(Cadn.com.vn) - Từ một nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, Thái Lan đang khốn đốn vì chính sách lúa gạo của Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra.

Chính phủ đưa ra “chương trình lúa gạo”, trong đó hứa hẹn mua gạo của nông dân với giá 15.000 baht (488 USD) mỗi tấn, cao hơn rất nhiều so với giá bán trước đây. “Nếu chương trình này thành công, nông dân nghèo sẽ thu được nhiều lợi nhuận, điều này sẽ rất tốt cho người dân Thái”. Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Thái Lan, tiến sĩ Vitthaya Inala cho rằng, chính sách này đã thất bại.

Tuần trước, Ủy ban Thượng viện về Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, trong đó Tiến sĩ Vitthaya là Phó Chủ tịch, đưa ra báo cáo trong đó cáo buộc tình trạng tham nhũng tràn lan và nợ đang ngày một tăng lên do gạo không thể bán được. Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Thái Lan cũng chỉ trích kế hoạch này. Các học giả, nhà kinh tế và thậm chí cả Cục Nông nghiệp Mỹ cảnh báo tác động của chính sách này đối với giá gạo thế giới. Thậm chí, vào cuối tháng này, đảng Peau Thai của Thủ tướng Yingluck phải đối mặt với cuộc điều trần 2 ngày từ đảng đối lập và Thượng viện để trả lời cùng một câu hỏi: chính sách này đã sai như thế nào?

Về lý thuyết, đây có vẻ là một chính sách hoàn hảo. Nếu chính phủ mua lúa gạo của nông dân cao hơn giá thị trường, nông dân sẽ được lợi, nhưng giá gạo Thái Lan – nổi tiếng với chất lượng cao - trên thị trường thế giới cũng sẽ trở nên quá đắt đỏ. Nhưng nếu chính phủ nỗ lực bán gạo cho nước ngoài với giá chỉ bằng khoản tiền chi phí, khoản tiền bù lỗ sẽ ngày càng tăng lên. Báo cáo gần đây của Thượng viện cho biết, nợ công Thái Lan hiện ở mức 42,4% GDP vào cuối tháng 4, và sẽ tăng lên trung bình 4% mỗi năm nếu kế hoạch này tiếp tục được thực hiện. Thủ tướng Yingluck cũng đã thừa nhận điều này.

Trong khi số gạo cần thiết để tài trợ cho chính sách này vẫn còn quá nhiều trong kho với chất lượng đang ngày một xấu đi, Thái Lan lại sắp thu hoạch vụ lúa thứ hai và đang chịu áp lực rất lớn về kho dự trữ. Ước tính khoảng 14 triệu tấn gạo đang được cất giữ trong các kho trên khắp Thái Lan, một kỷ lục mới, và quá nhiều so với lượng gạo nước này có thể bán ra trong một năm, dù mục tiêu đầy tham vọng của chính phủ là xuất khẩu 8,5 triệu tấn gạo trong năm 2013.

An Bình (Theo The Diplomat)