Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe dường như đang chống lại những nỗ lực buộc ông phải từ chức, 2 ngày sau khi quân đội nắm quyền kiểm soát đất nước.

Tổng thống Robert Mugabe trao đổi với chỉ huy quân đội Constantino Chiwenga tại Phủ Tổng thống.     Ảnh: BBC

Tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Zimbabwe (ZDF) đưa ra ngày 17-11 cho hay, các lãnh đạo quân đội đang thỏa thuận với Tổng thống Robert Mugabe và sẽ công bố kết quả cho người dân càng sớm càng tốt.

Từ chức hay không từ chức?

Ngày 17-11, Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe tham dự một lễ tốt nghiệp đại học, đánh dấu lần xuất hiện công khai đầu tiên của ông kể từ khi các tướng lĩnh quân đội nắm quyền kiểm soát ở quốc gia Châu Phi này hồi đầu tuần.

Một phóng viên ảnh của hãng tin AFP đưa tin, ông Mugabe, 93 tuổi, trong bộ áo choàng và mũ xanh dự lễ tốt nghiệp ở thủ đô Harare của Zimbabwe.

Trước đó, bức ảnh đầu tiên về Tổng thống Mugabe kể từ sau khi ông bị quân đội quản thúc tại nhà riêng được truyền thông đăng tải hôm 16-11 cho thấy ông Mugabe nói chuyện với Tổng tham mưu trưởng quân đội Constantino Chiwenga tại Phủ Tổng thống với sự chứng kiến của các đặc phái viên Nam Phi. Ông Muagabe được cho là đã di chuyển từ nhà riêng - nơi ông bị quản thúc- đến đây. Một trong bức ảnh gây tranh cãi đó là hình ảnh ông Mugabe vẫn tươi cười bắt tay Tổng tham mưu trưởng quân đội Chiwenga giữa lúc Zimbabwe căng thẳng.

Mặc dù kết quả cuộc đàm phán chưa được công bố, nhưng một nguồn thạo tin tiết lộ, Tổng thống Mugabe được cho là đã tuyên bố không từ chức ngay lập tức. Ông Mugabe nói rằng, ông hiện là nhà lãnh đạo hợp pháp duy nhất của Zimbabwe. Trong khi đó, lãnh đạo đảng cầm quyền Zimbabwe ZANU-PF cho biết sẽ đưa ra nghị quyết phế truất Tổng thống Mugabe vào cuối tuần, mở đường cho việc luận tội đối với ông Mugabe nếu ông này tiếp tục không chịu từ chức. "Không còn đường quay lại. Nếu ông ấy tiếp tục cứng đầu, chúng tôi sẽ sắp xếp để phế truất ông ấy vào ngày 19-11. Khi việc này hoàn tất, việc luận tội ông ấy có thể diễn ra vào ngày 21-11", nguồn tin nội bộ ZANU-PF cho biết.

Mất sự ủng hộ

Sự ủng hộ đối với Mugabe dường như đang suy giảm. Trong giới chính trị Zimbabwe, Hiệp hội Cựu chiến binh đầy quyền lực, một đồng minh lâu năm của ông Mugabe, đang có kế hoạch tổ chức cuộc vận động ủng hộ ông Mnangagwa. Nhiều nhà lãnh đạo thế giới cũng dường như ngầm ủng hộ nỗ lực buộc ông Mugabe từ chức. Trong những nhận xét về cuộc đảo chính của quân đội, Tổng thống Nam Phi Zuma đã không lên án cuộc tiếp quản hôm 15-11, một lập trường được xem như là sự ủng hộ ngầm cho sự thay đổi chính phủ tại Zimbabwe.

Trong khi người dân Zimbabwe đang chờ đợi liệu ông Mugabe sẽ từ chức hay không, điều tra của CNN cho thấy, kế hoạch kiểm soát đất nước của quân đội đã được thực hiện trong một thời gian dài trước đó- và người đứng sau kế hoạch này là cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa vừa bị sa thải hồi tuần trước. "Sự tiếp quản này đã được lên kế hoạch từ lâu bởi Emmerson Mnangagwa và các cuộc thảo luận bí mật đã diễn ra với phe đối lập về kế hoạch kế nhiệm bao gồm cả việc buộc ông Mugabe phải từ chức", một nhà lãnh đạo phe đối lập liên quan trực tiếp với các cuộc thảo luận trên, cho biết. Tổng tham mưu trưởng quân đội Chiwenga khi đó đã tuyên bố không chấp nhận việc sa thải ông Mnangagwa. Ông này cũng tuyên bố rằng, quân đội sẽ can thiệp nếu chính phủ tiếp tục sa thải hay nhằm vào các đồng minh chính trị.

Nguồn tin cho biết, kế hoạch biến thành hành động khi bà Grace Mugabe trở thành người tiên phong trong việc kế nhiệm chồng mình. Quân đội muốn Tổng thống Mugabe rút lui êm thấm, mở đường để ông Emmerson Mnangagwa trở thành tổng thống của chính phủ lâm thời trong thời gian chuyển giao quyền lực. Ngày 17-11, một phụ tá cấp cao của cựu Phó Tổng thống Zimbabwe Mnangagwa cho biết, ông Mnangawa đã trở về nước.

AN BÌNH