Theo Cơ quan y tế Palestine, ít nhất 112 người đã thiệt mạng và 760 người bị thương trong một vụ pháo kích vào đám đông người dân Palestine đang tập trung chờ được nhận hàng viện trợ nhân đạo tại một con đường ven biển ở phía Tây thành phố Gaza. Các nhân chứng cho biết cuộc pháo kích của quân đội Israel đã nhắm trúng đám đông. Các hãng tin Mỹ dẫn lời các nhân chứng nói rằng quân đội Israel đã nổ súng vào đám đông người Palestine đói khát, tuyệt vọng đang giành nhau các hộp bột mì và thực phẩm đóng hộp ra khỏi xe viện trợ. Theo ban quản lý bệnh viện địa phương, hầu hết vết thương của các nạn nhân đều là vết đạn. Một số nạn nhân tử vong do giẫm đạp hoặc bị xe tải cán qua. Cơ quan y tế ở Gaza coi đây là vụ "thảm sát".

Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cùng ngày 29-2 đã lên án kịch liệt vụ việc này. Người đứng đầu LHQ đánh giá sẽ cần một cuộc điều tra độc lập. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cũng cho biết đã liên lạc với chính phủ Israel và một cuộc điều tra đang được tiến hành.

Israel phủ nhận trách nhiệm

Lý giải về hành động này, Israel cho biết, quân đội đã nỗ lực nhằm giải tán đám đông ngày càng gia tăng và khi đám đông vượt tầm kiểm soát, có thể gây nguy hiểm đến binh sĩ, buộc họ đáp trả bằng hỏa lực. Tuy nhiên, Israel đã phủ nhận trách nhiệm về phần lớn trường hợp thương vong. Israel khẳng định rằng chỉ có gần 10 trường hợp tử vong do hỏa lực của Israel và các trường hợp còn lại thiệt mạng do giẫm đạp. Binh lính đã bắn cảnh cáo để xoa dịu đám đông đang tranh đồ từ đoàn xe tải viện trợ tiến vào phía Bắc Gaza sáng sớm 29-2. Người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Daniel Hagari cho biết xe tăng của Israel đã được điều động tại địa điểm để đảm bảo hành lang nhân đạo cho đoàn xe viện trợ trong khi máy bay không người lái cung cấp cho IDF hình ảnh rõ ràng từ trên cao.

Ông Hagari khẳng định IDF không tấn công trực tiếp vào đoàn xe viện trợ và khi tình hình vượt ngoài tầm kiểm soát, các xe tăng của Israel đã quyết định rút lui để tránh gây hại cho hàng nghìn người Gaza có mặt tại đó.

Nhiều nước lên án

Hội đồng bảo an Liên hợp quốc đã họp kín vào chiều 29-2 để thảo luận về vụ việc trên.

Phong trào Hamas của Palestine cho rằng vụ tấn công trên có thể dẫn đến sự đổ vỡ cuộc đàm phán hiện nay nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trả tự do cho các con tin ở Gaza. Tống thống Mỹ Joe Biden thừa nhận rằng thỏa thuận con tin có thể sẽ không diễn ra như ông đã dự đoán trước đó. Ông nói rằng hiện nay, có hai nguồn thông tin đối lập về diễn biến của vụ việc và ông vẫn chưa xác minh được nguồn thông tin chính xác. Bộ Ngoại giao Mỹ đang thúc đẩy Israel cung cấp thông tin.

Saudi Arabia, Ai Cập và Jordan cáo buộc Israel nhắm mục tiêu vào dân thường. Trong tuyên bố riêng biệt, các nước này kêu gọi tăng cường hành lang an toàn cho viện trợ nhân đạo đến Gaza. Họ cũng đề nghị cộng đồng quốc tế có hành động kiên quyết để gây áp lực buộc Israel phải tuân thủ luật pháp quốc tế và đạt được thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức. Bộ Ngoại giao Pháp cũng lên án Israel: "Việc binh lính Israel bắn vào người dân thường đang cố gắng tiếp cận thực phẩm là không thể biện minh". Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell phát biểu cho rằng cái chết của người dân thường trong vụ việc "hoàn toàn không thể chấp nhận được".

Về phần mình, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lưu ý tình hình tại Gaza rất xấu và kêu gọi lệnh ngừng bắn lập tức tại đây. Trên mạng xã hội X ngày 1-3, ông Macron viết: "Tôi bày tỏ lên án mạnh mẽ nhất đối với những vụ xả súng này và kêu gọi sự thật, công lý và tôn trọng luật pháp quốc tế". Tương tự, chính quyền Iran và Jordan cũng gửi lời chia buồn với chính quyền và người dân Palestine, đồng thời lên án vụ tấn công đẫm máu vừa xảy ra. Trong khi đó, Tổng thống Colombia Gustavo Petro quyết định đình chỉ việc mua vũ khí của Israel sau vụ việc.

AN BÌNH

Kể từ khi cuộc chiến giữa Israel với Hamas bùng nổ vào tháng 10-2023, trên 30.000 người đã thiệt mạng, đánh dấu cột mốc ảm đạm trong bối cảnh chiến sự chưa hề có dấu hiệu lắng dịu. Trong khi đó, Israel ước tính khoảng 10.000 thành viên của lực lượng Hamas đã thiệt mạng kể từ khi xung đột bùng nổ. Trên 1.200 người ở Israel đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Hamas vào ngày hôm đó và hơn 250 người bị bắt làm con tin ở Gaza. Gần 5 tháng trôi qua, Israel cho biết hơn 100 con tin vẫn bị giam giữ. Israel cam kết thúc đẩy các mục tiêu thả tự do cho những con tin đó và "tiêu diệt hoàn toàn" Hamas, bất chấp áp lực quốc tế nhằm giảm cường độ chiến dịch của họ. Israel mới đây cảnh báo sẽ mở rộng hoạt động quân sự ở Rafah nếu các con tin không được trao trả trong tháng Ramadan, dự kiến bắt đầu vào ngày 10 hoặc 11-3.