Ngày 14-12, tại thành phố Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên), Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả một năm thực hiện Phong trào chống rác thải nhựa.

Thông điệp phòng chống rác thải nhựa đang lan tỏa rộng khắp.

Để giảm thiểu, chống ô nhiễm do rác thải nhựa ở Việt Nam, tháng 6-2019 Thủ tướng Chính phủ đã phát động phong trào nói không với rác thải nhựa trên phạm vi toàn quốc. Tất cả các bộ, ngành, địa phương đã xây dựng kế hoạch, hành động giảm thiểu rác thải nhựa, đặc biệt là sản phẩm nhựa dùng một lần và chất hữu cơ khó phân hủy.

Theo Trung tâm Truyền thông và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), sau một năm thực hiện phong trào hạn chế rác thải nhựa, nhận thức của người dân, cộng đồng và doanh nghiệp đã được nâng cao hơn rất nhiều, bước đầu đã có giải pháp, sản phẩm thay thế cho túi ni-lông khó phân hủy và nhựa sử dụng một lần. Kết quả, nước ta đã thành lập được Liên minh tái chế bao bì Việt Nam với mục tiêu chung là đẩy mạnh thu gom tái chế bao bì nhằm cải thiện môi trường; Liên minh không rác Việt Nam (VZWA) với các tổ chức xã hội cá nhân cam kết thực hiện và lan tỏa lối sống không rác thải.

Các doanh nghiệp đã hưởng ứng chống rác thải nhựa bằng những hành động cụ thể như: Hãng Hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đã không sử dụng bao         ni-lông đựng chăn mà thay bằng bao giấy; các hãng sản xuất đồ uống: La vie, Pepsi, Coca-Cola, Aquafina đã bỏ màng nhựa trên hàng tỷ nắp chai nhựa, từ đó giảm thiểu được hàng tấn ni-lông ra môi trường. Người tiêu dùng dần thay thế túi ni-lông bằng gói hàng bằng lá chuối, lá sen trong sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, cấp ủy chính quyền địa phương đã vào cuộc quyết liệt, ban hành nhiều kế hoạch phòng chống rác thải nhựa triển khai đến cấp cơ sở, góp phần chung tay giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, chuyển biến trong nhận thức, hành động trong công tác phòng chống rác thải nhựa tại nước ta vẫn còn chậm. Việc thu gom phân loại rác thải nhựa từ đầu nguồn còn gặp nhiều khó khăn do quy trình thu gom chất thải trải qua nhiều công đoạn. Công tác tuyên truyền, hướng dẫn mới chỉ tập trung vào hạn chế sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa sử dụng một lần, chưa có giải pháp trong việc hạn chế, hỗ trợ chuyển đổi sản xuất, sử dụng các sản phẩm thay thế.

Theo ông Vũ Minh Lý, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), để phong trào chống rác thải nhựa đi vào hiệu quả, thiết thực cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp phát triển sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, tăng thuế đối với các doanh nghiệp sản xuất túi ni-lông và đồ nhựa dùng một lần; đầu tư phát triển công nghệ tái chế, xử lý rác thải nhựa độc hại từ hoạt động sản xuất và tiêu dùng.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Tài, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan, đơn vị, chính quyền địa phương, cộng đồng trong việc chung tay giảm thiểu rác thải nhựa, ô nhiễm môi trường. Theo ông Nguyễn Văn Tài, để phong trào chống rác thải nhựa trong thời gian tới đạt hiệu quả, cần tập trung nguồn lực, lực lượng, đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức của cả cộng đồng trong chống rác thải nhựa. Giải pháp đột phá vẫn là thay đổi nhận thức, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa một lần trong sinh hoạt của người dân; thay đổi hành vi sản xuất kinh doanh sản phẩm nhựa, xả thải gây ô nhiễm môi trường.

"Rác thải có thể tái chế, sử dụng mang lại hiệu quả kinh tế. Do vậy, thu gom, phân loại tái sử dụng rác thải cũng sẽ là giải pháp trọng tâm được Bộ Tài nguyên và Môi trường, các đơn vị, tổ chức thực hiện trong thời gian tới; khuyến khích, vận động các cơ quan, đơn vị, địa phương, tổ chức thu gom, phân loại, tái chế rác thải để vừa giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường, vừa phục vụ hiệu quả sản xuất kinh doanh của các đơn vị khác", ông Nguyễn Văn Tài cho biết thêm.

Phạm Cường