Uy hiếp đập thủy lợi hàng trăm tỷ đồng

(Cadn.com.vn) - Mặc dù cơ quan chức năng TT-Huế đã triển khai nhiều biện pháp để ngăn chặn nạn khai thác cát trái phép nhưng vì lợi nhuận, “sa tặc” vẫn lộng hành khiến dư luận bức xúc... Tình trạng khai thác cát trái phép không chỉ làm thất thoát nguồn tài nguyên, biến đổi dòng chảy, sạt lở đất ven sông mà nguy hiểm hơn là uy hiếp các công trình thủy lợi lớn của địa phương.

Đơn cử như công trình đập thủy lợi Thảo Long (thuộc địa bàn 2 xã Hương Phong (TX Hương Trà) và Phú Thanh (H. Phú Vang, TT-Huế ) được đầu tư hàng trăm tỷ đồng nhằm ngăn mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và cấp nước sinh hoạt cho hàng ngàn hộ dân cho toàn bộ vùng hạ lưu sông Hương. Thế nhưng gần 2 năm nay, ông Phạm Đình Thành (trú TP Huế) ngang nhiên lập bãi cát trái phép, chỉ cách chân đập Thảo Long khoảng 20m. Trong khi đó, theo quy định, khu vực bảo vệ thân đập được gia hạn tối thiểu phải cách chân cầu mỗi bên trên 50m.

Theo ghi nhận, tại bãi tập kết này, mỗi ngày có hàng chục thuyền chở cát vào nhập hàng. Sau đó, rất nhiều xe ben vào “ăn” cát rồi chạy rầm rộ dọc chân đập vừa mất ATGT vừa gây ảnh hưởng đến an toàn chân đập. Nghiêm trọng hơn, hàng chục tàu thuyền hút cát từ thuyền lên bãi tập kết, nước chảy ngược lại gây xói lở, tạo hàm ếch có nguy cơ uy hiếp đến chân đập. Ông Đỗ Văn Đính - Giám đốc Cty TNHH NN MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi TT-Huế cho biết, khi phát hiện người dân lập bãi cát cận chân đập Thảo Long, đơn vị đã yêu cầu di dời bãi cát ra xa, nhưng chủ bãi cát đã chống trả nên anh em cũng ngại va chạm...

Còn Chủ tịch UBND xã Hương Phong Trần Viết Én thừa nhận, bãi cát ở thôn Thuận Hòa B, không nằm trong quy hoạch bãi cát sỏi của tỉnh. Bãi cát trên nằm trong diện tích bảo vệ thân đập Thảo Long nên rất nguy hiểm. Muốn xóa bỏ tình trạng lập bến bãi, khai thác cát trái phép phải nhờ sự vào cuộc của các ngành chức năng thị xã và tỉnh chứ xã “lực bất tòng tâm”. Cũng theo ông Én, mỗi lần người dân phản ánh tình trạng khai thác cát ở phía hạ lưu đập Thảo Long, UBND xã đã cử lực lượng CA kiểm tra xử lý nhưng khi thấy lực lượng chức năng xuất hiện, “sa tặc” di chuyển tàu thuyền đi nơi khác. Nhiều cuộc họp với UBND tỉnh, thị xã, đơn vị đều phản ánh, kiến nghị các ngành chức năng phối hợp vào cuộc để xử lý... Ông Trần Hưng Long - Trưởng phòng TN&MT TX Hương Trà cho biết, ở hạ lưu sông Hương đoạn qua xã Hương Phong không có điểm nào được cấp phép khai thác cát, hay nạo vét lòng sông. Cũng không có bãi tập kết cát sỏi nào được tỉnh cấp phép.

Tình trạng khai thác cát trái phép tại thượng nguồn sông Hương.

Lực lượng CSGT bắt giữ 1 sà lan chở cát lưu thông vào đoạn đường sông bị cấm vào ngày 4-4.

