Mullah Mohammad Akhund sẽ là người đứng đầu chính phủ mới trong khi người đồng sáng lập Taliban là Abdul Ghani Baradar sẽ đảm nhiệm vị trí quyền lực thứ 2 trong chính phủ.

Thủ tướng lâm thời Mullah Mohammad Akhund có tên trong danh sách đen bị trừng phạt của LHQ. Ảnh: Reuters

Taliban ngày 8-9 cuối cùng thông báo danh tính các lãnh đạo trong chính quyền mới ở Afghanistan, bước đầu tiên trong quá trình thành lập chính phủ vốn đầy gian nan của nhóm này.

Đây là động thái chính thức đánh dấu sự trở lại nắm quyền ở Afghanistan của nhóm vũ trang sau 20 năm bị phương Tây lật đổ. Tuy nhiên, không như Mỹ và các nước phương Tây mong đợi, điều đáng chú là không có sự xuất hiện của phụ nữ trong các vị trí chủ chốt và có một nhân vật đang bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) truy nã.

Nội các không có phụ nữ

Mullah Mohammad Akhund sẽ là người đứng đầu chính phủ mới trong khi người đồng sáng lập Taliban là Abdul Ghani Baradar sẽ đảm nhiệm vị trí quyền lực thứ 2 trong chính phủ.

Sarajuddin Haqqani được bổ nhiệm làm quyền Bộ trưởng Nội vụ, trong khi ông Mullah Hassan Akhund nằm trong danh sách đen của LHQ, cái tên Haqqani khét tiếng với các vụ tấn công khủng bố suốt thời gian Mỹ hiện diện ở Afghanistan và đang bị FBI truy nã.  Tuy nhiên, giới quan sát quan ngại rằng, việc bổ nhiệm nhân vật này sẽ khiến viễn cảnh Mỹ hợp tác với Taliban trở nên khó khăn hơn vì Washington nhiều lần kêu gọi Taliban cắt đứt quan hệ với chủ nghĩa khủng bố và cần có một chính phủ toàn diện, đầy đủ sắc tộc và thành phần nam nữ. Một điều đáng chú ý nữa là không có sự xuất hiện của phụ nữ nắm các vị trí chủ chốt trong nội các.

Vẫn thực hiện luật Hồi giáo Sharia

Trước đó, hôm 7-9, Thủ lĩnh tối cao bí mật của Taliban yêu cầu chính phủ mới duy trì luật Hồi giáo Sharia, thông điệp đầu tiên từ khi Taliban tái kiểm soát Afghanistan.

"Tôi đảm bảo với tất cả người dân rằng những người được bổ nhiệm trong chính phủ sẽ làm việc chăm chỉ để duy trì các quy tắc Hồi giáo và luật Sharia trong nước", thủ lĩnh tối cao Taliban Hibatullah Akhundzada, người chưa bao giờ xuất hiện trước công chúng, cho biết trong tuyên bố bằng tiếng Anh hôm 7-9. Akhundzada nói với người Afghanistan rằng, chính phủ mới sẽ đảm bảo "hòa bình, thịnh vượng và phát triển lâu dài", kêu gọi "mọi người không nên cố rời khỏi đất nước".

Hoạt động công khai của Akhundzada phần lớn chỉ giới hạn ở việc đưa ra thông điệp trong các ngày lễ Hồi giáo, nhưng Taliban đã công khai nơi ở của ông sau khi tiếp quản Afghanistan. Phát ngôn viên Taliban Zabihullah Mujahid cho biết thủ lĩnh tối cao đang ở Kandahar, thành phố lớn thứ hai Afghanistan, trong khi một phát ngôn viên khác nói ông sẽ sớm xuất hiện trước công chúng.

Mặc dù không có tên trong danh sách chính phủ mới, thủ lĩnh Taliban Hibatullah Akhundzada vẫn giữ vai trò tối cao. Thủ lĩnh bí ẩn của Taliban là người có quyền tối thượng đối với các vấn đề chính trị, tôn giáo và quân sự của tổ chức, Reuters đưa tin.

Mỹ quan ngại chính phủ mới của Taliban

Mỹ cho biết họ lo ngại sau khi Taliban công bố chính phủ toàn nam giới mới của Afghanistan với các nhân vật liên quan đến các cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ.

"Chúng tôi lưu ý danh sách được công bố chỉ có tên của các thành viên Taliban hoặc những cộng sự thân cận của họ và không có phụ nữ. Chúng tôi cũng lo ngại về các mối quan hệ cũng như hồ sơ lý lịch của một số người", một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. "Chúng tôi hiểu Taliban đã thông báo đây chỉ là nội các lâm thời. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ đánh giá Taliban qua hành động của họ, không phải lời nói", phát ngôn viên nói thêm.

Mỹ và các đồng minh đang theo sát động thái của Taliban để xem liệu họ có thiết lập một chính phủ có tính toàn diện để có thể ổn định đất nước và ngăn chặn xảy ra nội chiến hay không. Các yêu cầu khác từ phương Tây bao gồm quyền tự do đi lại cho những người muốn rời khỏi Afghanistan và quyền cho phụ nữ, nhóm từng đối mặt với luật lệ hà khắc khi Taliban nắm quyền 20 năm trước.

Vì vậy, Washington cho biết họ "không vội vàng" công nhận chính quyền Afghanistan mới dưới thời Taliban. Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết họ vẫn đang tập trung vào nỗ lực giải cứu công dân Mỹ.

KHẢ ANH