Mới đây, UBND TP Cần Thơ ra quyết định xử phạt hành chính ông Nguyễn Cà Rê, một người dân ở P. Hòa An, Q. Ninh Kiều với số tiền 90 triệu đồng về hành vi "Mua bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ".

Cơ quan chức năng TP Cần Thơ khẳng định, việc xử phạt nói trên được quy định tại Điểm a, Khoản 3 Điều 24 Nghị định số 96/2014/NĐ-CP. Ngoài việc xử phạt trên, tiệm vàng Th.L, nơi thu đổi ngoại tệ cho rằng ông Rê cũng bị xử phạt hành chính tổng cộng 295 triệu đồng vì có nhiều vi phạm trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, kinh doanh mua bán hàng hóa...

Sốc, quá bất ngờ, không tưởng tượng nổi, hay quá cứng nhắc... là cảm nhận của rất nhiều người dân khi được hỏi về thông tin này. Đa số đều cho rằng, từ trước tới nay, chuyện đổi ngoại tệ thành tiền Việt Nam đồng (VND) tại các tiệm vàng là bình thường và diễn ra như cơm bữa. Hầu hết đều không biết, không để ý, thậm chí không ngờ hành vi này lại vi phạm pháp luật!

Trở lại vụ việc nói trên, có thể thấy về mặt pháp lý, việc UBND TP Cần Thơ căn cứ Nghị định 96/2014 để xử phạt vi phạm hành chính 90 triệu đồng đối với ông Rê về hành vi “đổi ngoại tệ tại nơi không được phép thu đổi” là không sai. Tuy nhiên, với mức xử phạt lên tới 90 triệu đồng cho hành vi đổi 100 USD, nhiều người đặt câu hỏi liệu việc áp dụng pháp luật trong trường hợp này có quá cứng nhắc, thiếu nhân văn, thiếu tính giáo dục hay không? Và quy định của pháp luật đối với việc thu đổi ngoại tệ liệu đã sát với thực tế? Thực tế qua vụ việc trên cho thấy, quy định pháp luật về việc xử phạt liên quan đến việc thu đổi ngoại tệ vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Bởi vấn đề là cần kiểm soát tổ chức, cơ sở kinh doanh, chứ không phải là cá nhân có nhu cầu nhỏ lẻ. Trong giao dịch hằng ngày, có nhiều trường hợp như lì xì, tặng cho nhau với lượng nhỏ USD, nếu họ có nhu cầu mua bán, thu đổi, trong khi không nắm rõ các quy định thì việc áp dụng hình thức xử lý này cho thấy không ổn về thực tiễn. Ngoài ra, nếu cá nhân đi đến ngân hàng để đổi ngoại tệ đi chăng nữa thì có ai đó yêu cầu ngân hàng xuất trình giấy phép về việc được đổi ngoại tệ hay không? Tóm lại, Nghị định 96/2014 cần phải nghiêm túc đánh giá giữa quy định với thực tiễn cuộc sống.

Liên quan đến hành vi của ông Nguyễn Cà Rê, một người dân nghèo có được 100 USD người thân cho, sau đó mang đi đổi tại nơi không được phép thu đổi, có lẽ chỉ nên nhắc nhở, tuyên truyền giáo dục để không tái phạm, hoặc phạt ở mức “răn đe” là đủ. Còn với các tổ chức kinh doanh không được phép thu đổi ngoại tệ, thiết nghĩ không những phải từ bỏ hành vi này mà họ còn phải tích cực tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân khi người đến cơ sở của mình liên hệ mua bán ngoại tệ, bởi họ thừa hiểu với mức xử phạt theo quy định của pháp luật thì hình thức “kinh doanh” này chỉ có thể “ăn cám trả vàng” mà thôi!

DOÃN HÙNG