Hiện nay Tây Nguyên đang bước vào mùa mưa và cũng là mùa cây sầu riêng cho quả. Điều đáng chú ý đó là vườn sầu riêng của nông dân nơi đây có hiện tượng rụng quả hàng loạt khiến người trồng không khỏi lo lắng về năng suất, sản lượng.

Cây sầu riêng chỉ còn trơ... cuống quả!

Ở Tây Nguyên cây sầu riêng được đánh giá là một trong những loại cây trồng cho thu nhập kinh tế cao, diện tích loại cây này tăng lên đáng kể. Hiện tỉnh Đắk Lắk có khoảng gần 3.000 ha sầu riêng quy đổi, tập trung chủ yếu tại các huyện Krông Păc, TP Buôn Ma Thuột, Cư M'gar, Ea Kar, Krông Buk, Cư Kuin... Tại tỉnh Đăk Nông, diện tích sầu riêng có khoảng hơn 1.000 ha, trong đó, sầu riêng trồng tại Đắk Mil có diện tích và năng suất vượt trội so với các địa phương khác trên địa bàn tỉnh bởi thơm ngon, cơm vàng, hạt lép. Riêng tỉnh Lâm Đồng cũng có hàng ngàn ha sầu riêng, trong đó H. Đạ Huoai được coi là huyện nhiều cây sầu riêng của tỉnh.

Điều đáng lưu ý đó là hiện nay nhiều vườn sầu riêng của bà con nông dân ở Tây Nguyên có hiện tượng bị rụng quả non hàng loạt mà chưa hiểu nguyên nhân, điều này khiến cho người dân lo lắng về năng suất và sản lượng, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu nhập từ cây trồng này. Chỉ chúng tôi nhìn vào gốc sầu riêng, chị Lê Thị Hồng, xã Hòa Đông, H. Krông Pắc (Đắk Lắk) chia sẻ: "Mấy hôm nay chiều nào cũng mưa, sau những cơn mưa vườn sầu riêng của gia đình tôi bị rụng quả non hàng loạt. Nếu cứ rụng như thế này thì năm tới chẳng thu được bao nhiêu cả".

Cũng như chị Hồng, chị Đỗ Thị Quyên, xã Ea Bar, H. Buôn Đôn (Đắk Lắk) cũng lo lắng: "Nhà tôi có khoảng 70 cây sầu riêng đang ra quả, thời điểm hiện tại quả to bằng quả vải rồi. Tuy nhiên, mấy ngày gần đây cứ sau mỗi cơn mưa là những chùm quả sầu riêng non lại rụng hàng loạt khiến gia đình sốt ruột lo lắng vô cùng. Riêng trận mưa gần đây đã rụng đi gần 50% lượng quả. Nếu tiếp tục như thế này thì đến khi thu hoạch chẳng còn bao nhiêu quả nữa".

Sau mỗi cơn mưa, vườn sầu riêng của nông dân ở Tây Nguyên bị rụng quả non hàng loạt.

Theo một số chuyên gia nông nghiệp cho biết, quả sầu riêng non  bị rụng hàng loạt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó có thể là do thời tiết biến đổi thất thường nắng hạn gay gắt kéo dài, nhất là nhiều diện tích trồng sầu riêng không đủ nước để tưới đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Sầu riêng ra quả khi trời nắng hạn, đến khi gai trên trái chưa bung nở mà gặp mưa thì bị "sốc", khiến trái non rụng hàng loạt.

Hơn nữa, ở Tây Nguyên cây sầu riêng được bà con nông dân chủ yếu là xen canh trong các vườn cà-phê, hồ tiêu... Cây sầu riêng không được áp dụng đồng loạt  trong việc thực hiện quy trình chăm sóc kỹ thuật theo đúng cách, nhiều khi chịu ảnh hưởng, tác động của việc chăm bón cà-phê, hồ tiêu dễ  bị rụng quả. Đặc biệt là việc bón phân cho cà-phê, hồ tiêu... cây sầu riêng trồng xen hút các chất dinh dưỡng từ việc bón phân bón này, trong đó có một số loại phân bón không thích hợp để bón cho cây sầu riêng nên dẫn đến bị rụng quả non hàng loạt.

Ngoài ra, vào thời kỳ cây sầu riêng ra hoa tạo quả là thời kỳ các bệnh gây ra từ các loại nấm như bệnh thán thư, bệnh nấm hồng tấn công cũng khiến trái sầu riêng non bị rụng. Những bệnh này thường xuất hiện trên quy mô nhỏ, nhưng nếu không phát hiện sớm và khống chế kịp thời bệnh sẽ bùng phát thành diện rộng và khó lường hơn.

Theo định hướng của ngành nông nghiệp các tỉnh Tây Nguyên, trước tình trạng trên, bà con nông dân cần mua các dòng phân bón vi lượng phun cho cây sầu riêng đầy đủ để cho cây sinh trưởng phát triển, dai chùm quả đỡ bị rụng trái. Cắt tỉa những cành sát mặt đất cho thông thoáng để tránh sâu bệnh gây hại. Mưa nhiều cần phải làm rãnh thoát nước để không bị ảnh hưởng đến bộ rễ của cây. Tùy theo cây lớn hoặc bé mà cắt tỉa bớt lượng quả cho thích hợp để bảo đảm lượng chất dinh dưỡng nuôi quả.

Hiện tại, ở Tây Nguyên cây sầu riêng đang dần trở thành cây chủ lực kinh tế tại khu vực, bởi nó đang mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân.  Tuy nhiên, cây sầu riêng được đánh giá là loại cây khó tính, dễ sâu bệnh đòi hỏi người trồng phải nắm vững kỹ thuật và đầu tư nhiều vào khâu chăm sóc, phòng bệnh. Trong khi đó các loại cây chủ lực như cà-phê, hồ tiêu, cao su... nơi đây gần như "lép vế", người nông dân đã lựa chọn cây sầu riêng để trồng. Trong khi đó người dân chưa hiểu rõ đặc tính, kỹ thuật chăm sóc dễ dẫn đến tình trạng thua lỗ.

TRÍ TÍN