Đồng bào Bh'noong chiếm trên 60% dân số của H. Phước Sơn (Quảng Nam), sống tập trung ở Phước Mỹ, Phước Hiệp, Phước Năng, Phước Xuân... Người Bh'noong có nhiều phong tục tập quán độc đáo. Trong đó, lễ hội Tết mùa (Cha piếc) luôn mang một ý nghĩa rất linh thiêng, dâng tạ thần linh vì một mùa rẫy bội thu, cầu mong mưa thuận gió hòa, bản làng bình yên, dân làng khỏe mạnh và con cháu thành đạt. Tết mùa của người Bh'noong thường tổ chức vào cuối tháng 9 đến đầu tháng 11 âm lịch hằng năm. Khi ấy, lúa trên rẫy đã thu hoạch xong được đưa về cất giữa trong nhà kho, đàn ông thanh niên trong làng lên rừng tìm con chim, con chuột, xuống sông suối bắt con cá; phụ nữ thì chọn những củ sắn ngon nhất để chưng cất rượu cần, chọn nếp, gạo baton loại ngon nhất để chuẩn bị gói bánh ốc. Tùy theo hoàn cảnh, các nhà trong thôn chuẩn bị 2 lon gạo ngon nhất cùng các sản vật tự nhiên trong rừng hay trong vườn rẫy để mang đến chung tay với gia đình người được chọn trong làng làm chủ cúng Tết. Công việc chuẩn bị xong, già làng đánh trống chiêng báo cho thần linh, cho bạn bè, bà con rằng làng đã bước vào mùa ăn Tết mùa...

Lễ hội Tết mùa tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú H. Phước Sơn.

Nhằm góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Bh'noong, nhiều năm qua, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú H. Phước Sơn tổ chức tái hiện "Tết mùa" trong nhà trường. Đây là năm thứ 7 liên tiếp trường tổ chức lễ tết này, nhằm giáo dục các em học sinh về bản sắc văn hóa của dân tộc, từ đó bảo tồn và phát huy nét văn hóa đặc trưng ở địa phương. Tết mùa được tổ chức trong trường học thật sự là ngày hội lớn của thầy và trò của trường với nhiều hoạt động phong phú và hấp dẫn như: múa cồng chiêng, thi gói bánh ốc, nướng cơm lam, các trò chơi dân gian, văn hóa ẩm thực.

Lễ hội Tết mùa được tổ chức không chỉ gần gũi với phong tục tập quán lễ Tết của đồng bào Bh'noong mà còn có nhiều hoạt động văn hóa - thể thao hấp dẫn nên học sinh trong trường rất phấn khích, tham gia sôi nổi, góp thêm cho lễ hội những sắc màu văn hóa truyền thống đậm chất dân tộc. Cô giáo Phạm Thị Thứ - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú H. Phước Sơn cho biết, lễ hội tết mùa được thể hiện khá đầy đủ các nghi lễ ăn tết mùa của bà con dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện, tạo không khí thân thiện, gần gũi như ở địa phương của các em, góp phần giáo dục, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc. "Trong quá trình tổ chức các hoạt động Tết mùa, nhà trường thay đổi theo từng chủ đề như đánh cồng chiêng, ẩm thực hay sưu tầm các hiện vật văn hóa nên tạo sự thích thú cho các em học sinh. Qua tổ chức lễ hội, chúng tôi thấy các em rất có ý thức trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình".

THẠCH HÀ