cải tạo, phục hồi môi trường để bàn giao cho địa phương đưa vào sản xuất. Còn đối với 3ha cũng tại khu C (tổ 14), Cty này  đã khai thác cát trắng từ năm 2014 đến 2016 nhưng đến nay chưa hoàn thành việc cải tạo, phục hồi môi trường... Do đó, UBND H. Thăng Bình không chấp thuận kế hoạch khai thác cát trắng năm 2018 của Cty Minco.

Mới đây nhất, ngày 26-4-2018, Hội đồng nhân dân (HĐND) H. Thăng Bình có Công văn số 25/HĐND-VP gửi UBND huyện và Cty Minco, nêu rõ: "Thường trực HĐND huyện nhận thấy việc thực hiện phương án phục hồi môi trường, hoàn thổ đất sản xuất nông nghiệp của Cty Minco chưa đảm bảo, chưa thực hiện đầy đủ các nội dung quy định của UBND tỉnh". Thường trực HĐND H. Thăng Bình đã đề nghị UBND huyện yêu cầu Cty Minco thực hiện đầy đủ nội dung phương án cải tạo, phục hồi môi trường, hoàn thổ đất sản xuất nông nghiệp đảm bảo việc sản xuất của nhân dân trước khi tiến hành khai thác cát trắng tại khu vực đăng ký khai thác trong năm 2018; có phương án hỗ trợ hoa màu đối với các hộ dân bị thiệt hại do ảnh hưởng bởi việc khai thác của công ty. Bên cạnh đó, đề nghị UBND H. Thăng Bình chỉ đạo các cơ quan chuyên môn có liên quan kiểm tra, giám sát việc cải tạo, phục hồi môi trường, hoàn thổ đất sản xuất nông nghiệp và có giải pháp khắc phục mương thoát nước phía Tây khu vực khai thác của Cty Minco đảm bảo không làm ảnh hưởng đến việc sản xuất hoa màu, cây trồng của nhân dân và đảm bảo đúng quy định.

Nhiều diện tích hoa màu cạnh mỏ khai thác cát của Cty Minco bị thiệt hại do thiếu nước canh tác.

Mặc dù HĐND, UBND H. Thăng Bình liên tiếp có văn bản yêu cầu, nhưng xem ra phía Cty Minco vẫn chưa tích cực tiếp thu, khắc phục việc cải tạo, phục hồi môi trường đối với các khu vực đã khai thác cát trắng tại xã Bình Giang. Đã vậy, từ tháng 3-2018, Cty Minco tiếp tục khai thác cát trắng tại thôn Ngọc Sơn Tây (xã Bình Phục, H. Thăng Bình) và lại gây ô nhiễm bụi nghiêm trọng.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Ngọc Bốn- Phó Chủ tịch UBND xã Bình Phục, cho hay: Việc các xe tải vận chuyển cát trắng từ điểm mỏ thôn Ngọc Sơn Tây theo tuyến đường công vụ về Cty Minco dài khoảng 5km đã gây ô nhiễm bụi, ảnh hưởng đời sống của khoảng 50 hộ dân sống dọc tuyến đường này. "Chính quyền xã Bình Phục đã và sẽ tiếp tục mời lãnh đạo Cty Minco lên làm việc về vấn đề này. Nếu công ty không có biện pháp khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm bụi thì UBND xã Bình Phục sẽ có công văn gửi UBND huyện xem xét, giải quyết", ông Bốn nói. Thiết nghĩ các cấp chính quyền và ngành chức năng H. Thăng Bình cần có biện pháp quyết liệt hơn để buộc Cty Minco thực hiện đầy đủ nội dung phương án cải tạo, phục hồi môi trường, hoàn thổ đất sản xuất nông nghiệp, đồng thời yêu cầu hỗ trợ hoa màu đối với các hộ dân bị thiệt hại do việc khai thác của Công ty Minco gây ra.        

QUANG PHÚC