(Cadn.com.vn) - Dòng viện trợ từ Mỹ và NATO bị nghẽn khiến Afghanistan đang gặp nhiều khó khăn. Các nhà tổ chức bầu cử Tổng thống Afghanistan năm 2014 cho biết, tình hình an ninh không ổn định, quản lý yếu kém và thiếu tiền khiến cuộc bầu cử có nguy cơ không minh bạch. Một cuộc bầu cử nhiều thiếu sót sẽ làm suy yếu các nỗ lực của Washington và các đồng minh trong việc thúc đẩy nền dân chủ ở Afghanistan trước khi quân đội nước ngoài rút khỏi nước này vào cuối năm 2014.

Các quốc gia phương Tây đã chi hàng trăm tỷ USD cho cuộc chiến chống lại sự nổi dậy của Taliban ở Afghanistan nhưng họ đã thất bại.

Giờ đây, họ chỉ ủng hộ rất ít tiền mặt cho quỹ của LHQ, quản lý chi phí cho cuộc bầu cử sắp tới. Số tiền này ít hơn rất nhiều so với cuộc bầu cử hồi năm 2009. Theo ông Yousof Nooristani, Giám đốc truyền thông IEC, việc giảm ngân sách một phần do một số trang thiết bị được mua trong lần bầu cử trước được tái sử dụng và cũng cần ít cố vấn nước ngoài hơn. "Cuộc bầu cử lần này sẽ hạn chế số lượng người nước ngoài, tất cả mọi thứ sẽ do người Afghanistan thực hiện", ông Nooristani nói, cho biết thêm, số lượng sẽ giảm từ 160 người ở lần bầu cử trước xuống còn 60 người.

Những dấu hiệu xấu

Tuy nhiên, trên thực tế, có những dấu hiệu xấu ảnh hưởng đến cuộc bầu cử.

Tình trạng tham nhũng trong đội ngũ nhân viên bầu cử, và thậm chí có cả những người không dám ngăn chặn gian lận do lo sợ gặp nguy hiểm. Vai trò quan trọng của IEC vẫn còn bỏ trống dù chỉ 5 tháng nữa là diễn ra bầu cử. Ngoài ra, còn có sự thiếu hụt trầm trọng nhân viên nữ phục vụ tại các điểm bỏ phiếu dành cho nữ giới, nguyên nhân có thể khiến phụ nữ không muốn tham gia bỏ phiếu và khiến các điểm bỏ phiếu này rất dễ bị gian lận.

Hơn 1/3 trong số 34 tỉnh của Afghanistan có thể rất nguy hiểm và một số điểm bỏ phiếu có thể sẽ không được mở cửa. "Trong cuộc bầu cử tổng thống lần trước... các nhà quan sát không thể giám sát hơn 30% các điểm bỏ phiếu vì lý do an ninh", Zakria Barekzai, cựu nhân viên IEC cho biết. Nguyên nhân ảnh hưởng uy tín bầu cử đó là, có 19 triệu thẻ cử tri đang lưu thông, nhưng chỉ có 13 triệu cử tri đủ điều kiện bỏ phiếu. Số thẻ còn lại chỉ là "ảo". IEC yêu cầu một hệ thống thẻ cử tri mới để giải quyết vấn đề này nhưng không được đáp ứng.

Các nhà tài trợ phương Tây nói rằng, họ không thể nâng mức cam kết tài chính, trong khi Phái đoàn hỗ trợ LHQ tại Afghanistan (UNAMA) cho biết, ngân sách cho cuộc bầu cử được thỏa thuận giữa Afghanistan và các nhà tài trợ. Ủy ban Khiếu nại bầu cử độc lập (IECC), chịu trách nhiệm điều tra các khiếu nại về gian lận cho biết, nhân viên của họ vẫn chưa được trả lương kể từ tháng trước.

Một phụ nữ Afghanistan đến đăng ký thẻ cử tri ở Kabul để chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới. Ảnh: Reuters

Tài trợ giảm sút

Trả lời phỏng vấn Reuters, quan chức cấp cao của LHQ cho biết, các nhà tài trợ ngày càng mất niềm tin bởi tình trạng tham nhũng có hệ thống trong các tổ chức Afghanistan. Họ rất miễn cưỡng trong việc tài trợ cho bầu cử vào năm tới.

Trong cuộc bầu cử hồi năm 2009, các nhà tài trợ quốc tế ủng hộ hơn 200 triệu USD cho Quỹ đầu tư thuộc Chương trình Phát triển LHQ thực hiện nhiệm vụ tổ chức và giám sát quốc tế. Dù nhận được sự ủng hộ lớn, hơn 1 triệu phiếu bầu bị loại bỏ do những cáo buộc hệ thống bỏ phiếu gian lận, vốn làm hoen ố nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Hamid Karzai. Lần này, các nhà tài trợ chỉ cam kết hỗ trợ 130 triệu USD dù LHQ kêu gọi họ hỗ trợ càng nhiều càng tốt. Mỹ cam kết hỗ trợ 55 triệu USD, ít hơn khoảng 15% so với năm 2009. Liên minh Châu Âu (EU) thông báo chỉ góp 13,2 triệu USD, giảm hơn 70%, giảm lớn nhất trong số 10 nhà tài trợ hàng đầu.

An Bình
(Theo Reuters)