Ngang nhiên khai thác cát trái phép

Tình trạng khai thác cát trái phép không chỉ diễn ra ở phía hạ nguồn sông Hương mà phía thượng nguồn vẫn đang hết sức nhức nhối tại các khu vực thuộc P. Hương Long (TP Huế); P. Hương Hồ, xã Hương Thọ (TX Hương Trà)... Theo phản ánh của người dân tổ 4, P. Hương Hồ, tình trạng khai thác cát lậu qua địa bàn thời gian qua diễn ra công khai khiến cho bờ sông sạt lở, hoa màu của người dân bị cuốn trôi.  Sau nhiều lần trình báo chính quyền địa phương, quá bức xúc nên khoảng 22 giờ ngày 17-3, hàng chục hộ dân ở Hương Hồ đã thuê đò ra ngăn chặn 1 sà lan mang ký hiệu VS 08007852 đang hút cát. Theo người dân, một đường ống lớn hút cát được đấu kéo từ giữa lòng sông vào sát bờ. “Dân ở đây toàn lao động, đi làm cả ngày mệt mỏi về tối đến chỉ muốn nghỉ ngơi nhưng họ nổ máy ầm ầm cả đêm không thể nào ngủ được. Chúng tôi phải thuê đò ra ngăn chặn nhưng không ăn thua...”, ông Lê Công Thuận (trú P. Hương Hồ) bức xúc.

Mới đây, tại đoạn sông Hương trước khu vực chùa Thiên Mụ (P. Hương Long, TP Huế), Đội Cảnh sát môi trường CATP Huế cũng đã bắt quả tang 3 thuyền máy TTH-0665, TTH-0666 và TTH-0935 đang khai thác cát trái phép... Chỉ trong 1 tuần qua, lực lượng CSĐT CA tỉnh TT-Huế cũng xử phạt 1 sà lan và 5 thuyền khai thác cát lậu dọc qua các xã Hương Thọ, Thủy Bằng, Hương Hồ thuộc lưu vực sông Hương. Trung tá Lê Viết Sơn, Phó trưởng Phòng CSĐT CA tỉnh TT-Huế, cho biết: Thời gian qua, đơn vị đã cắt cử lực lượng phối hợp với các địa phương thường xuyên tổ chức TTKS, bắt giữ nhiều thuyền máy, sà lan tổ chức hút cát lậu.  Tuy nhiên, vì lợi nhuận nên sau khi bị xử lý hành chính, một số tàu vẫn tiếp tục vi phạm, dẫn đến thất thoát tài nguyên khoáng sản, mất an toàn trật tự địa bàn...

Trao đổi về thực trạng trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh TT-Huế Phan Ngọc Thọ xác nhận, hoạt động vận chuyển, khai thác, tập kết, tiêu thụ cát sỏi lòng sông, bãi bồi trái phép vẫn còn diễn ra ở một số địa phương, là một trong những nguyên nhân làm thay đổi dòng chảy, sạt lở bờ sông, đe dọa an toàn đê điều, cầu cống, người và tài sản; cản trở giao thông đường thủy nội địa. “Hành vi vi phạm pháp luật trong hành vi khai thác cát, sỏi trên sông diễn biến phức tạp, các đối tượng vi phạm đã sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi để khai thác. Ngoài ra, công tác quản lý của một số địa phương còn buông lỏng, chưa quyết liệt; sự phối hợp giữa các địa phương, các cơ quan chức năng nơi có tuyến sông giáp ranh giữa các xã, các huyện chưa chặt chẽ và thường xuyên”, ông Thọ nói.

Để khắc phục những tồn tại và tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác, ngày 25-3, UBND tỉnh ban hành chỉ thị yêu cầu các tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép khai thác cát, sỏi chỉ được khai thác trong thời gian từ 6 giờ - 17 giờ hàng ngày. Cấm các phương tiện công suất lớn hơn 24CV và sà lan vận chuyển cát, sỏi lưu thông trên sông Hương (đoạn từ cầu Dã Viên đến cồn Hến); các phương tiện công suất nhỏ hơn hoặc bằng 24CV chỉ được lưu thông từ 6 giờ đến 17 giờ.

H.Lan