(Cadn.com.vn) - Ngày 10-6, các đại biểu (ĐB) thảo luận tại tổ về dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi). Qua thảo luận, nhiều ý kiến đánh giá cao việc lấy ý kiến nhân dân về dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi) đã được tiến hành khẩn trương, nghiêm túc theo đúng yêu cầu về nội dung và tiến độ nêu trong Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Kế hoạch của Chính phủ.

Các ý kiến cho rằng Bộ luật Dân sự giữ một vị trí quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam, vì vậy việc sửa đổi, bổ sung hay bãi bỏ bất cứ một quy định nào cũng cần phải được cân nhắc thận trọng, nghiên cứu đầy đủ, kỹ lưỡng, đánh giá tác động xã hội đầy đủ, toàn diện; đồng thời cần giải trình rõ và thuyết phục hơn nữa lý do của việc sửa đổi, bổ sung đối với từng điều, khoản đó.

Các đại biểu Đà Nẵng thảo luận tại tổ.

Nghiên cứu thêm về chuyển đổi giới tính

Thảo luận về khoản 2 Điều 36 quy định về việc chuyển đổi giới tính theo hướng: “Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính. Trường hợp cá nhân đã chuyển đổi giới tính thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và có các quyền nhân thân khác theo quy định tại khoản 1 Điều này”, nhiều ý kiến tán thành với quan điểm nội dung này cần được cơ quan thẩm tra dự án bộ luật là Ủy ban Pháp luật nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng.

Dự thảo Bộ luật một mặt quy định Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính, nhưng mặt khác lại quy định quyền của người đã chuyển đổi giới tính được yêu cầu cơ quan nhà nước thay đổi hộ tịch và có các quyền nhân thân khác có liên quan. Như vậy, nếu việc chuyển đổi giới tính đã được thực hiện thì các hệ quả phát sinh lại được pháp luật tôn trọng và bảo hộ.

Đây là vấn đề nhạy cảm trong xã hội, nếu đã không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính thì cũng không cho phép được thay đổi hộ tịch và các quyền nhân thân khác theo giới tính mới. Các ý kiến đề nghị nội dung này cần được nghiên cứu, giải trình rõ hơn.

Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ VN Trần Thanh Hải, cho rằng: “Nếu luật đã không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính thì cũng không cho phép được thay đổi hộ tịch và các quyền nhân thân khác theo giới tính mới. Còn nếu thừa nhận thì cần có sự chuẩn bị để thực hiện”.

Làm rõ quy định họ tên không quá 25 chữ

Thảo luận về đoạn thứ 2 khoản 3 Điều 26: “Tên của công dân Việt Nam và người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc khác của Việt Nam; không đặt tên bằng số, bằng một ký tự mà không phải là chữ. Họ, tên của một người không được vượt quá hai mươi lăm chữ cái”, nhiều ý kiến không tán thành với quy định này trong dự thảo, cho rằng quy định hạn chế về cách đặt tên, độ dài của tên là không cần thiết. Theo đại biểu Lê Thị Nga, Ban soạn thảo cần đưa ra lý lẽ thuyết phục để lý giải vì sao lại “ Họ, tên của một người không được vượt quá hai mươi lăm chữ cái”.

Việc đặt tên bằng số, bằng một ký tự hay quá dài cũng không ảnh hưởng tới quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng. Các ý kiến đề nghị Ban soạn thảo làm rõ những nội dung này để bảo đảm thể chế hóa quy định của Hiến pháp về tôn trọng quyền con người, quyền công dân.

Thông qua Nghị quyết về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2013 Buổi chiều, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2013; nghe Tờ trình dự án Luật Khí tượng thủy văn và thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kế toán. Với 384 đại biểu tán thành (tỷ lệ 77,58%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2013. Nghị quyết phê chuẩn tổng số thu cân đối ngân sách Nhà nước năm 2013 là 1.084.064 tỷ đồng. Tổng số chi cân đối ngân sách Nhà nước là 1.277.710 tỷ đồng. Bội chi ngân sách Nhà nước là 236.769 tỷ đồng, bằng 6,6% tổng sản phẩm trong nước (GDP), không bao gồm số kết dư ngân sách địa phương. Nguồn bù đắp bội chi ngân sách Nhà nước: vay trong nước 180.347 tỷ đồng, vay ngoài nước 56.422 tỷ đồng. Nghị quyết giao Chính phủ chỉ đạo các cơ quan Trung ương, địa phương và đơn vị kịp thời khắc phục những hạn chế được nêu, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm, kịp thời các tổ chức, cá nhân vi phạm trong việc quản lý, điều hành ngân sách Nhà nước và báo cáo kết quả với Quốc hội khi trình Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2014. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban khác của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn giám sát việc thực hiện Nghị quyết.

Tòa án giải quyết tất cả tranh chấp dân sự

Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa thống nhất quy định tại khoản 2 Điều 14 dự thảo luật, Tòa án không được từ chối giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng. Vì pháp luật là sản phẩm của xã hội, là công cụ để quản lý xã hội và pháp luật không bao giờ là đầy đủ, không bao giờ điều chỉnh hết tất cả các quan hệ xã hội phát sinh. Nếu vì pháp luật chưa quy định mà Tòa án từ chối giải quyết các tranh chấp dân sự, lúc đó các quan hệ xã hội phát sinh sẽ không được điều chỉnh bằng pháp luật, không được quản lý bằng pháp luật.

Hậu quả của việc này chính là việc các bên tham gia trong giao dịch có tranh chấp đó sẽ hành xử không theo pháp luật, lúc đó hậu quả của tranh chấp có thể trở nên nghiêm trọng hơn nhiều. ĐB nhận định đây là quy định có tính chất đột phá về cải cách tư pháp trong giai đoạn mới của đất nước, qua đó góp phần bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân, quyền dân sự của người dân theo quy định tại khoản 3 Điều 102 Hiến pháp mới. Đồng thời, bảo đảm ổn định trật tự xã hội trong trường hợp tranh chấp xảy ra mà chưa có pháp luật điều chỉnh.

Cân nhắc quy định về bảo vệ người thứ ba ngay tình

ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đề nghị cần sửa đổi Điều 5 về áp dụng tập quán theo hướng, tập quán phải được các bên tranh chấp hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thừa nhận thì mới đảm bảo chặt chẽ, khả thi. ĐB đề nghị cần cân nhắc quy định về bảo vệ người thứ ba ngay tình trong trường hợp giao dịch dân sự bị vô hiệu tại Điều 133, vì hiện nay việc đăng ký tài sản, bán đấu giá tài sản còn nhiều hạn chế, bất cập, xâm phạm quyền của chủ sở hữu tài sản ban đầu. Do đó, ĐB đề nghị cần thiết kế lại quy định này theo hướng, người bán đấu giá và người đăng ký tài sản phải bồi thường thiệt hại trong trường hợp vi phạm quyền của chủ sở hữu ban đầu.

Về Điều 192, theo ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy, luật quy định người nào cho rằng người chiếm hữu tài sản không ngay tình phải chứng minh là không hợp lý, vì quy định như vậy thì trường hợp chiếm hữu tài sản bất hợp pháp, không ngay tình cũng được pháp luật bảo vệ là không đúng. Do đó, ĐB đề nghị luật cần sửa đổi lại theo hướng, quy định trách nhiệm chứng minh thuộc về người đang chiếm hữu tài sản.

Lê Hoàng Sa – Hữu Hoa