Với thế mạnh có chiều dài bờ biển hơn 3.200Km cùng hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ những vùng vịnh kì vĩ, được xếp vào hàng đẹp nhất thế giới, như: Hạ Long, Lan Hạ, Lăng Cô, Đà Nẵng, Cửa Đại, Nha Trang, Phú Quốc… Việt Nam được nhiều người khách biết đến với lợi thế du lịch biển, đảo nhưng có sức thu hút du khách kém hơn những nước trong khu vực. Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến việc du lịch biển, đảo Việt Nam chưa hấp dẫn được du khách trong và ngoài nước là do phát triển không đồng bộ. Nhiều trang thiết bị cơ sở hạ tầng phục vụ khách và hàng hóa được quy hoạch theo hướng sử dụng chung, quản lý cơ sở vật chất yếu kém nên chưa thực sự hấp dẫn, tạo tính cạnh tranh…

Ông Phạm Hà, Giám đốc điều hành Lux Group, cho biết: Hiện tại, vẫn chưa có những quy định chung chú trọng việc phục vụ khách và hiểu sâu sắc hoạt động du lịch biển, trong đó địa phương tự ý đưa ra những quy trình riêng làm khó doanh nghiệp. Về thể chế, chính sách, ông Hà cho rằng các khái niệm du lịch biển như du lịch lữ hành, du lịch gắn với thể thao biển…

Các sản phẩm du lịch biển chủ đạo chưa bao giờ được đưa vào chiến lược sản phẩm du lịch quốc gia trong nhiều năm qua. Do đó, chính quyền các địa phương nên mở rộng khái niệm sản phẩm du lịch biển bao quát hơn hướng đến phát triển bền vững. Phát triển mạnh mẽ các cảng thuỷ nội địa và quốc tế để thu hút khách du lịch bằng đường biển với hạ tầng tốt, nhiều điểm nghỉ biển hoạt động năng động, tạo nhiều cảm xúc thu hút khách đến nhiều lần thay vì một đi không trở lại. Hơn nữa, Việt Nam cần hình thành tuyến du lịch ven biển Việt Nam nhằm tạo sản phẩm mới lạ cho du lịch. Mỗi địa phương có biển cần có những sản phẩm du lịch biển đảo riêng đặc trưng dạng như OCOP với nhiều trải nghiệm không chỉ bó hẹp ở bãi biển, càng đa dạng càng tốt, khách hàng có nhiều lựa chọn cho trải nghiệm mà du khách thích. Một số địa phương có biển cần có hạ tầng cảng thuỷ nội địa riêng cho hoạt động biển đảo địa phương, nội vùng và liên vùng, du ngoạn trên biển phải an toàn, dễ dàng hơn…

Đồng quan điểm trên, đại diện Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist, trao đổi: Việt Nam hiện chưa có cảng hành khách chuyên dụng dành cho các loại tàu vận chuyển khách du lịch. Ngoài ra, sản phẩm du lịch tàu biển còn thiếu đa dạng, ít được đổi mới. Việc đầu tư nâng cấp các tuyến, điểm tham quan cũng như xây dựng, phát triển các tuyến, điểm tham quan mới, nhằm tạo sự hấp dẫn, mới lạ, thu hút khách du lịch tàu biển tìm đến còn chậm thực hiện, ít được chú trọng. Ngoài ra, các dịch vụ, như ăn uống, mua sắm, vui chơi giải trí... cũng chưa đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách và việc tăng lệ phí tham quan… đã tác động đến việc lập trình đi Việt Nam của các hãng tàu và việc mua tour du lịch Việt Nam. Bên cạnh đó, các cơ quan hữu quan cũng cần có chính sách visa thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho du khách đến Việt Nam.

Cần thiết nên mở rộng danh sách quốc gia được miễn visa với các nước EU, Mỹ, Australia, New Zealand… vốn là các thị trường tiềm năng của du lịch Việt Nam. Tiếp tục cải tiến thủ tục nhập xuất cảnh đối với khách du lịch tàu biển theo hướng cấp visa tập thể đối với toàn bộ du khách nhằm giảm thiểu các thủ tục và tránh gây phiền hà cho khách. Đặc biệt, các địa phương cần có sự phối hợp, đánh giá những điểm đến mới, có tiềm năng phát triển du lịch để các doanh nghiệp tìm hiểu, đầu tư, khai thác và có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư cơ sở hạ tầng cảng biển, điểm tham quan… phục vụ khách du lịch. Đặc biệt là Nhà nước cần chú trọng công tác phát triển du lịch gắn liền với vấn đề bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, vệ sinh môi trường và tạo điều kiện cho việc liên kết vùng, từ đó góp phần cho việc thiết kế các chương trình du lịch biển, đảo mới, đa dạng, hấp dẫn và phù hợp với thị hiếu của khách…

Với những phân tích trên, cho thấy dù tiềm năng về du lịch biển, đảo tại Việt Nam rất phong phú nhưng vẫn "nghẽn" phát triển do thiếu cơ chế, hạ tầng chưa được đầu tư đúng mức...

M.T