Những năm gần đây, tình trạng lợi dụng chủ trương cải tạo đồng ruộng để khai thác đất ruộng trái phép diễn ra khá phổ biến tại địa bàn tỉnh Quảng Nam. Thực trạng này không những gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, tác động xấu đến môi trường sinh thái mà còn để lại nhiều nguy cơ tiềm ẩn đối với sản xuất nông nghiệp.

Hoạt động khai thác đất trái phép tại cánh đồng Gia Thân diễn ra trong nhiều ngày nhưng chính quyền địa phương không hay biết.

Trong 2 năm 2018, 2019, các cơ quan báo chí nhiều lần phản ánh về tình trạng này và chính quyền tỉnh Quảng Nam đã có những động thái quyết liệt để chấn chỉnh, lập lại trật tự trong việc cấp phép khai thác tận thu sét khi cải tạo đồng ruộng. Tuy nhiên, từ đầu tháng 5 cho đến nay, khi nhiều cánh đồng tại một số nơi trên địa bàn tỉnh Quảng Nam vừa thu hoạch xong, tình trạng khai thác đất trái phép lại tái diễn.

Mới đây, P.V Báo Công an TP Đà Nẵng nhận được thông tin từ người dân khối phố Tứ Ngân (P. Điện Ngọc, TX Điện Bàn, Quảng Nam) phản ánh về khai thác đất trái phép tại cánh đồng Gia Thân (thuộc khối phố Tứ Ngân). Người dân địa phương cho biết, việc khai thác đất trái phép tại cánh đồng Gia Thân đã diễn ra từ hơn 10 ngày nay. Ai đời ruộng sản xuất ổn định hàng chục năm, mặt ruộng bằng phẳng là vậy, nhưng không hiểu sao chủ ruộng lại cho lấy đất, họ chở cả ngày mà không hề xin phép chính quyền địa phương.

Sáng 14-5, chúng tôi đã đến hiện trường ghi nhận, hoạt động san múc đất ruộng ở đây diễn ra khá tấp nập. Một máy xúc đang hoạt động hết công suất múc từng lớp đất mặt tơi xốp đổ lên các xe tải mang BKS: 92C- 140.70; 92C- 084.05... chở đi. Theo dấu những xe tải này, P.V thấy sau khi "ăn" đầy ắp đất, những chiếc xe tải ì ạch theo đường bê-tông nội đồng "bò" lên đường Nguyễn Sinh Sắc chạy đến cuối đường rồi rẽ trái xuôi theo đường Phạm Như Xương (đều thuộc địa phận P. Điện Ngọc). Điểm đến của những chiếc xe tải này là bãi tập kết đất nằm khuất sau khu dân cư thuộc địa bàn khối phố Tứ Hà (P. Điện Ngọc).

Trao đổi với P.V, ông Phan Văn Huyến- Chủ tịch phường Điện Ngọc cho biết sẽ cử lực lượng chức năng đi kiểm tra. Nhưng tại buổi chiều cùng ngày thì việc khai thác đất dừng hoạt động, không còn máy móc, phương tiện, con người nên lực lượng kiểm tra không xác định được đối tượng khai thác trái phép. Trước tình hình đó, UBND phường Điện Ngọc sẽ báo cáo sự việc lên phòng TN&MT TX Điện Bàn và CATX có biện pháp xử lý.

Cũng trong thời điểm đầu tháng 5-2020, tại TX Điện Bàn,  PV Báo CATP đã phát hiện hoạt động khai thác, vận chuyển đất từ đồng ruộng thôn Phong Hồ (thuộc P. Điện Nam Bắc, TX Điện Bàn. diễn ra tấp nập. Tại khu vực này có 1 máy múc cỡ lớn liên tục cào, bóc lớp đất sâu xuống từ 20-30cm đổ lên 3 xe tải mang BKS: 43S-5682, 92C-108.85 và 92C-127.29... rồi chạy ra QL1A để chở vào một nhà máy gạch thủ công ngay gần cầu Tứ Câu (thuộc địa phận xã Hòa Phước, H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng). Khi vận chuyển từ cánh đồng đi ra ngoài, phần lớn các xe tải chở vượt thùng, che đậy sơ sài băng băng trên tuyến đường huyết mạch đã làm ảnh hưởng đến môi trường, đe dọa an toàn giao thông nhưng không bị cơ quan, lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Ngọc Anh- Phó trưởng Phòng TN&MT TX Điện Bàn cho biết, hiện nay trên địa bàn thị xã không còn diện tích cải tạo đồng ruộng để tận thu, chỉ có duy nhất một khu vực ở Điện Hòa nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ. Để tăng cường công tác quản lý về khai thác đất ruộng, đơn vị tiếp tục tăng cường phối hợp với tổ kiểm tra liên ngành, lực lượng công an để tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm về tình hình khai thác đất trái phép; đồng thời hướng dẫn các địa phương thực hiện các thủ tục hồ sơ để xử lý vi phạm khai thác đất trái phép.

"Tổ kiểm tra liên ngành của thị xã thường xuyên kiểm tra để phát hiện nhưng không thể xuống hoài được. Còn đối với các địa phương cấp xã, phường đều có công an chính quy phối hợp với tổ kiểm tra liên ngành thì sẽ siết chặt tình trạng khai thác đất trái phép hơn, khi phát hiện sẽ lập biên bản xử lý", ông Phạm Ngọc Anh cho hay.

QUANG PHÚC