Sau 36 năm đưa vào sử dụng, chung cư D2 tại TP Vinh, Nghệ An đã bị hư hỏng, xuống cấp trầm trọng và không an toàn khi sử dụng. Suốt thời gian qua, 60 hộ dân với hơn 200 nhân khẩu phải "sống khổ" trong căn hộ chung cư cũ nát nhưng họ vẫn chưa có giấy chứng nhận sở hữu căn hộ.

Chung cư D2, TP Vinh, Nghệ An đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng.

Sống khổ trong chung cư cũ nát

Chung cư D2 thuộc P. Lê Lợi, TP Vinh, Nghệ An do Cộng hòa dân chủ Đức xây dựng cùng thời với các khu chung cư A, B, C, P. Quang Trung, TP Vinh. Năm 1982, Tổng cục đường sắt tiếp nhận chung cư D2 từ UBND tỉnh Nghệ Tĩnh (nay là tỉnh Nghệ An) với hình thức mua bằng nguồn quỹ phúc lợi tập thể và giao cho Công ty vận tải đường sắt 3 quản lý. Các căn hộ này được phân phối cho cán bộ công nhân viên thuộc các xí nghiệp thành viên của công ty này. Sau khi nhận nhà, các hộ dân sinh sống ổn định, nộp thuế và các khoản đóng góp cho địa phương. 36 năm sử dụng, nay chung cư D2 đã xuống cấp nghiêm trọng, các hạng mục hư hỏng ảnh hưởng đến sinh hoạt và sự an toàn cho các hộ dân, đặc biệt trong mùa mưa bão đang đến gần. 60 hộ dân sinh sống tại đây, hầu hết đều có đến 3 - 4 thế hệ cùng chung sống với hơn 200 nhân khẩu. Hiện hộ dân nào muốn sửa chữa, cải tạo cũng không được phép bởi họ không có giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ.

Bà Trương Thị Bơ (1949, nguyên cán bộ công nhân viên Công ty vận tải đường sắt 3, thuộc Tổng cục Đường sắt, nay là Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) là chủ căn hộ 213 cho biết: "Hồi đó, những gia đình nào mà cả vợ chồng cùng công tác trong ngành đường sắt với thâm niên 20 năm trở lên mới được cấp 1 căn hộ với diện tích mỗi căn từ 36-45m2. Tuy nhiên, do tường xây bằng cát và vôi nên sau thời gian sử dụng dài bây giờ đã nứt, lở trầm trọng". Có mặt tại khu chung cư D2, chúng tôi chứng kiến nhiều bức tường bong tróc, nứt toác, loang lổ, vôi vữa rơi vỡ khắp nơi. Đường điện, nước cũng hư hỏng, xuống cấp, khó sửa chữa bởi liên quan đến cả hệ thống tòa nhà. Khi trời mưa nhà dột, nước từ nhà vệ sinh tầng trên thấm xuống tầng dưới, hoặc tràn bể phốt... Bà Vũ Thị Phượng (1936, sống phòng 141, nguyên là công nhân ngành đường sắt) cho biết: "Gia đình tôi đã sinh sống trong căn hộ 36m2 này từ năm 1984 đến nay. Do diện tích nhỏ, gia đình lại có nhiều thế hệ sinh sống nên việc sinh hoạt thường ngày gặp rất nhiều khó khăn, bất tiện. Thế nhưng vì điều kiện kinh tế eo hẹp nên chúng tôi đành chấp nhận. Chung cư xuống cấp trầm trọng nhưng khi chúng tôi muốn cải tạo, sửa chữa thì không được phép bởi chưa có hộ dân nào có giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ.

Nhiều mảng tường loang lổ, rơi rớt.

Khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu

Suốt 36 năm sống khổ trong khu chung cư cũ nát, các hộ dân tại khu chung cư D2 nhiều lần gõ cửa các cơ quan chức năng nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng. Theo báo cáo của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, từ 1982 đến nay, ngành đường sắt có nhiều biến động, thay đổi nên hồ sơ pháp lý liên quan đến chung cư D2 không còn lưu trữ. Hồ sơ pháp lý liên quan đến công trình này cũng không còn lưu trữ tại các sở, ngành của Nghệ An. Sau khi gửi công văn đề nghị các bộ, ngành liên quan tham mưu hướng giải quyết trên cơ sở kiểm tra, rà soát và xác định cơ sở nhà, đất chung cư D2, ngày 8-5-2017, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam có Văn bản số 07/ĐS-QLHT đề nghị UBND tỉnh Nghệ An tiếp nhận công trình để quản lý theo quy định.

Tiếp đó, ngày 25-7-2017, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản đồng ý tiếp nhận nhà chung cư D2, đồng thời giao UBND TP Vinh chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan và Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam hoàn thiện các thủ tục để trực tiếp tiếp nhận và quản lý. Tuy nhiên, ngày 22-5-2018, Sở Tài chính Nghệ An có Văn bản số 1369 về việc lập hồ sơ để chuyển giao nhà chung cư D2 về địa phương. Trong đó nêu rõ về cơ sở pháp lý thì nhà chung cư D2 vẫn thuộc quyền quản lý của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, là tài sản công thuộc quyền quản lý, sử dụng của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam. Theo Luật Đất đai và Luật Nhà ở không quy định về xử lý đối với trường hợp nhà đất thuộc đơn vị trung ương quản lý. Sở Tài chính Nghệ An đề nghị Chi nhánh đường sắt Nghệ Tĩnh - Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam lập báo cáo kê khai, đề xuất phương án sắp xếp, xử lý cơ sở nhà đất, đất gửi cơ quan quản lý cấp trên để báo cáo cơ quan có thẩm quyền lập phương án sắp xếp lại, xử lý theo Nghị định 167/2017/NĐ-CP.

Ông Nguyễn Phúc Châu (chủ căn hộ 313) cho hay: hộ ông tiếp nhận nhà từ năm 1982, từ đó đến nay không có ai tranh chấp, vậy việc xác định chủ sở hữu chung cư D2 phải theo Luật Đất đai năm 2013 mới đúng. Tổng Công ty Đường sắt cũng đã đề nghị UBND tỉnh Nghệ An tạo điều kiện giải quyết các thủ tục pháp lý để đảm bảo quyền lợi về nhà ở cho các hộ dân là cựu cán bộ, công nhân viên của ngành. Có nghĩa là đã xác định nó không thuộc đối tượng của Quyết định số 09/2007/QĐ-TTG về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, Sở Tài chính Nghệ An lại xác định chung cư này thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 167 tức là xác định đây là tài sản công.

"Chúng tôi mong rằng các cơ quan chức năng sớm tháo gỡ vướng mắc, giải quyết thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở để các hộ dân được cải tạo, nâng cấp chung cư, đảm bảo an toàn khi sinh sống nơi đây", ông Nguyễn Phúc Châu bày tỏ nguyện vọng.

D.HÓA