(Cadn.com.vn) - "Sự hoảng loạn bắt đầu, tất cả mọi người nhảy ra khỏi rãnh và bỏ chạy khi bị xe tăng đuổi theo, nhả đạn về phía trước", binh sĩ Đức Wilhelm Speck, của Trung Đoàn Dự trữ 84, nhớ lại. Không ai quên được kỷ niệm lần đầu tiên họ đối mặt với một chiếc xe tăng.

Đây là một vũ khí không có tiền lệ, tiếp tục chiếm ưu thế trên chiến trường trong thế kỷ XX. Và nó là "con đẻ" của 2 người đàn ông, trong vòng hơn 2 tháng, làm việc trong một phòng khách sạn nhỏ ở Lincoln (Anh) trong Thế chiến I.

Khoa học viễn tưởng ?

David Willey, người phụ trách tại Bảo tàng xe tăng Bovington kể lại: "Khoảng năm 1915, quân đội Anh gặp trở ngại lớn. Chiến trường trở thành một trong những chiến hào phòng thủ được bảo vệ bởi dây thép gai và súng máy. Làm thế nào để đi qua? Làm thế nào để phá vỡ các chiến hào Đức? luôn là một vấn đề không thể giải quyết đối với quân đội Anh.

Nhiều ý tưởng lập dị được đưa ra. Xe bọc thép được đưa vào sử dụng trong vài năm trước đó, nhưng bánh xe gần như bất lực khi đối mặt với các đường rãnh, chiến hào. Ý tưởng chế tạo cỗ máy chiến tranh khổng lồ bọc thép được xem là khoa học viễn tưởng. Winston Churchill, người đứng đầu lực lượng Hải quân Anh lúc đó, nghe các ý tưởng táo bạo và ra lệnh cho cấp dưới hành động. Vào tháng 2-1915, một ủy ban được thành lập bắt đầu kiểm tra những ý tưởng. Và nơi được chọn để kiểm tra là Cty William Foster và Co Ltd, ở Lincoln, một Cty chuyên sản xuất máy tuốt.

Sử gia Richard Pullen cho biết, đây là một ý tưởng sáng suốt. "Cty rất có kinh nghiệm. Lincoln cũng là một nơi yên tĩnh, tránh khỏi những con mắt tò mò". Công việc cần nhiều kinh nghiệm kỹ thuật hơn, và hai người đàn ông đặc biệt được chọn để thực hiện sứ mệnh to lớn này là William Tritton và Trung úy Walter Wilson. "Tritton là một kỹ sư xuất sắc. Và ông là nhà lãnh đạo tuyệt vời. Walter Wilson cũng là kỹ sư giỏi, thiên tài về hộp số, và họ phối hợp ăn ý với nhau", ông Pullen nói.

Ngày 22-7-1915, họ bắt đầu thiết kế một cỗ máy có thể vượt qua một rãnh rộng 1,2m. Để tránh xa sự ồn ào và mất tập trung của nhà máy Foster, cả hai chuyển đến làm việc tại khách sạn White Hart ở Lincoln. Họ biết, họ phải nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ. Mọi người đều lo lắng, người Đức sẽ chế tạo ra loại máy móc tương tự và có thể thay đổi toàn bộ cục diện cuộc chiến.

Thất bại

Một thiết kế đầu tiên, giống một container bọc thép trên đường ray kéo Mỹ có tên gọi Little Willie, được đưa vào thử nghiệm vào ngày 19-9 nhưng thất bại.

Little Willie không thể vượt qua rãnh sâu, bánh xe bị cong và xe bị tắt máy. Các quan chức London đề nghị mời thêm những kỹ sư giỏi khắc phục vấn đề. Tuy nhiên, Tritton cho rằng, điều này sẽ làm lộ bí mật.

May mắn, Tritton sớm phát hiện ra vấn đề và bắt tay thiết kế lại từ đầu. Bánh xe lớn hơn được thiết kế bám vào khung xe. Được trang bị hệ thống mới, Little Willie có thể vượt qua khoảng cách 1,2m, song một lần nữa lại gặp phải thách thức.

Quân đội Anh hiện giờ phải đối mặt với các chiến hào rộng đến 2,4m. Tuy nhiên, Wilson có câu trả lời sẵn sàng. Thay vì được giấu ở dưới cùng của cỗ máy, các bánh xe sẽ được đặt bên ngoài, quay vòng dọc theo chiều dài 7,75m và tiến về phía trước. "Chiếc hộp rung rinh" hình thoi nổi tiếng ra đời với tên gọi mới "Mother and Big Willie", nặng tới 28 tấn.

Chiếc xe tăng đầu tiên được quân đội Anh đưa vào thử nghiệm. Ảnh: BBC

Bước đột phá

Để nhanh chóng hoàn thành dự án, thiết kế được phê duyệt vào cuối tháng 9, và một sản phẩm mẫu sẵn sàng vào tháng 12.

Sau khi thực hiện các bài kiểm tra ở Lincoln, loại xe này được đưa đến Hatfield tại Hertfordshire, được chạy trên một chiến trường giả trước sự chứng kiến của các chính trị gia cao cấp và binh sĩ. Với tên gọi mới là Tank (Xe tăng - một thuật ngữ lấy cảm hứng từ hình dạng hình hộp của nó), chiếc xe gầm lên, băng qua chiến hào, vượt qua một đầm lầy và nghiền nát hàng rào dây thép. Mọi người chờ đợi phán quyết chính thức.

Một quan chức gọi nó là "ốc sên" và cho rằng nó quá nặng đối với các cầu ở Pháp. Lord Kitchener, Bộ trưởng Bộ chiến tranh, cảm thấy đó là "một món đồ chơi" và "không có giá trị quân sự". Tuy nhiên, tướng Butler, đại diện cho Tổng tư lệnh Douglas Haig và là người có ý kiến quan trọng nhất đã nói: "Làm thế nào để chúng ta sớm có chúng?".

Ông Willey cho biết, tác động quân sự trực tiếp của xe tăng có thể vẫn là một điều gây tranh cãi nhưng không thể phủ nhận tác động của nó đối với phe Đức. Chiếc xe mới này khiến kẻ địch hoang mang, sợ hãi và lo lắng. Xe tăng trở thành những ngôi sao trên chiến trường.

An Bình

(Theo BBC)